IMG99 (10)

310

310

Rysunek 8.141

Gąsienica prządki pierścienicy Malacosoma neusma l p™ B i Z. Schnaider)

J Rodzina: Zawisakowate - Sphingidae

Zawisali są motylami wyróżniającymi się swą wielkością, długością ssawki. sprawnością lotu i ubarwieniem Tułów krępy, odwłok wydłużony, przylegająca) owłosiony i ostro zakończony. Przednie skrzydła wysmukłe, trójkątne, tylne wyraźnie mniejsze. Ubarwienie różne u poszczególnych gatunków, nierzadko skrzydła tylne charakteryzują się ostrzejszym, tele-chromatycznym rysunkiem (rys. 8.142). Gąsienice nagie (jedynie nogi odwłokowe owłosione, jaskrawo ubarwione z ostrym kolcem lub wyraźnym wzgórkiem na ostatnim segmencie (rys. 8.143). Zaniepokojone podnoszą esowato przód ciała. Poczwarka z wydatną osłoną ssawkouą przebywa w glebie (rys. 8.144). Żyją na różnych roślinach ogryzając liście. Do leśnych gatunków należą m.in. zawisak (= siwiotek) borowiec - Hyloicus pinostn L.. pospolity w borach sosnowych, chociaż rzadko występujący w gradacjach; nastrosz topolowicc -Smerinthus (= Amorpha) popali L., licznie spotykany w plantacjach topolowych.

Rysunek 8.143    Rysunek 8.144

Nastrosz topolowiec Smerinthus popuh l - gą- Zawsak borowiec Hytotcus pinastrt L - poczwar-sienica (fot. Z. i S. Schnaider)    ka (wg Koehłera z Nunberga. 1964)

□ Rodzina Korowódkowate - Thaumetopoektee

Należą lu motyle malej i średniej wielkości, szaro ubarwione. Na przednich skrzydłach niewyraźne ciemne przepaski. Tylne skrzydła jaśniejsze od przednich. Odwłok odsta-jąco owłosiony, u samca na wierzchołku z pęczkiem, u samicy z szerokim pierścieniem włosków. Ssawka zredukowana. Gąsienice bujnie pokryte łamliwymi, wypełnionymi wydzieliną gruczołu jadowego włoskami oraz brodawkami. Na segmentach IV-lX występują charakterystyczne plamy. Gąsienice przeby wają w dzień w gniazdach robionych z przeJ/y. żerują w nocy. W Polsce występują nieliczne gatunki korowódkowatych. z których Jwa odznaczają się charakterystycznymi obyczajami. Korowódka dębówka - Thaumeiop<*a (= Cnethocampa) processionea L. roi się w sierpniu: na korze dębów składa około 2(K)jai przykrytych brunatną wydzieliną gruczołów kitowych. Gąsienice wylęgają sic w maju następnego roku i żerują do lipca na liściach. Osiągają one długość do 35 mm. są barwy me-bicskawoczamej. z boku białawe. Wychodząc na żer (z gniazd o średnicy ok 20 cm znajdujących się u podnóża pni. w rozwidlemach gałęzi) lub zmieniając drzewo ustawiają się w wędrowną kolumnę w kształcie wydłużonego rombu, w który m wszystkie osobniki >ty kają się ze sobą i są złączone nitką przędzy. Przepoczwurczcnie w końcu hpca i sierpniu w owalnych brunatnych kokonach w gnieździć (rys. 8.I45). Jest to gatunek w PoNce rzadki. związany ze starymi dębami.

Korowódka sosnówka - Thaumetapoea piniwra Tr. roi się w maju i czerwcu. J.ua m składane w złożach spiralnie obejmujących pary igieł i pokrytych wydzieliną gruczołów ki towych oraz włoskami z odwłoka samicy. Gąsienice żerują gromadnie od lipca do września lub początku października, a igły są ogryzane z brzegów- tak. ze pozostaje cienki >erw środkowy i wierzchołkowa część igły (ns 8.146-8. MU) Najpierw zjadane są »iars.v K później igły młode. Przepoczwarczcnie następuje we wrześniu w piaszczystej ciebie, w brunatnych oprzędach pionowo obok siebie ustawionych. Generacja icdnorocriM lu'-(w związku z przelegiwaniem poc/warek) 2-letnia KorouoJka sosnówka wssteptu.