13556 Image00070

Międzykulturow:

t.b¹

pątyd¹ » W a ^{vU:t w}

saę

vc

af

——    , ^{2 1}ostały «pnco«¹M Ł« pomoc4 analizy pojęcio-

kłaayłik¹'¹¹

•    '    będzie mołna na podstawie danych empirycy.

» K'k trafhodct •‘^>rł'

«v.> ^{1 1}    i « (akie _vv«t»vO»ama ładunków wartościujących

. ,eah<x cjnwU¹'"¹' ‘

»yc¹

Prt¹«

_x aspekt Nadań teore t> e zna prz«prowad zona została wyłącznie

.    Sec wzimankowanta aspektu międzykulturo

wemu uniwersalnych ^tev

'^Vv    „    ,    _% ,,.₀ wolno, am me sposób wykluć«yi w przypadku

_ pt^cy. »4tku »ece ^n,c

_v    j»w rrcecteco Świata .niezależnie od koro-

^em^{1 1}«łań w kraj^    ^

«    jaki¹ ten temm mesie¹.

w.annch latach psychologia międzykulturowa (cross-_s ._.,-,j¹jąc¹ sse ¹ '-^v<,a

. .    . .....jaktar przeciwwagę dla dotychczasowej psy-

psydw¹»$y s.ał»-

__vio«ch formułowania uniwersalnych praw o tunk-

,V.e< teoretyewe, o ¹— ¹

V. _{a x>}iv.occcśtue opartych na materiale empirycznym

v.wrC^{1    1}

____„,_._k popalacw - nader czysto studentów z uniwersytetów

w Fwcpi¹ i Ameryce Fłr.

xi pąydmłcgia ¹is''ł¹y^1;ultur'»^%a w sferze ideologicznej brom

--..-ę-_T1 ->-----teoriegosnawesytn'' psychologu krajów rozwinię-

^ . _r#; cios. - p^ckośegćw i Trzeciego Świata, starających się ukazać •c- “-=¹rs- : różnorodność psychicznego funkcjonowania ludzi w kulturach,

* fcafcych w '¹ Auror retkwąl się osobiście wielokrotnie z takim sta--ow-¹v.er ł.vf.v^{1 1} .Afryce i tx zgadza się i jego podstawowym prześlą-xj«i je- i¹«i«Łv)aE;, jakie cno mesie dla problemu Natury Ludzkiej ).

• ą£s badawczym psychologia aięć.-y kulturowa stara się sprawdzać ajar.'#. =-.»<r<4. -ycajcl się-acea w warunkach odległych od pierwo-waarew. nadziei wykazywać ograniczenia kulturowe i mechanizmy psycho-.■ogwejme oęrwaacaed tych kpowi.

^ ¹ ~~ i«reił.;< -‘4.' specyfikę radar atrybucyjnych nad per-a¹ćs w neczywłstesc-. <polecrno-kulturowej Nigerii? Czy 1 JS-

Reguły airybucji a pochodzenia etntrme

kio zmienne kulturowe pośredniczą Jako swoisty lUzr procesów percepcji społecznej?

Doświadczenie osobiste w trakcie i-letniego pobytu w Nigerii. .apo«. sza historia tego kraju oraz wcześniejsze badania psychologie me wskazują, ie owym nitrem kulturowym dla percepcji osób mogą być zmienne etniczne. Stanowisko to pokrywa się w znacznej mierze z podejściem jednego z twórców współczesnej psychologu aiędzyknlterowej. H. Tnan-disa, który zaproponował ostamto matrycę zmiennych porządkujących resalta ty psychologicznych badań porównawczych . Pochodzenie etniczne, reh-gia, status w tradycyjnym społeczeństwie plemiennym stanowią skorelowaną wiązkę zmiennych wysuwających się na czoło w matrycy Tiróits.

Podziały etniczne są niemniej, a często hardziej istotne w krajach Afryki Czarnej niż podziały kia sowo- warstwowe, na których oparta jest socjologia społeczeństw obszaru euroamerykańskiego.

W Nigerii, podziały etniczne są bardziej ostro zarysowane nil w jakimkolwiek innym kraju Czarnego Kontynentu; przy czym daeje stę tak zarówno ze względu na rzeczywiste zróżnicowanie, jak i potencjał ludnościowy i ekonomiczno-polityczny kraju nad Nigrem.

Szacuje się, że ludność Nigerii liczy ok. 80 ada i podzielona jest prawie na 250 plemion czy gnę etnicznych 'por. M. Crowder: "The story of Nigeria"). Plemiona identyfikowalne są głównie na podstawia £^9 ków i narzeczy. Większość z nich stanowi tzw. mniejszości etniczne o populacji rzędu od kilkunastu tysięcy do 1 lub 2 min.

Trzy grupy etniczne natomiast dominowały zawsze i nadawały iształt historii kraju, tak w okresie kolonizacji brytyjskiej, jak i w podległości państwowej od 1960 r. Są ;o:

1. Hausa Fulani, zamieszkujący północ kraju, tradycyjni i często fanatyczni muzułmanie, mający XlX-wieczną historię imperium Fulawck, znaczoną okresem "wojen świętych". Hausa;Fulani zawsze zachowywali w sposób świadomy swe tradycje i odrębność wobec wrpływow l    : oswia

ty europejskiej.

Referat H. Triandisa wygłoszony w ramach sympozjum 'Froaners of Cross-Cultural Social Psycholog}" w trakcie 89. Kmsencj AnojlA skiego Towarzystwa Psychologicznego, Los Angeles, sierpień 1981.

1

2®«¹-¹;--wwuck koc-sekwescu, poaiewaz traktuje funkcjonowanie l^UMą^czae hiciokm.ai₍;c sysaeaa społecznego, jako unikalne w ►■oaz i W ) i Tf n r iąiiowrw>ąc« się ogc-faiym prawom.

2

^Skregsa p—rac reUtywiissu ku.rurowego prowadzi w paradoksalny