49729 IMG85 (10)

268

.

268

c <

Rysunek 8.192

Wytogówka |edlineczka Cacoecia munnana Hb.: A - posiać dorosła (wg Kudeli, 1970), B - zloze i C - lawa. D - poczwarka z dołu. E - poczwarka z boku (z Wiąckowskiego. 1957)

Rysunek 8.193

Skutki zeru gąsienic wytogówkj jedlmeczki na gałązce jodły (lot S Kinelskl)

igły i lam tworzą rurkowate oprzędy. Wygryzają dziury w igłach, a starsze gąsienice przegryzaj a i zżerają część nasadową igły. Resztki igieł i kał zostają oplecione oprzędcm. Każda gąsienica niszczy w ten sposób około 120 igieł. Ogryzana też bywa kora młodych pędów. co powoduje skrzywianie się i czerwienienie pędów, a następnie ich brunatnienie (rys. 8.193). Igły początkowo rudzieją, a już w lecie opadają z pędów korony, które pozostają nagie. Przcpoczwarczcnic następuje w drugiej połowic czerwca na gałązkach między sprzęd/onymi igłami, rzadziej w innych miejscach. Po dwóch tygodniach następuje wylot motyli. Generacja jest więc jednoroczna.

Wyłogówka jcdlincczka ma licznych wrogów naturalnych wśród ptaków, owadów pasożytniczych i grzybów. Ich skuteczność w ograniczaniu liczebności lego szkodnika jest jednak niedostateczna.

Wyłogówka jcdlincczka występuje w Europie Zachodniej i Środkowej w zasięgu jodły pospolitej. W Polsce chroniczne ogniska gradacyjnc tego szkodnika znajdują się w Górach Świętokrzyskich. Szkody na Podkarpaciu i południowych zboczach Karpat są mniejsze

Gradacje rozwijają się w starszych drzewostanach jodłowych na słabych siedliskach, skąd rozprzestrzeniają się do drzewostanów młodszych i nierzadko do lasów mieszanych z udziałem jodły. Oprócz drzewostanów atakowany jest tak/c podrost jodłowy. Gradacje utrzymują się przez wiele lat w tych samych miejscach. W wyniku zeru korony ulegają prześwietleniu, a pędy skrzywieniu. Drzewa zostają osłabione, tracą przyrost i są obiektem ostrych ataków ze strony szkodników wtórnych, a głównie smolika jodlowea. wgrwonu jodłowca. jodlowea krzywozębnego. Prowadzi to w konsekwencji do wydzielania się posuszu. powstawania luk w drzewostanie i do zaniku całych drzewostanów jodłowych.

Wskaż ni ca jcdliczanka- Enarmonia (= Zeiruphera) rufwwruna H.S Gatunek len ma podobną biologię i nieco mniejsze znaczenie gospodarcze od wyłogów ki jedlinccz-ki, z którą zwykle razem występuje. Różnice w biologii z. porównywanym gatunkiem są następujące: rójka odbywa się o 2 tygodnie później, zimuje jajo w szczelinach kory na pę dach i strzałkach jodeł, a wylęg gąsienic następuje na wiosnę, na przełomie kwietnia i maja. Przcpoczwarczcnic następuje w czerwcu pod ściółką w oprzędach przetykanych glebą W górach zajmuje zwykle drzewostany nieco niżej położone (od 400 do 600 m n.p m mz tc. w których przeważają gradacje wyłogówki jcdlineczki (500-800 m n.p.m).

Rysunek 8.194

Wydrążka czerrueteczka Epnotu ngretna H S. - przednie skrzy dętko (wg Nunperge. 1964)

Wydrążka czcrniejeczka - Epinotia nigricuiui H.S. Rójka odbywa się w czerw cu i lipcu w godzinach wieczornych (rys. 8.194). Zielonkawohialc jaja składane są p, . dynczo na szczytowych pączkach lub górnej stronic igieł młodych jodeł, przeważnie w wieku 10-30 lal. Wylęg gąsienic następuje po 2-3 tygodniach Gąsienica wety - c w najbliższy pączek, najchętniej już poprzednio uszkodzony, a po wy żarciu icgo wnę a przechodzi na następny. W jednym okółku wyżerane są 1-2 młode pączki irys ' ' ' Między sąsiednimi pączkami a nad otworem wejściowym do pączka gąsienica tworzy biały opr/ęd pokryty ży wicą i okruchami kory. Na uszkodzonych pączkach pojawiają się wycieki żywicy i brunatny kał złączony przędzą. Gąsienica zimuje w pączku i na wiosnę kontynuuje w mm żer. Przcpoczwarczcnic następuje w końcu maja w ściółce. Jedna generacja w roku. Wydrążka czcrniejeczka nic kiedy atakuje także świerk.

W Polsce nic jest tak groźna jak wyłogówka jcdlinc-c/ka i wskaźnica jcdliczanka. którym zwy kle towarzyszy.