I. Do cnego służą warunki plastyczności?
Doją odpowiedź na pytanie przy jakich wartościach naprężeń materiał przejdzie ze stanu sprężystego w stan plastyczny. Jeżeli materiał jest poddany Irójosłowemn równomiernemu ściskaniu (nawet ogromnej wartości) to nie prowadzi to do odkształceń plastycznych, ale nie prowadzi również do utraty spójności, jak to ma miejsce podczas trójosłowego równomiernego rozciągania Odkształcenie plastyczne wystąpi tylko wówczas, gdy między wartościami naprężeń będą dostatecznie (htźe różnice. Na płaszczyznach pochylonych pod kątem 45°[90“ ] pojawią się naprężenia styczne o maksymalnych wartościach T=±(<Ji+tłiy2. Stwierdzono doświadczalnie, że na tych właśnie kierunkach powstają pierwsze odkształcenia plastyczne. W metalach i ich stopach o strukturze ziekrystałizowanej na powierzchni pojawią się tzw. Pasma poślizgu [plastyczności) (linie Liedersa-Czemowa).
Zapis matematyczny warunku plastyczności. Podczas formułowania warunku plastyczności dla złożonych stanów naprężeń (gdy jest >1 naprężenie), zachodzi konieczność posłużenia się jedną z hipotez.
a) Hipoteza Hubera-Miaera
ozast * pierw(2y2*pierw( (o i-Oi?Mpr<9sf+{or<ri )*)*
Aby materiał przeszedł w stan plastyczny prawa strona musi równać się łewq. Naprężenie upŁastyamiające wyznaczane jest doświadczalnie dla danego materiału na maszynie wytrzymałościowej.
b) hipoteza Treski
<WS0I-Or*ap
«W=Or«Ji*±cv
cw^oro^^ap
Maksymalna różnica wyników obliczonych z oba znkżnaśri wynosi nawet do 15%.
Z Narysować i opisać - kolejne etapy fazy cięcia płajtycznego* sposoby cięcia. Przykład wyrobów.
I) Faza odkształceń sprężystych - siły wywierane na blachę przez krawędzie tnące stempla i płyty tnącej powodują powstanie momentu zginającego który powoduje wstępne wybrzuszenie blachy
2) Faza odkształceń sprężysto -plastycznych - gdy naprężenie tnące osiągną dostateczną wartość rozpoczyna się ta Zaza.
3) Faza plastycznego płynięcia -charakteryzuje się płynięciem metalu w otoczeniu powierzchni rozdzielenia
LUL
Aby zmniejszyć liczbę operacji wytłaczania staramy się otrzymać miseczkę o stosunkowo dużej wysokości i o makj średnicy denka. Operację wytłaczania miseczki określa stosunek średnicy miseczki d do średnicy krążka D zwany współczynnikiem wytłaczania: mi=di/D>=nv - jeżeli uje uda się tego spełnić to należy stosować dodatkowe operacje przetłaczania;
g/D* 10(S>4,5( I-mi)-w tym przypadku nie trzeba dodskacza, w przeciwnym trzeba;
4. Narysować i opisać schemat walcowania wzdłużnego. Przykłady wyrobów.
Walcowanie wzdłużne (kąt chwyta, zjawisko wyprzedzenia i opóźnienia, wpływ tarcia, schematy ustawienia walców, przykłady wyrobów, wady wyrobów)
Walcowanie wzdłużne polega na odkształcaniu materiału za pomocą nacisku wywieranego najczęściej przez dwa obracające się walce. Charakteryzuje się ono tym źe osie widów są prostopadłe do osi przedmiotu. Oba walce są napędzane i obracają się w przeciwnych kierunkach. Wakowanie powoduje zmiany wymiarów walcowanego materiału (powoduje głównie wydłużenie przy jednoczesnej zmianie grubości materiału).
Zjawisko wyprzedzenia - charakteryzuje je większa prędkość wypływania materiału spod walców niż pozioma składowa obwodowej prędkości walców. Przyczyną tego zjawiska jest zgniatanie materiału pod walcami i jednoczesne powiększanie długości walcowanego materiału.
Zjawisko opóźnienia - ma miejsce wtedy gdy materiał „oczekujący" aa przcwakowanic przesuwa się w kierunku wakowania wolniej rriź pozioma składowa obwodowej prędkości walców.
Podczas walcowania na walce działa siła nacisku; natomiast na materiał działa siła tarcia T. Aby proces wakowania mógł zajść musi zajść warunek T*cosd>-N*sina. Kąt ajeat to kąt pomiędzy prormaikan przechodzącym przez punkt styku materiału z walcem a prostą łączącą środki obu walców (kąt ten jest określany kątom chwytu)
Gdy kąt chwyta jest mniejszy od współczynnika tarcia f wówczas materiał zostanie chwycony przez walce; gdy warunek IMga nie 2ostome spełniony wówczas materiał nic będzie chwycony przez walce.
Tarcic jest odpowiedzialne za ruch posuwisty materiału w kierunku obrotu walca.
Wady wyrobów:
5) Faza całkowitego oddzielenia wyciętego przedmiotu od blachy -
aby osiągnąć całkowite oddzielenie materirdu - który mimo pęknięcia na skutek zazębiania się nierówności — należy odkształcić bądź ściąć występy eta powierzchni pęknięcia, co wymaga wywarcia przez stempel pewnego nacisku.
Przykłady wyrobów ciętych: detale dekoracyjne, detale kształtowe, arkusze blachy, krążki pod wytłaczanie, itp.
Wady cięcia: Należy lak dobrać grubość warstwy skrawanej, aby wiór byl jednolity. Wiór postrzępiony przykleja się do czoła stempla, przedostaje się pod ciętą blachę i pozostawia wgniecenia.
By powierzchnie dęte były gładkie należy stosować dokrawwnic.
5. Narysować schemat procesu wytłaczania. Co to jest współczynnik wytłaczania. Jakie mogą być wady w wytloczkach?
1 - dodskacz
2 - blacha poddawana tłoczeniu
3 - matryca Opis procesu: Z
4 - stempel płaskiego wykroju
blachy otrzymuje
się wyrób (wytloczkę) o powierzchni nierazwijalnej. Rozróżniamy wytłaczanie
- sztywnymi narzędziami
- za pomocą elastycznej matrycy (np. bydromediankzne)
- za pomocą elastycznego stempla
- wybuchowe (bardzo duże wytloczki w produkcji jednostkowej)
- elektromagnetyczne
-sierpowaty kształt blachy (spowodowany nicrównolcgłaściąosi walców, lub nieprostokątaym prowadzeniem materiału względem osi walców)
- anizotropia właściwości
- postrzępione krawędzie
- poszerzenie końcówek Przykłady wyrobów:
-blachy
-taśmy i folie
-rury druty
-pręty i kształtowniki
-służy zawsze do produkcji półwyrobów hutniczych.
5. Narysować i opisać schemat kucia swobodnego i matrycowego. Przykłady wyrobów.
Kucie swobodne polega na kształtowaniu metalu popizez wywieranie naciska narzędziami powodującymi jego płynięcie w kilku dowolnych kierunkach. Kucie swobodne stosuje się przy niedużych seriach lub przy wykonywaniu odkuwek ciężkich. Metodą tą można wykonywać odkuwiri o dowolnej masie. Maksymalna masa surowca w postaci wlewków na odkuwki kule swobodnie wynosi 500 Mg. Małe odkuwki wykonuje się z wsadu uprzednio walcowanego, duże z wlewków.
Kucie swobodne stosuje się w szczególności dla następujących przypadków:
• jrzy produkcji jednostkowej, gdzie wykonywanie matryc jest nieopłacalne;
• przy wykonywaniu odkuwek, których masa i wymiary przekraczają możliwośd produkcyjne najcięższych dysponowanych zespołów matrycowych;
• przy wstępnej obróbce plastycznej wlewków ze stali stopowych lub stopów o specjalnych własnościach na kęsiska i kęsy kdc;
• przy wykonywania części zamiennych i da Delów remontowych;
• przy szeroko pojętej regeneracji narzędzi i sprzęta warsztatowego wyróżniamy jeszcze kocie
• Kucie na gorąco - najczęściej spotykana technologia
• kucie na zżnmo - tylko te metale, dla których granica plastyczności jest mała (np. aluminium)
• kocie na ciepło
Kucie matrycowe - polega na kształtowaniu wyrobu w matrycy. Dolna część matrycy spoczywa na nkrnchomej części młota mechanicznego, zwanej sznbotą. Górnu część matrycy, umocowana w ruchomej części młota, zwanej bijalriem może podnosić się ku górze. Jeżeli w czasie pracy młota zostanie w obszarze wykroju dolnej części matrycy umieszczony nagrzany materiał, to uderzenie górnej części matrycy spowoduje wypełnienie wykroju matrycy materiałem. Powstaje wówczas produkt zwany odkuwka. Kucie matrycowe ma zastosowanie do wyrobu odkuwek o ciężarze nic przekraczającym kilkuset kilogramów. Zaletami procesu kucia matrycowego są: niewidki czas wykonania wyrobu, możliwość produkowania odkuwek o skomplikowanych kształtach, możliwość zatrudnienia w produkcji pracowników przyuczonych oraz małe straty materiału wskutek stosowania małych naddatków na obróbkę.
Przedkuwka jest stosowana w technologii obróbki plastycznej metali Tym mianem określa się materiał wsadowy. Podczas realizacji np. kucia, z przcdknwlri powstaje odkuwka. hma nazwa pczcdkuwki to wstępniak. Odkuwka jest produktem końcowym uzyskanym w procesie plastycznego kształtowania metali. W zależności od rodzaju technologu obróbki plastycznej, odkuwka może być: matrycowa (uzyskana w procesie kucia matrycowego) łub swobodna (uzyskana w procesie kucia swobodnego). Produkt końcowy procesu walcowania również może być nazwany odkuwka. Materiał wsadowy, którego powstaje odkuwka, nazywany jest przedkuwka.