42706 Mikrobiologia6

146 Zakażenia grzybicze u zwierząt

podłożach bakteriologicznych, na przykład na agarze z krwią, ponieważ najczęściej ze zmian izoluje się również bakterie (zakażenia mieszane). Mimo iż grzyby te stanowić mogą część bioty naskórnej, w przypadku wystąpienia objawów klinicznych stwierdzenie ich obecności, niezależnie od liczebności populacji grzybów, jest podstawą do podjęcia ukierunkowanego leczenia.

Fotografia 60. Hodowla Malassezia pachy der matis na podłożu Sabourauda

Zagrożenie dla ludzi

Przypadki uogólnionych zakażeń Malassezia pachydermatis opisywano u noworodków przebywających na oddziałach intensywnej terapii dziecięcych szpitali. Najprawdopodobniej grzyby przeniesiono na niemowlęta za pośrednictwem zakażonych rąk pracowników szpitala mających psy. Dlatego też należy pamiętać, że Malassezia pachydermatis może być przyczyną choroby odzwierzęcej. Zwłaszcza u osobników z nie w pełni rozwiniętym jeszcze lub z osłabionym układem odpornościowym.

1.5,3. Leczenie zakażeń Malassezia

Jeżeli u psa występuje łupież tłusty (pityriasis oleosa), należy zastosować odtłuszczające środki przeciwłojotokowe. Nadtlenek benzoilowy z dodatkiem siarki, 1-procentowy siarczek selenu oraz szampon dziegciowy to środki, które dobrze odtłuszczają zmienioną chorobowo skórę i umożliwiają usunięcie z jej powierzchni krost i tłustych łusek naskórka. Gdy na skórze obecne są łagodne do umiarkowanych suche zmiany łojotokowe (łupież suchy - pityriasis sicca), stosuje się takie środki przeciwłojotokowe, jak: preparaty siarkowe, kwas salicylowy i I-procentowy siarczek selenu. Dzięki usuwaniu z powierzchni skóry martwych komórek leki te eliminują podłoże korzystne dla nanmażaniu się grzybów, jeśli zachodzi potrzeba podania leków przeciwgrzybiczych, mają one w takich warunkach lepszy dostęp do grzybów znajdujących się w skórze. Grzyby z rodzaju Malassezia są wrażliwe na większość imidazoli. Trudności w leczeniu grzybic, w tym również grzybiczego zapalenia przewodu słuchowego u psów wywołanego zakażeniem M. pachydermatis, wynikać mogą z utrudnionej penetracji leku do miejsca zasiedlenia tych drożdżaków. W przypadku kanału słuchowego, zalegająca w nim wydzielina lub prolife-rujący nabłonek przewodu słuchowego utrudniać mogą dostęp leku do głębszych warstw naskórka. Wydaje się więc celowe wspomaganie działania leku przeciwgrzybiczego środkiem ułatwiającym penetrację (np. DMSO).

Z praktyki lekarskiej wynika jednak, że ciągle jeszcze niedoceniany jest udział Malassezia pachydermatis w etiologii otitis externa i zapalenia skóry u psów i kotów. Świadczy o tym utrzymujący się wciąż na zbliżonym na przestrzeni lat, wysokim poziomie odsetek izolacji tych drożdżaków z przypadków klinicznych. Może to być wynikiem błędów w sztuce lekarskiej, kiedy w zakażeniach mieszanych eliminuje się tylko czynnik bakteryjny, a wstępna diagnoza nie jest poparta pełnym badaniem mikrobiologicznym, w tym hodowlanym. Fakt najczęstszej wspólnej izolacji Malassezia pachydermatis i Staphylococ-cus intermedius, szczególnie z przypadków otitis externa u psów, świadczy, że oba te drobnoustroje współdziałają ze sobą w wywoływaniu stanów zapalnych przewodu słuchowego.

W literaturze dostępne są dane na temat skuteczności preparatów zawierających imidazole i azole nowej generacji do stosowania miejscowego. Gotowe preparaty o różnych nazwach handlowych oprócz leków przeciwgrzybiczych zawierają też antybiotyki o szerokim spektrum działania i steroidy, co wydaje się najlepszym rozwiązaniem w przypadku dermatoz o tak złożonej etiologii. W przypadku rozległych zmian uzasadnione może być leczenie ogólne (keto-konazol, terbinafina, KetofungoF 200 mg, lanssen-Cilag, 5-10 mg/kg. co 24 godziny z karmą, przez 3 tygodnie lub Lamisil® 250 mg, Novartis, 30 mg/kg, co 24 godziny z karmą, przez 3 tygodnie). A2',ole (imidazole i triazole) hamują enzym cytochromu P-450 - 14-alfa demetylazę lanosterolową, przez co bio-