17169 skanuj0094 (31)

Wpusty czopkowe (rys. 5.3c) są stosowane w połączeniach ruchowych zamiast długich wpustów pryzmatycznych dwuotworowych. W praktyce spotyka się je dość rzadko, m.in. ze względu na utrudnione wykonanie otworu w piaście oraz konieczność wykonania przelotowych (co najmniej jednostronnie) rowków w wale.

Dobór i obliczanie wpustów. Wymiary poprzeczne wpustów pryzmatycznych (bxh) są dobierane wg PN-70/M-85005, w zależności od średnicy czopa wału. W przypadkach technicznie uzasadnionych (np. dla wałów drążonych) dopuszcza się stosowanie wpustów o mniejszych przekrojach niż podane w tablicy ogólnej.

Rys. 5.4. Obciążenie wpustu [14]

Wpusty oblicza się z rys. 5.4) wg wzoru

warunku na naciski powierzchniowe

(5.1)

w którym:

f — siła wyznaczona na podstawie przenoszonego momentu obrotowego

— czynna długość wpustu (rys. 5.2a, b); k

- — przybliżona wartość wysokości powierzchni wpustu narażonej na

naciski;

* — liczba wpustów;

< —naciski dopuszczalne (wg tabl. 5.1).

Ponieważ wymiary przekroju wpustów dobiera się wg norm w zależności średnicy czopa wału, zatem obliczanie wpustów polega tylko na ustaleniu v.r. długości. Całkowitą długość wpustu zaokrągla się do wartości podanych * r.ormie; dla wpustów zaokrąglonych /= /„ -ł- ć?, przy czym szerokość piasty b>ła współpracującego powinna być co najmniej równa czynnej długości irbranego wpustu.

95