15818 str052 53

41. Buk (Fagus silvatica L.). Jed-nopienne drzewo o gładkiej, srebrzystej korze, gęstej koronie i orzęsio-nych brzegiem liściach. Dorasta do 30—40 m wysokości. Miseczki owocowe zawierają dwa 3-kanciaste orzeszki, zwane bukwią. Po wysuszeniu i wyprażeniu tych nasion można je mleć na mąkę, z której za pomocą gorącej wody można oddzielić olej. Tak spreparowana mąka nadaje się do wypieku Chleba.

Buk rośnie w drzewostanach czystych i mieszanych, w pólnocno-za-chodniach, zachodnich i południowych częściach kraju, a także w Karpatach i Sudetach, w reglu dol-

42. Śliwa tarnina (Prunus spinosa L.). Krzew ciernisty wysokości do 3 m. Ma drobne, podłużne, eliptyczne, pełzowane liście,' kwiaty drobne, białe ukazują się na krzewie przed rozwojem liści, w kwietniu i na początku maja. Owoce pestkowiec koloru ciemnogranatowego z woskowym niebieskim nalotem. Występuje na skraju lasów przy drogach, w rowach, na groblach i miedzach. Owoc trzyma się długo na krzewie, nie opada, spotyka się go w październiku i w listopadzie.

43. Jabłoń dzika (Malus silvestris MUL). Niewielkie drzewo kilkumetrowej wysokości. Rośnie w lasach liściastych i mieszanych oraz występuje na miedzach i polanach.

Kwiaty różowe rozwijają się w kwietniu i maju; owoce dojrzewają we wrześniu i październiku. Owoce dzikiej jabłoni nazywane są najczęściej dzikimi jabłkami lub rajskimi jabłuszkami. Są one bardzo kwaśne i cierpkie. Odznaczają się wysoką zawartością witaminy C i P (C-30 — 60%, P 700 mg%), zawierają także nieco karotenu i witamin B_lf B₂, PP, a także bogate są w sole mineralne.

44. Grusza pospolita (Pirus commu-nis L.). Drzewo od kilku do kilkunastu metrów wysokości. Rośnie na miedzach, przydrożach i w lasach. Kwitnie w kwietniu i w maju, a owoce jej dojrzewają we wrześniu i październiku. Dzikie gruszki zawierają dużo kwasów organicznych (1%) oraz cukru (7—8 %), witaminę C (12—21 mg%) i nieco witaminy B,. Do spożycia dzikie gruszki nadają się dopiero w stanie przejrzałości i w postaci tzw. ulęgałek. Świeżo zebrane są zbyt cierpkie i kwaśne.

53