35308 P1010283 (6)

Ogólna podstawy fotogramami

22

Ogólna podstawy fotogramami

22

lewe obserwuje zdjęcie lewe, a oko prawe - zdjęcie prawe, uzyskamy efekt stereoskopowy normalny (or-toskopowy). Zamiana zdjęć miejscami przy obserwacji powoduje powstanie efektu pseudoskopowego (uzyskamy ten efekt również obracając obydwa zdjęcia wokół punktów głównych o kąt 180°). Obracając zdjęcia wokół punktów głównych o kąt 90° i przesuwając jedno z nich, tak aby odpowiadające sobie punkty na dwóch zdjęciach znalazły się na prostych równoległych do bazy ocznej, uzyskamy efekt zerowy (brak efektu stereoskopowego).

Utworzony na podstawie zdjęć trójwymiarowy model będzie wierną kopią zdjętego terenu tylko wówczas, jeżeli zdjęcia zostaną wykonane stereoskopowym apa-RYSUNEK19. Rodzaje efe- ratem fotograficznym o rozstawie obiektywów rów-ktu stereoskopowego (Lit.7): _n bazie ocznej obserwatora i oglądane będą z odle-stopo^°c)Mrowy^PSeU ° g^łości równej odległości obrazu. Przestrzenny model terenu uzyskany na podstawie zdjęć lotniczych posiada zniekształcenia. Skala pionowa modelu jest najczęściej od 2 do 5 razy większa od skali poziomej. Na pionowe powiększenie modelu stereoskopowego wpływają warunki techniczne wykonania zdjęć (długość bazy,

wysokość zdjęcia, długość ogniskowej obiektywu), warunki ich obserwacji (odle

głość między obserwowanymi zdjęciami, odległość do pozornego modelu terenu), jak również długość bazy ocznej obserwatora i jego zdolności percepcji modelu przestrzennego. O przedstawionych wyżej właściwościach modelu stereoskopowego (deformacja modelu) należy pamiętać przy fotointerpretacji zdjęć lotniczych dla celów leśnictwa (np. przy oce-nie zróżnicowania wysokościowego drzewostanów).

Przestrzenny model terenu powstający w naszej świadomości przy stereoskopowej obserwacji zdjęć może być mierzony za pomocą specjalnych przyrządów. Pomiary na modelu wykonuje się za pomocą przestrzennego znaczka pomiarowego. Zasadę znaczka pomiarowego ilustruje k 20. Jeżeli w płaszczyźnie zdjęć

RYSUNEK 20. Zasada przestrzennego znaczka pomiarowego

I tworzących stereogram umieścimy na obrazach tego samego szczegółu (na rys. 20 I punkty w’ i w”) identyczne znaczki, to obserwując stereoskopowo zdjęcia, widzimy I jeden znaczek i odnosimy wrażenie, że znaczek ten przylega do obserwowanego punktu (na rys. 20 punkt W). Przesunięcie prawego znaczka w lewo powoduje wrażenie przybliżania się znaczka do obserwatora (na modelu stereoskopowym znajdzie się on wyżej od punktu W). Przesuwając ten sam znaczek w prawo, odnosimy wrażenieoddalaniasięznaczkaodobserwatora(namodeluponiżej punktu W). Wynika z tego, że przesuwając na zdjęciach stereogramu dwa identyczne znaczki wzdłuż bazy obserwacyjnej, otrzymujemy wrażenie przesuwania się jednego znaczka w przestrzeni modelu stereoskopowego. Zostało to wykorzystane w stereoskopowych przyrządach fotogrametrycznych. Najprostszym z nich jest stereo-mikrometr stanowiący dodatkowe wyposażenie stereoskopu lustrzanego (rozdz. 6).

Obraz przestrzenny na podstawie dwóch zdjęć stereoskopowych można uzyskać również innymi metodami. Jedną z nich jest technika anaglifowa. Efekt stereoskopowy powstaje w tym przypadku podczas oglądaniadwóch przesuniętych względem siebie obrazów o różnych barwach. Obrazy te ogląda się przez filtry (zazwyczaj jeden czerwony, drugi niebiesko-zielony) w postaci okularów. Dzięki tym filtrom każde oko widzi tylko jeden obraz, ten, którego barwa przepuszczona jest przez dany filtr; np. przez niebiesko-zielony widoczny jest tylko obraz w kolorze czerwonym, przez czerwony - w kolorze niebiesko-zielonym. Ten sposób tworzenia efektu stereoskopowego wykorzystany został w autografach opartych na zasadzie podwójnej projekcji. Instrument taki zwany jest multipleksem. Składa się on z szeregu projektorów umocowanych na metalowej ramie, zawieszonej poziomo nad stołem. Do opracowania wykorzystuje się pomniejszenia (do formatu 4x4 cm) oryginalnych zdjęć. Obiektywy projektorów są osłonięte filtrami: czerwonym i niebiesko-zielonym na przemian. Obserwujący zakłada okulary o takich samych filtrach, przez które lewym okiem widzi jedynie obraz rzutowany przez projektor lewy, a prawym - obrazy rzutowany przez projektor prawy, w wyniku czego widzi model stereoskopowy terenu.

Inny sposób uzyskiwania efektu stereoskopowego polega na jednoczesnym rzutowaniu na ekran pary obrazów stereoskopowych przez filtry polaryzacyjne ustawione w ten sposób, aby ich płaszczyzny polaryzacji były do siebie prostopadłe. Obraz na ekranie ogląda się przez okulaiy z takimi samymi filtrami, w rezultacie każde oko widzi tylko przeznaczony dla niego obraz.

2.7. Właściwości pary stereoskopowej zdjęć lotniczych

Właściwości pary zdjęć tworzących stereogram umożliwiają określanie różnic wysokości między dowolnymi punktami modelu stereoskopowegoczy też wysokości przedmiotów terenowych (np. drzew).