Jednostajny prąd bez tętnień (fluktuacji natężenia), jaki wytwarzają zasilane z baterii przenośne generatory prądu stałego, najlepiej nadaje się do zabiegów jonoforezy. Jednak moim zdaniem elektrody w takim zestawie są nieprzydatne do zabiegów na dużych powierzchniach ciała ze względu na swoje niewielkie rozmiary, a ponadto są zbyt cienkie, a ich przewody są spięte razem, przez co odległość między elektrodami jest zbyt mała. Przy zbyt bliskim umiejscowieniu elektrod względem siebie prąd przepływa tuż pod skórą, co często prowadzi do powstawania podrażnień lub oparzeń przy krawędziach elektrod. Zwrot kosztów zabiegów jonoforezy w obecnym systemie ubezpieczeń medycznych to kolejny problem. Nie mam na to pytanie innej odpowiedzi niż to, że w mojej praktyce stosuję jonoforezę wtedy, gdy zabieg ten jest wskazany, wiedząc, że nie mogę liczyć na zwrot kosztów. Ponieważ jednak jestem zwolennikiem łączenia kilku metod w leczeniu jednego pacjenta, oprócz jonoforezy wykonuję inne zabiegi, za które przysługuje mi zwrot kosztów, dzięki czemu ostatecznie jestem odpowiednio wynagradzany za moje starania. Nadal stosuję jonoforezę oprócz innych zabiegów i odnotowuję ten fakt w formularzach ubezpieczeniowych, ponieważ chcę, aby strażnicy tzw. sterowanej opieki zdrowotnej (managed care) wiedzieli, że jest to metoda wykorzystywana w praktyce klinicznej. Moje komentarze, zastrzeżenia i zalecenia wypływają z prawie 50 lat doświadczenia klinicznego, nie są natomiast oparte na dużej liczbie badań eksperymentalnych. W pismach fachowych można znaleźć wiele opracowań potwierdzających skuteczność różnych jonów w leczeniu wielu stanów patologicznych. Podczas studiów w Ithaca College (1949-1952) byłem słuchaczem najlepszego kursu elektroforezy, jaki można sobie wyobrazić, prowadzonego przez dr. Davida Amona (Abramowitscha), autora klasycznego tekstu na temat jonoforezy. Jego dzieła Treatment by lon Transfer (Grune & Stratton, 1946) nie można już, niestety, znaleźć w księgarniach, lecz należy mieć w domowej bibliotece tę skarbnicę wiedzy o tym zabiegu (spójrzcie tylko na rok wydania).
1. Abramowilsch D, Neoussikinc B: Treatment by łon Transfer. Grune & Stralton, NY, 1946 (out of print)
2. Haggard HW. Strauss MJ. Greenberg LA: Cop-per. electrically injected, cures fungus diseascs. Re-printed in Science Newsletter, May 6. 1939
3. Sabbahi S, Nelson A: lontophoresis of lidoca-ine/dexamethasone improves function and suppresses pain in TMJ patients. abstracted. Phys Ther 72(suppl): 1992
4. Costello C. Emran A, Sabbahi M: Pcnetralion of lidocaine into the deep tissues with iontophoresis. abslracted. Phys Ther 72(suppl.): 1992
5. Mandleco C: Research-lontophoresis. Institute for Bio-Medical F.ngineering. University of Utah, Salt Lakę City, 1978
6. Jacobson S, Stephen R. Sears W: Development of a new drug delivery system (iontophoresis). Uni-versity of Utah, Salt Lakę City. LIT. 1980
7. Kahn J: Clinical Electrotherapy. 4lh cd. J Kahn. Syosset, NY. 1985
8. Bertolucci LE: Introduction of anti-inflamma-tory drugs by iontophoreses: a double-blind study. JOSPT 4:103, 1982
9. Kahn J: Iontophoresis with hydrocortisone for Peyronie's disease. JAPTA 62:995. 1982
10. Harris HR: lontophoresis-clinical rescarch in musculoskeletal inflammalory conditions. JOSPT 4: 109, 1982
11. Kahn J: Calcium iontophoresis in suspected myopalhy. JAPTA 55:276, 1975
12. Kahn J: lontophoresis and ullrasound for post--surgical TMJ trismus and paresthesia. JAPTA 60:307, 1982
13. Kahn J: Acetic acid iontophoresis for calcium deposits. JAPTA 57:658, 1977
14. Kahn J: Lithium iontophoresis for gouty tophi. JOSPr4:113, 1982
15. Cornwall MW: Zinc oxide iontophoresis for ischemic skin ulcers. JAPTA 61:359, 1981
16. Kahn J: Tap-water iontophoresis for hyperhi-drosis. Reprinted in Medical Group News. August 1973
17. LaForest NT. Confrancisco C: Antibiotic iontophoresis in the treatment for ear chondritis. JAPTA 58:32, 1978
177