17774

-    rozporządzenia z mocą ustawy (Prezydent RP)

•    rozporządzenia wykonawcze

-    akty prawa miejscowego

wszystkie powyższe są powszechnie obowiązujące nie obowiązujące powszechnie (wiążą tylko podporządkowane organy):

-    uchwały kolegialnych, centralnych organów administracji rządowej

•    zarządzenia Prezydenta RP lub ministrów wewnętrzne: regulaminy Sejmu i Senatu ogłaszanie aktów normatywnych:

-    Dziennik Ustaw RP (Konstytucja, konwencje międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia Prezydenta RP, rozporządzenia wykonawcze centralnych organów administracji rządowej)

-    Dziennik Urzędowy RP .Monitor Polski" (zarządzenia Prezydenta RP, uchwały RM, zarządzenia Prezesa RM)

•    dzienniki urzędowe ministrów oraz dzienniki urzędowe organów centralnych (akty normatywne organu wydającego ten dziennik)

-    wojewódzkie dzienniki urzędowe (akty prawa miejscowego)

6.

prawo przedmiotowe: prawo międzynarodowe publiczne (stosunki między państwami, organizacjami międzynarodowymi), prawo wewnątrzpaństwowe

(obowiązuje na terytorium państwa) prawo publiczne (strony nie mają równorzędnego stosunku prawnego) - konstytucyjne, administracyjne, finansowe, karne

prawo prywatne (status stron jest równorzędny) -cywilne, rodzinne i opiekuńcze, pracy, ubezpieczeń społecznych gałęzie prawa

prawo materialne (uprawnienia i obowiązki podmiotów) a prawo formalne (procedura) europejskie prawo wspólnotowe: pierwotne i pochodne prawo wspólnotowe, ma pierwszeństwo przed prawem krajowym

7.

typ stosowania prawa sądowy (prawo stosują sądy) i kierowniczy (prawo stosują organy administracji) ignoranba iuris nocet - nieznajomość prawa szkodzi, nikt nie może zasłaniać się nieznajomością prawa nie wolno stosować i wymagać znajomości przepisów prawa, które nie zostały jeszcze ogłoszone normy kolizyjne: H+D w D są łączniki - kryteria, z powodu których do rozstrzyganej sytuacji stosuje się prawo określonego państwa

podstawy łączników:

obywatelstwo, miejsce zamieszkania, siedziba osoby prawnej, siedziba przedsiębiorstwa, miejsce położenia rzeczy, wybór prawa, miejsce zdarzenia kolizja praw w czasie:

ustawa wchodzi w Zycie z dniem w mej określonym

(domyślnie po 14 dniach od ogłoszenia),

ustawa nie działa wstecz (lex retro non agit), ustawa

późniejsza uchyla ustawę wcześniejszą, ustawa

szczególna wyłącza ustawę ogólną

jeżeli zdarzenie wywołuje skutki prawne pod rządem

następujących po sobie ustaw, to każda z nich jest

właściwa do oceny tych skutków prawnych, które

powstały w czasie jej obowiązywania

nowa czy dotychczas obowiązująca? nowa

8.

wykładnia zmierza do ustalenia rzeczywistej treści przepisów prawnych

wykładnia: gramatyczna (definicje legalne, kontekst językowy, reguły rozumowania prawniczego),

systemowa (inne przepisy, zasady danej gałęzi prawa), funkcjonalna (celowośćIowa, ze względu na cel) luka w prawie (uzupełnianie: w drodze analogii z ustawy - podobny przepis, przez analogię z prawa -ogólne zasady)

moc obowiązująca wykładni

powszechnie wiążąca (autentyczna * organ, który ustanowił przepis; legalna - wskazany przez ustawodawcę organ)

ograniczona moc wiążąca (organ stosujący prawo, organ

odwoławczy, SN)

bez mocy wiążącej (każdy)

n. PRAWO KONSTYTUCYJNE

1.

Prawo konstytucyjne normuje podstawowe zasady ustroju państwowego, wolności, prawa, obowiązki obywatelskie, podstawy systemu prawnego (źródła prawa) państwa i jego finansów publicznych, ogólne zasady ustroju organów władzy i innych organów konstytucyjnych oraz samorządu terytorialnego Źródłami prawa konstytucyjnego są Konstytucja, ustawy konstytucyjne, ustawy inne niż konstytucyjne, uchwały organów władzy (mające umocowanie w Konstytucji), orzecznictwo sądów (w tym TK)

Konstytucja - podstawowe źródło prawa konstytucyjnego, ustawa zasadnicza państwa, podstawa ustroju państwa oraz systemu prawnego, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe, przyjęta w referendum, obowiązuje od 2.04.1997

zwyczaj konstytucyjny (np. lewica i prawica w Sejmie)

2.

zasady konstytucyjne rozstrzygają o ustroju państwa i o systemie sprawowania władzy: zasada suwerenności narodu, niepodległości i suwerenności Państwa, demokratycznego państwa prawnego, podziału władz, społecznej gospodarki rynkowej, przyrodzone) godności człowieka funkcja ustawodawcza (Sejm i Senat), wykonawcza (Prezydent RP, Rada Ministrów), sądownicza (sądy i trybunały)

sądy powszechne, szczególne (administracyjne i wojskowe), Sąd Najwyższy, TK i Trybunał Stanu w Polsce jest parlamentarny system rządów

Konstytucja odrzuca liberalne rozumienie gospodarki rynkowej i dopuszcza ingerencję państwa w sprawy gospodarcze; podstawy wolność gospodarcza, własność prywatna, solidarność, dialog, współpraca partnerów społecznych 3.

Konstytucja kładzie nadsk na podmiotowość człowieka

wolność człowieka jest niezbywalna i pierwotna wszyscy są równi wobec prawa

wolność zrzeszania się, wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz miejsca pracy, minimalne wynagrodzenie za pracę, zabezpieczenie społeczne na wypadek choroby, starości, bezrobocia, prawo do ochrony zdrowia, do nauki, wolność twórczości artystycznej, badań naukowych, nauczania, korzystania z dóbr kultury, ochrona praw dziecka, zasada ochrony środowiska, ochrona konsumentów skarga konstytucyjna może być wniesiona do TK po wyczerpaniu drogi prawnej w ciągu 3 miesięcy od doręczenia prawomocnego wyroku/decyzji. TK bada zgodność ustawy z Konstytucją obowiązki obywatelskie: wierność wobec państwa, troska o dobro wspólne, przestrzeganie prawa, ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych, obrona

2/20