27833 IMGC08 (2)

«U#    ^ ** “ ^? ^    , JUL rnane^m - ol *b«zpi *cz*rt_a C tac

^ *^lrjrf* _ł4dr# jednak .    <• podobna groźba ni* mia-

d*kon*truktywi*tdw czy feno-_CMiki »fn r»*loe. J*dnak2* — od wyteorvcxn tez. oef urfyc l a J&dno — id — iwadomoJid takich puiap*k ni* pr-x*szkMdz^2 ^ Al t menowi korzystać z tych analogii 1 ogólni# z dorobku psychoana 1 i zy n i a»w#J w ptSżnl ojszej J*0o ksi ążco na t oma L musi cal u fi 1 aiow#go.

7V cz#ld nas z oJ roflokmji. nad p#rsp#k tywani psychoana 1 i t y— cznmj teorii filmu zakończmy os t, rożnym sądem estetyka C dość odlotjlo&o * swoi cti badaniach od myśli psychoanal i tycznej):

•'Myśl l my, widzi my, wyobrażamy sobie, używa Jąć Freudowskich symboli* nie tylko dlaŁo&o, że nasza podświadomość Jest ni -aii przeniknięta — teza sporna w naukowej psycholog!i — lecz także dlatego, że nasza świadomość przyswoił a sobie te fascynujące perspektywy i fikcje, które wymyślił Freud.    C...3

Znaczy to, mdwl ąc bez ogródek i nawet gdyby psychoanaliza Freuda została uznana za fałszywĄ Jako nauka, nie musiałaby utracić swego znaczenia dla interpretowania dzieł sztuki ". * Nieco mniej ostrożności 1 więcej optymizmu przynależy drugi emu skrzydłu naszych rozważań:    wkładowi psychoanalizy do

teorii widza filmowego. Określając we wcześniejszych rozdziałach stan badań nad tym zjawiskiem uznaliśmy, że fenomen widza Jest zagmatwany i nierozpoznany. V moim przekonaniu ni ezmi er -nie istotny asumpt, Jaki wnosi psychoanaliza filmowa dla przyszłej zintegrowanej teorii widza filmowego dotyczy dwóch cech modelu zaprezentowanego w rozdziale "Główne pojęcia psychoanalitycznego modelu widza filmowego" i egzempl i f i kowanego w Ico— lejnych; mianowicie Jego równoczesnej kompletności i otwartoś

ci.

Psychoanalityczny model jest kompletny w tym sensie, że

roztacza spójną wizją podmiotu ludzkiego pozostającego pod

. .    . .    -, «    ni & zani edbując żadnego z Jego

wpływem spektakl u filmowego,

.    ___ kulturowego czy biologicznego. Nie kła-

wymiarów:    społecznego, kui tur =*

16J

a

o**

bi

k*

na to. co dziej® się w trakcie spekta-

^isłcU ^ ^y    takie te czynniki, którymi psychika

pod uwagę

jest przed spektakle* i czym wypełniona po je-Tak więc widz filmowy w ujęciu psychoanaiityków

er*e

nasycona

który pr

zed zobaczeniem utworu Jest już ukształtowa

ty¹*¹

^ _względem kulturowym i Cw węższym zakresie} estetycznym:

pi    . konwencję więźnia zaciemnionej sali . izolowanej

_yj muj a^c

p^r*' . zbiorowości * czuje się on tak. jak w stanie podobnym ^c _{u na} jawie i uruchamia złożony kompleks projekcji - iden-_kacji • Nasyca obraz filmowy własnymi pragnieniami i pożą-_niami - często o charakterze erotycznym - wydobywając jedno-_c    ® ² niego treści modyfikujące jego wcześniejsze nasta-

_eni^a*    widz w istocie aktywny pomimo pozornej bierności

_st»nu pół-uśpieni a:    świadomy konsekwencji wynikających z po

siadania ciała i różnicy płci. To także widz świadomy sił.y od-dział ywania czynników audytywnych, które często wygrywają walić¹? ² obrazem o dominację nad nim. Owa zupełność dotyczy także stanu po -wyjściu z kina- Ctak Roland Barthes zatytułował swój ² 1075 roku}. I wówczas psychoanaliza nie traci z pola widzenia podmiotu ludzkiego, rozpatrując - na przykład w terminologii Barthesa - relacje między częściami ciała widza rozdwojonego na ciało narcystyczne Cwidziane} i perwersyjne Cpod-legające fetyszyzacji}; między paradoksalnym odczuwaniom dystansu Ci jego braku} wobec innych uczestników spektaklu; rozpatrując fenomen czerpania przyjemności z owej powściągliwości i prywatności.

Druga cecha psychoanalitycznego modelu polega na otwartości w sensie metodologicznym. Określa ona, iż model nie pretenduje do wyjaśniania wszelkich zjawisk i dopuszcza udział innych orientacji. Jak można było zauważyć w rozdziale *¹ ~ -tekście i poza nim" analizy podejmowane z punktu w i dzania perspektywy zmieszane były z koncepcjami semi o tycznymi • feno-menol ogi cznymi Cw przypadku refleksji nad ciałem} i socjolog* cznymi. stwarzając dobry punkt * wyjścia dla ich przyszłej intern w t    „__flełn hvła sytuowana na polu seeiotycz-

gracji. Psychoanaliza często Dy*«*

nym Cmiędzy pierwszy a druga semiologia. jak głoszą recaruj, z _prac Metzaj. Wyzbywając się więc tendencja uni wer sal tycznych. psychoanaliza dostrzega szanse wpasowania    do