200 201

200

O

Rya. 5.85. Zastosowanie sumatora do dodawania i odejmowania

taki można zbudować jeszcze inaczej (rys. 5-85c), jeżeli we wzorach (5.1) zamiast zamiany ^ na ^ zamienimy jednocześnie Y_Q na Y_Q oraz C_Q na

*n © \ © \ = ^ © I_n @ B_n =

oraz    __

*n⁷n ⁺ ^ ⁺ V⁵n = *n^Tn ⁺ <*n ⁺ V^Bn = ⁵n₊1

Układ z rys. 5.85c jest szczególnie korzystny do budowy wielobitowych układów dodająco odejmujących. Wystarczy bowiem zanegować przeniesienie przychodzące na pozycję najmniej znaczącą (przyjąć O₀ = 1), aby, po zanegowaniu liczby Y, otrzymać zanegowane pożyczki na wszystkich wyższych bitach. . Pokazano to na rys. 5.86 używając do negowania Y układy 7486 zawierające po cztery bramki EXCLUSIVE-OR.

V7    *»-J    *«-»

Rys. 5*86. -8-bitowy sumator/subtraktor liczb binarnych

5.11.2. Dodawanie w kodzie BCD

Zgodnie z definicją, każda dekada liczby BCD jest czterobitową liczbą dwójkową. Podczas sumowania odpowiadające sobie czwórki bitów liczb X i T mogą więc być bezpośrednio podane na wejścia sumatorów 7483.Obliczona suma binarna mole zawierać się w granicach od O do 19 (9 + 9 + 1 z przeniesienia). Dla przedstawienia jej w kodzie BCD niezbędna jest korekcja,której zasady wynikają z porównania kodów binarnych i BCD zestawionych w tabeli na rys. 5«87. Jak widać, korekcja konieczna jest dla sum o wartościach od 10 do 19 1 polega na odjęciu 10 i wygenerowaniu przeniesienia, tzn. dodaniu liczby 16, czyli łącznie polega na dodaniu liczby 6.

SUMA	DWU	CYFR	DZIESIĘTNYCH						KOREKCJA
DZIESIĘTNA	IINARNA (tllESKORYSOWANA) Cm Sj Sf S?Sj					ICO (SKORYGOWANA) Cm h $9 3ś
1	d	9	9	9	9	9	9 9	0 9
4	9	9	9	9	1	0	0 9	9 I
l	1	9	9	1	9	9	0 9	4 9
3	1	9	9	1	1	9	9 9	4 4
A	1	9	1	9	9	9	9 1	0 9	I9YTKINA
5	9	9	1	9	1	9	0 1	9 1
S	9	9	1	1	9	9	9 I	1 9
7	9	9	4	1	1	9	9 4	4 4
S	1	1	9	9	9	0	1 9	9 9
s	9	1	9	9	1	9	< 9	• 1
<9	3	1	9	1	9	1	0 9
11	9	1	9	1	1	1	9 9	9 1
12	9	1	1	9	9	1	9 1	1 9	0DJA.Ć 10
u	9	1	1	9	1	1	0 0	1 1	i wrrwoRm
u	9	1	1	1	9	1	9 1	0 0	PRZENIESIENIE
15	9	1	1	1	1	1	1 1	0 1	LUD
<(	1	9	9	9	3	1	0 1	1 0	DODAĆ S
17	1	9	9	9	1	1	9 1	1 1
19	1	9	9	1	9	1	1 0	0 9
19	1	9	9	1	1	1	1 0	9 1

Rys. 5.87* Korekcja sumy przy dodawaniu liczb BCD

Jak łatwo sprawdzić, funkcja wykrywająca liczby od 10 do 19 na postać

C₊1 = <£, ♦ S*s* ♦ s;s;

Sygnalizuje ona konieczność korekcji i jednocześnie stanowi, przeniesienie do następnej dekady.

Korektor składa się więc z układu realizującego przeniesienie C₊₁ oraz sumatora 7483 dodającego 6, gdy przeniesienie to jest równe jeden. Całość sumatora BCD pokazana jest na rys. 5*88, gdzie w celu przyśpieszenia generacji przeniesienia zastosowano szybką .bramkę AND-OR.