- rozporządzenia z mocą ustawy (Prezydent RP)
- rozporządzenia wykonawcze
- akty prawa miejscowego
wszystkie powyższe są powszechnie obowiązujące , 1 nie obowiązujące powszechnie jwiąźą tylko podporządkowane organy):
- uchwały koTegialnyCITT^entralnych organów administracji rządowej -
- zarządzenia Prezydenta RP lub ministrów wewnętrzne:, regulaminy Sejmu i Senatu ogłaszanie aktów normatywnych:
-i Dziennik Ustaw RPtfKonstytuda. konwencje międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia Prezydenta RP, rozporządzenia wykonawcze centralnych organów administracji rządowej) ■
\ Dziennik Urzędowy RP „Monitor Polski" (zarządzenia Prezydenta RP, uchwały RM, zarządzenia Prezesa RM) -łdzienniki urzędowe ministrów oraz dzienniki urzędowe oroanów centralnych (akty normatywne organu wydającego ten dziennik)
~l wojewódzkie dzienniki urzędowe (akty prawa miejscowego)
6.
prawo przedmiotowe: prawo międzynarodowe publiczne (stosunki między państwami, organizacjami między na ro^wvmT3Tl>rawo wewnątrzpaństwowe foEByyfl^ggfe na terytorium państyya) prawo publiczne (strony nie mają równorzędnego stosunku prawnego) - konstytucyjnej administracyjne, finansowe,karne
prawn pryw^jia (status stron jest równorzędny) -cywilne, rodzinne i opiekuńcze, pracy, ubezpieczeń społecznych ~
[gałęzie prawa).
. prawo materialne (uprawnienia I obowiążki podmiotów), a prawo formalne (procedura) europejskie prawo wspólnotowe: pierwotne i pochodne prawo wspólnotowe, mą pierwszeństwo przed prawem krajowym,
: łŁT
typ stosowania prawa: sadowy (prawo stosują sady) . I kierowniczy (prawo stosują organy administracji)
» gonorantia luns noćetjy nieznajomość prawa szkodzi, nikt nie może zasłaniać się nieznajomośdą.prawa nie wolno stosować i wymagać ,znajomości przepisów prawa, które nie zostały jeszcze ogłoszone normy kolizyjne: H+D w D są łączniki - kryteria, z powodu których do rozstrzyganej sytuacji stosuje się prawo określonego państwa
podstawy łączników:
obywatelstwo, miejsce zamieszkania, siedziba osoby prawnej, siedziba przedsiębiorstwa, miejsce położenia rzeczy, wybór prawa, miejsce zdarzenia kolizja praw w czasie:
-jjstawa wchodzi w życie z dniem w niej określonym (domyślnie po 14 dniach od ogłoszenia),.
/ ustawa gle działa_wstecz (lex retro non agit), ustawa późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą, ustawa szczególna wyłącza ustawę ogolna jeżeli zdarzenie wywołuje skutki prawne pod rządem następujących po sobie ustaw, to każda z nich jest właściwa do oceny tych skutków prawnych, które powstały w czasie jej obowiązywania nowa czy dotychczas obowiązująca? nowa
treśd .
... przepisów prawnych
• wykładnia; gramatyczna (definicje legalne, kontekst językowy, reguły rozumowania prawniczego).
jsystemowa^inne przepisy, zasady danej gałęzi prawa),
Tunkcjonalna (celowościowiT^S*względu na cel)—------
Tuka w prawiefuzuoełnianie: w drodze analogii z ustawy - podobny przepis, przez analogię z'prawa -ogólne zasady)
moc obowiązująca wykładni:
^powszechnie wiażaca (autentyczna - organ, który ustanowił przepis;JegaTna p wskazany przez ustawodawcę organ)
ograniczona moc .wiążąca) (organ stosujący prawo, organ odwoławczy, SN) bez mocy wiążącej) (każdy)
ir PRAWO KONSTYTUCYJNE^
IPrawo konstytucyjnejnormuje podstawowe zasady uSffBJlTpdi islwoweyo^Wolności, prawa, obowiązki obywatelskie,.podstawy systemu prawnego (źródła prawa) państwa i jego finansów publicznych, ogólne zasady ustroju organów władzy i innych organów konstytucyjnych oraz samorządu terytorialnego Źródłami prawa konstytucyjnego sa'Konstytucja, ustawy konstytucyjne, ustawy Inne niż konstytucyjne, uchwały organów władzy (mające umocowanie w Konstytucji), orzecznictwo sądów (w tym TK)
Konstytucja - podstawowe źródło prawa konstytucyjnego, ustawa zasadnicza państwa, podstawa ustroju państwa oraz systemu prawnego, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe, przyjęta w referendum, obowiązuje od 2.04,1997 **
(zwyczai Konstvtucvinvś(np.nefoica I prawica w 'Sejmie)
(zasadź Konstytucyjndlrozstrzygala o ustroju państwa i o systemie sprawowania władzy: zasada suwerenności narodu, niepodległości i suwerenności Państwa, demokratycznego państwa prawnego, podziału władz, społecznej gospodarki rynkowej, przyrodzonej godności człowieka I funkda ustawodawczalfSejm | Senat), wykgnawcza (Prezydent RP, Rada Ministrów), sądownicza (sądy I trybunały)
sądy powszechne, szczególne (administracyjne i wojskowe). Śad Naiwyższy, TK i Trybunał Stanu Iw Polsce jest parlamentarny system rządów r Konstytucja odrzuca liberalne rozumienie gospodarki rynkowej 1 dopuszcza Ingerencje ^państwa w sprawy gospodarcze:_podstawv: wolność gospodarcza, własność prywatna, solidarność, dialog, współpraca partnerów społecznych
<© ■ ,
Konstytucja kładzie nacisk na podmiotowość
I człowieka)
[Wolność człowieka jest niezbywalna i pierwotna wszyscy są równi wobec prawa
wolność zrzeszania się, wolność wyboru i wykonywania' — zawodu oraz miejsca pracy, minimalne wynagrodzeniom za pracę, zabezpieczenie społeczne na wypadek choroby, starości, bezrobocia, prawo do ochrony zdrowia, do nauki, wolność twórczości artystycznej, badań naukowych, nauczania, korzystania z dóbr kultury, ochrona praw dziecka, zasada ochrony środowiska, ochrona konsumentów Isfcarga konstvtucvinaimoźe być wniesiona do TK po wySerpamudrogi prawnej w ciągu 3 miesięcy od doręczenia prawomocnego wyroku/decyzji. TK bada zgodność ustawy z Konstytucją obowiązki obywatelskie: wierność wobec państwa, troska o dobro wspólne, przestrzeganie prawa, ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych, obrona_____