41119 P1590242

ii

*

. jjCGr. W 2—4 dni później krowa wchodzi w ruję, w czasie której pęka 2 lub Więcej pęcherzyków Graafa.

podobnie u owiec stosuje się PMS w 12—13 dniu cyklu, uzyskując zwiększenie j/czby bliźniąt, trojaczków, a nawet czworaczków.

li

■

II

ś

SM

mm

hm

■o ,%7

V/

fi

% i

Trudność polega na różnej wrażliwości owiec i nie zamierzonym występowaniu trojaczków i czworaczków, które zwykle są bardzo drobne i trudne do utrzymania przy życiu.

ZABURZENIA W'ROZWOJU PĘCHERZYKA I KOMÓRKI JAJOWEJ

A trjezj a pęcherzyków

Liczba oogoni w jajnikach młodych samic jest wielokrotnie wyższa _njż możliwa liczba cykli płciowych w czasie od dojrzałości do starczego I zakończenia życia płciowego. U większości gatunków, u samic od ich I urodzenia, a szczególnie w okresach poprzedzających dojrzałość płciową f odbywa się wzrost pęcherzyków pierwotnych lub nawet wtórnych, które l ulegają zmianom wstecznym, nie osiągając stadium dojrzałego pęcherzyka. Proces ten nazywamy atrezją pęcherzyka, przy czym z reguły oocyt ulega degeneracji.

&

Degeneracja oocytu objawia się zeszkleniem (hyalinizacja) i zgrubieniem otoczki przejrzystej albo dzieleniem się i rozpadaniem na segmenty cytoplazmy. Rozdrobniony oocyt zostaje pochłonięty przez fibrocyty jajnika (swoista fagocytoza), aby w końcu skurczyć się w bliznę i zniknąć. Degenerujące oocyty mają w niedojrzałym jajniku tworzyć wspólnie tzw. gruczoł śródmiąższowy, wytwarzający progesteron, w okresie przed wytworzeniem się pierwszych regularnych ciałek żółtych.

Atrezja pęcherzyków występuje też po dojściu samicy do dojrzałości I płciowej, chociaż w mniej nasilonym stopniu. Atrezji mogą też ulegać m dojrzewające pęcherzyki Graafa.

U dorosłego bydła atrezja rozwijających się pęcherzyków następuje I w około 6% rui (Głód, 1961). Objawy rui utrzymują się 8—12 godzin i często zaznaczają się bardzo silnie, a w niektórych przypadkach (gromadzenie' się płynu pęcherzykowego w postaci torbieli) ruja może utrzymywać się kilka dni. Przypadki zahamowania owulacji dość często są zjawiskiem sezonowym w tej samej oborze, rzadziej stwierdza się w odosobnionych przypadkach. Przyczyny są niezupełnie wyjaśnione, upatruje się je w niedoborach żywieniowych lub jakiś czynnikach działających sezonowo (okres przedwiośnia).

U klaczy dość często dochodzi do atrezji dojrzewającego pęcherzyka, po początkowym normalnym wzroście i rozwoju .pęcherzyka, oraz przy objawach rui. Po 3—5 dniach pęcherzyk przestaje się powiększać, a przeciąga się ruja, która kończy się bez owulacji. Także u innych gatunków zwierząt ustalono, że podobnie jak u bydła i koni, dojrzewające pęcherzyki ulegają atrezji.    ■'

Torbiele pęcherzyka

Nadmierny wzrost pęcherzyka, w którym nie nastąpiła owulacj a, powoduje zmiany w wyglądzie jajnika, określane jako degeneracja torbielowa. Torbiel pęcherzyka (cysta foliculi) wielkością przekracza wy-