Rysunek 8.89
Gąsienica barczatki sosnówki (lot. B. i Z. Schnaider)
ściółkę gąsienice małe. później większe. Opuszczanie ściółki przez gąsienice trwa od 2 do
4 tygodni, co zależy od przebiegu pogody. Gąsienice są teraz, bardzo żarłoczne. Zjadają nic tylko igły (preferują igliwie 2-letnie). ale i ogryzają korę na pędach majowych (rys. S.89|. W optymalnych warunkach termicznych (ok. 27'C) wyrośnięta gąsienica zjada dziennie 50-60 igieł. W ciągu życia gąsienica zjada 25-35 g igieł (około 1000 sztuk), z lego w okresie wiosennym 18-32 g. Ponieważ wiosenny żer gąsienic barczatki sosnówki jest prawie 7-10-krotnic silniejszy od żeru jesiennego, to na podstawie rozmiarów tego ostatniego można przewidywać szkody w drzewostanach w roku następnym.
Ekskrementy młodych gąsienic przypominają drobne opiłki z. zaznaczonymi resztkami igieł. Ekskrementy gąsienic starszych (po przezimowaniu) mają formę sześciograniastą z niezbyt wyraźnymi sześcioma podłużnymi i dwoma poprzecznymi bruzdkami. Długość grudki ekskrementu jest dwukrotnie większa od jej szerokości. Widoczne są nicstrawionc resztki igieł.
Po około 2 tygodniach od rozpoczęcia żeru wiosennego gąsienice linieją po raz trzeci, a po dalszych 25-30 dniach po raz czwarty. Ogółem gąsienice przyszłych samców linieją
5 razy. a amic 6 razy, osiągając siódme stadium larwalne. Stadium larwalne można rozpoznać po wielkości puszki głowowej (tab. 8.8).
Tabela 8.8
Szerokość puszki głowowe) barczatki sosnówki
Stadium larwalna |
1 |
II |
III |
IV |
V |
VI |
VII |
Szerokość puszki głowowa) (mm; |
12 |
1.6 |
2.2 |
2.7 |
3.6 |
4.3 |
6.0 |
Rysunek 8.90
Oprzeć! otaczający poczwarkę barczatki sosnówki (lot B. i Z Schnaider)
W połowic czerwca, czyli w 15-20 dni po ostatnim linieniu, gąsienice przestają żerować, by po dwóch dniach przystąpić do sporządzania miękkiego, dość cienkiego, brunatnego oprzędu. Oprzędy są przymocowane do kory w miejscach, gdzie są szczeliny, do gałązek, a przy masowym występowaniu znajduje się je także na runie leśnym irys. 8.90). Po 4-6 tygodniach następuje przepoczwarzenie gąsienic w oprz.ędach. Poczwarki są duże. matowe, brunatne (tab. 8.9). Stadium poczwarki trwa około 3-4 tygodni. Gradacja jest więc w Polsce zasadniczo jednoroczna. Część gąsienic, zwłaszcza z późno składanych jaj. może jednak powtórnie zimować, przedłużając swój rozwój do dwóch lat. Gąsienice, które zimują dwukrotnie, zaczynają przepoczwarzać się już w maju. Warto zauważyć, że w północnej części swego areału na terenie Rosji generacja barczatki sosnówki jest zawsze dwuletnia.
Czynniki ograniczające liczebność barczatki sosnówki to przede wszystkim czynniki biotyczne. Czynniki abiotyczne, jakkolwiek wyraźnie wyznaczają areały gradacyjne i stymulują samą gradację, nic mają większego wpływu na zmniejszenie liczebności populacji, gdy gradacja weszła w stadium wstępne IV ukuli las ... tywnych czynników ograniczających zaliczyć można długotrwałą dżd/wa pogodę « . sic żerowania gąsienic.
Tabela 8.9
Ciężar poczwarek barczatki sosnówki i płodność samic
Stadium gradacji |
Ciężar poczwarek samic (g) |
liczba jaj (szt) | ||||
maks. |
przeć. |
min. |
maks |
nwi | ||
Ml |
3.8-4,0 |
3,3-3,5 |
400450 |
280-330 | ||
III |
- |
2.2-2.S |
• |
120-160 |
- | |
IV |
- |
1.5-1.8 |
0.8 |
40-70 |
20-25 |