Wymiary tulei przyjmuje się orientacyjnie: /« 3d oraz D « 2d (gdzie: d — średnica wału, D — średnica zewnętrzna tulei). Obliczanie sprzęgła tulejowego polega na ustaleniu wymiarów łącznika na podstawie warunków wytrzymałościowych.
Kołki oblicza się na ścinanie wg wzoru
(14.3)
4 F
n- dl -n
w którym:
dk — średnica kołka,
n — liczba przekrojów ścinanych w kołkach łączących jeden z wałów z tuleją.
Wartość siły F wyznacza się na podstawie momentu obrotowego maksymalnego
(14.4)
2 Mmax 2MK d d
gdzie d — średnica wału.
Gdy łącznikiem jest wpust, oblicza się go z warunku na naciski powierzchniowe.
Wadą sprzęgieł tulejowych jest m.in. konieczność znacznych przesunięć osiowych tulei lub wału podczas montażu i demontażu sprzęgła.
Sprzęgło łubkowe składa się z dwóch łubek, które są zaciskane na wałach za pomocą śrub (rys. 14.3). Sprzęgło przenosi moment obrotowy dzięki istnieniu tarcia między łubkami a wałem. Uzyskanie odpowiedniego docisku łubek do wału umożliwia szczelina między łubkami (1-^2 mm). Wpusty służą do osadzenia sprzęgła na wałach oraz odgrywają rolę dodatkowego zabezpieczenia przed poślizgiem, zwłaszcza przy chwilowych przeciążeniach. Wymiary i parametry sprzęgieł łubkowych są ujęte w normie PN-66/M-85253. Według normy stosuje się je do łączenia wałów o średnicach 25 +140 mm, przy czym zakres przenoszonych momentów maksymalnych wynosi odpowie-
Rys. 14.3. Sprzęgło sztywne łubkowe śrubowe [6]
368