20111021373

36

ZADANIE 2.5. Wykazanie wpływu różnych czynników na pobieranie wody przez nasiona

Pobieranie i utrzymywanie wody przez tkanki o małej zawartości wody, np. suche nasiona, odbywa się na drodze pęcznienia. Pęcznienie to zdolność odwodnionych koloidów do wiązania wody! W czasie pęcznienia suchych nasion następuje adsorpcja wody przez koloidy cytoplazmy, ściany komórkowe oraz substancje zapasowe (białka, skrobia). Pęcznienie jest przykładem pobierania wody przez komórkę bez udziału błon cytoplazmatycznych, czyli nie jest związane z osmotycznym ruchem wody. Istotne znaczenie ma tutaj wielkość potencjału matrycowego zależna, między innymi, od ilości i rodzaju pęczniejących koloidów. Polarne grupy (hydroksylowe, karboksylowe, aminowe) koloidów obdarzone ładunkiem (dodatnim lub ujemnym) przyłączają wodę i tworzą wokół siebie otoczki wodne. Potencjał chemiczny wody zatrzymanej na powierzchni koloidów jest mniejszy od zera. Obecność cząstek koloidowych wpływa na obniżenie potencjału wody w komórkach suchych nasion i decyduje o ruchu wody do ich wnętrza. Proces ten ma bardzo duże znaczenie w kiełkowaniu, bowiem umożliwia pobieranie znacznych \J ilości wody.^W efekcie pęcznienia następuje zwiększenie objętości koloidów • hydrofitowych nasienia i dochodzi do pęknięcia okrywy nasiennej. Umożliwia to wzrost korzonka zarodkowego oraz części pędowej kiełka. Niski potencjał chemiczny roztworu glebowego spowodowany suszą glebową lub zasoleniem podłoża może zmniejszać stopień pęcznienia nasion i opóźniać lub uniemożliwiać ich kiełkowanie.

2.5.1. Pęcznienie nasion o różnym składzie chemicznym WYKONANIE

•    Przygotować po 50 g nasion grochu, kukurydzy (jęczmienia).

•    Nasiona umieścić w zlewkach i zalać 100 cm³ wody.

i Po 24 godzinach nasiona osuszyć bibułą, zważyć i obliczyć stopień spęcznienia według wzoru:

i Mk - Mp

i £ M_p

gdzie: M_k - masa nasion napęczniaiych,

M_p - masa nasion suchych.