Element urządzenia elektroenergetycznego |
Temperatura graniczna dopuszczalna, w [°C] | |
długotrwale tdd |
przy zwarciu xpz | |
Przewody o izolacji z gumy etylenowo-propylenowej EPR |
90 |
250 |
Przewody o izolacji z polietylenu sieciowanego XLPE |
90 |
280 |
Przewody o izolacji z gumy silikonowej |
180 |
250 |
W tabeli 4.4. zostały przedstawione wartości dopuszczalnej jednosekundowej gęstości prądu zwarciowego „k" dla przewodów nieizolowanych.
Tabela 4.4. Wartości dopuszczalnej jednosekundowej gęstości prądu zwarciowego „k” dla przewodów
nieizolowanych [9]
Warunki użytkowania przewodów | ||||
Materiał przewodu |
Temperatura maksymalna i współczynnik k |
Przewody widoczne i w ograniczonych obszarach |
Normalne |
Niebezpieczeństwo pożarowe |
Miedź |
Tmax t°C] |
500 |
200 |
150 |
k |
228 |
159 |
138 | |
Aluminium |
T(ra, rei |
300 |
200 |
150 |
k |
125 |
105 |
91 | |
Stal |
Tma* rei |
500 |
200 |
150 |
k |
82 |
58 |
50 |
Uwaga!
1 s,
W przypadku konieczności wyznaczenia dopuszczalnej gęstości prądu zwarciowego dla innego czasu niż lecz nie dłuższego niż 5s, należy skorzystać z zależności:
gdzie:
Tk - rzeczywisty czas trwania zwarcia, w [s].
Zależność dopuszczalnej jednosekundowej gęstości prądu zwarciowego „k" od temperatury początkowej xpz i temperatury dopuszczalnej przy zwarciu xdz, dla przewodów aluminiowych, miedzianych i stalowych przedstawiono na rysunku 4.2.
Rysunek 4.2. Zależność dopuszczalnej jednosekundowej gęstości prądu > od temperatury roboczej przewodu rpz i temperatury dopuszczalnej przy zwarciu rl(/ dln przewodów mlod/mnych, aluminiowych i stalowych według PN-EN 60865-1:2002 Ohllc/uum aklitków/w/i/du /winylowych Część I: Definicje, metody obliczeń
Przykład 4.1. t m ,
Dla przewodów aluminiowych | Y2o = 35 mm21 ■ P^y c=2,45, w [J/(cm1-K)], izolacja - polietylen sieciowany;
ipz=90°C, Tdz=250°C, a=0,004K'2, Tk = 1 s, należy obliczyć dopuszczalną jednosekundową gęstość prądu zwai eiowego, a następnie dopuszczalną gęstość prądu zwarciowego, dla czasu trwania zwarcia Tk=0,1 s.
dla T,= 1 s:
_ 250 i 90 2 2 35
=170°C
y _ 72o __35_— 2188 ^ m
T* 1 + (v(xś,-20) 1 + 0,004(170 20) ' mm3
: = = ^2X88 2.45-
1 mm'
dla Tk=0,1 s:
kn,=k.^ = 92,61.J-=22,85
Przykład 4.2.
Należy sprawdzić kabel dobrany w przykładzie 3.2. na warunki zwarciowe, jeżeli spodziewany prąd zwarcia syme trycznego w miejscu przyłączenia kabla wynosi lk3 = 17,5 kA. Na podstawie charakterystyki czasowo-prądowoj bezpiecznika topikowego WTN2gG250 spodziewany początkowy prąd zwarciowy lK3 17,5 kA spowoduje przepa lenie się bezpiecznika w czasie krótszym od 0,1 s. Zatem do wyznaczenia wymaganego przekroju kabla należy posłużyć się wzorem (4.1.) i za podstawę obliczeń przyjąć całkę Joule’a wyłączenia dla bezpiecznika topikowego o prądzie znamionowym 250A, która zgodnie z tabelą 4.1. wynosi l\ = 557000 A's, oraz dopuszczalną jednoso
kundową gęstość prądu zwarciowego k 94—T (tab. 4.2.).
mm'
Zatem wymagana minimalna wartość przekroju kabla na warunki zwarciowe wyniesie:
s>-\ — k V I
1557000 94 ’
1
Kabel ten przy temperaturze t0=5°C (zgodnie z normą IEC 60287-1/A1:1999 - patrz tabela 1.1.), właściwej dla zimy, przy obciążeniu prądem l2=ln w warunkach wymiany ciepła z otoczeniem, nagrzeje się do temperatury1:
xp=(Tdo-To)
(90-5)
( 250-1 j3 1253.411
82,73°C
Natomiast przy przepływie prądu zwarciowego l!!3 =17,5 kA, gdzie nagrzewanie odbywa się w warunkach nagrzo wania adiabatycznego, tj. bez wymiany ciepła z otoczeniem, jego temperatura wzrośnie do wartości:
tz = (xdz-Tdd)- ltw = (250 90)• 557Q°^ »0,3°C z * ,id/ (k.S)?.-| ^ (185 94)3 1
Wymagany przekrój kabla wynosi:
557000
1
^ 7,94 mm3
Zatem w przypadku kabli układanych w ziemi, gdzie przy doborze ich długotrwałej obciążalności prądowej zgod nie z normą N SEP-E-004 nie uwzględnia się warunku przeciążalności, przy zabezpieczeniu bezpiecznikiem topikowym warunek obciążalności zwarciowej jest również spełniony.
250 -1.6 I
= 211,78°C»t,kl = 130<’C
(90 5)
Gdyby kabel ten stanowił część instalacji elektrycznej, gdzie musi być spełniony warunek przeciążalności określony wzorom (3.10.), przekrój kabla musiałby ulec zwiększeniu. Temperatura dobranego kabla przy przeciążeniu uzyskałaby wartość nlodopimz
ozalną: