16427 skanuj0001 (382)

Ku archeologii ekranu komputerowego

Lev Manovich

EKRAN

Współczesne interfejsy zdają się stwarzać całkowicie nowe perspektywy zarówno w obrębie sztuki, jak i komunikowania. Rzeczywistość wirtualna umożliwia podróżowanie przez nieistniejącą trójwymiarową przestrzeń. Podłączony do sieci monitor komputera zmienia się w okno, dzięki- któremu możemy przenieść się w miejsce oddalone o tysiące kilometrów. Komputer zaś, dzięki myszce lub kamerze wideo, przekształca się w inteligentną istotę zdolną do wciągnięcia nas w dialog.

Rzeczywistość wirtualna, interaktywność oraz teleobecność stają się możliwe dzięki współczesnej technologii cyfrowego komputera. Jednak urzeczywistniają się one dzięki istnieniu znacznie starszej technologii — technologii ekranu. To właśnie patrząc na ekran - płaską, prostokątną płaszczyznę umieszczoną w pewnej odległości od oczu - użytkownik doświadcza iluzji przemieszczania się poprzez wirtualną przestrzeń, fizycznej obecności w jakimś innym miejscu bądź też przywołania przez sam komputer. Jeżeli komputery upowszechniły się w naszym obszarze kulturowym zaledwie w ciągu ostatniego dziesięciolecia, to ekran był dostarczycielem wizualnych informacji od stuleci — od epoki renesansu po dwudziestowieczne kino.

Ekran podłączony do komputera staje się w dzisiejszych czasach podstawowym narzędziem umożliwiającym dostęp do każdego