Rysunek 8.245
Trociniarka czerwicą Cossus cossus LA- gąsienica (wg Mamaiewa i in.. 1977), B - poczwara (z Dominika i Starzyka. 1983)
Rysunek 8.246
Zer gąsienic trociniarki czerwicy (wg Nunberga. 19641 błonkoskrzydłe tLissonota setosa Fourcr.) i rączycowatc.
Choroby gąsienic powoduje Spicaria cossus Pelsch.
Trociniarka czerwicą jest polifagicm. obok topól atakuje wierzby, olchy, wiązy, jesion, dęby. buka. klony, liczne drzewa owocowe. Rozprzestrzeniona jest szeroko w Eurazji i występuje w całej Polsce. Zasiedla topole w różnym wieku, a szczególnie drzewa samotne i źle rosnące. Żer powoduje łamanie się młodych drzew i obumieranie drzew wszystkich klas wieku, a szczególnie 7-15-lclnich. Zerowi gąsienic towarzyszy rozwój chrobotwórczych grzybów powodujących usychanie całych drzew i ich części.
W ochronie topoli mogą być dokonywane 4 rodzaje kontroli występowania owadów szkodliwych:
- kontrola występowania szkodników topoli na osikach w pobliżu miejsca projektowanej uprawy topolowej.
- kontrola zapędraczcnia gleby na terenach przeznaczonych pod uprawę topoli.
- kontrola bieżąca szkodników w uprawach topoli.
- kontrole okresowe szkodników w uprawach topoli.
Kontrola stanu zdrowotnego obszaru, na którym ma być założona uprawa topolowa, ma na celu ujawnienie głównych potencjalnych szkodników topoli, które mogą występować w zaroślach mikowych na obrzeżach miejscowych drzewostanów lub w ich głębi.
.i także w Marych, zaniedbanych plantacjach tub zadrzcwieniach topolowych. Miejsca takie mogłyby w przyszłości stawać sic źródłem inwazji szkodników na założona uprawę topoli. Szczególne niebezpieczeństwo zagraza topoli ze strony rzemlika lopotowca. W przypadku stwierdzenia występowania lego owada lub innych groźnych szkodników topoli na terenie kontrolowanym należy wykarczować znajdujące się tam osiki, topole lub zrezygnować z uprawy topoli w tym miejscu.
W przypadku podjęcia decyzji o uprawie topoli przystępuje sie do kontroli zapedra-czenia gleby według zasad ogólnie przyjętych Mateczniki, szkółki i plantacje topolowe podlegają następnie kontroli bieżącej i okresowej, które mają na celu ustalenie stopnia zagrożenia upraw topolowych przez pędraki chrabąszczy (na korzeniach i wysadzonych zrzezach). rynnicc. jątrewki, larwy roślimarck i bialki wierzbówki oraz mszyce (na liściach), rzemlika topolowca. rzemlika osikowca. przezicmika lopotowca. przczicmika Osowca (w drewnie). Kontrole bieżącą przeprowadza sig w ciągu całego okresu wegetacyjnego co 2 tygodnie. Stopień uszkodzenia koron przez owady hściożcmc szacuje sie wzrokowo wg skali: 2091 uszkodzonych liści - uszkodzenie slahe. od 21 do 50'< uszkodzonych liści -uszkodzenie średnie, powyżej 5091 uszkodzonych liści - uszkodzenie silne.
Zagrożenie ze strony pędraków ustala sie na podstawie procentu uszkodzonych zrzezów lub sadzonek.
W okresie od 15 sierpnia do 15 września przeprowadza sie w dni pogodne jednorazową kontrolę występowania szkodników zerujących w drewnie. Przedmiotem kontroli w małych uprawach są wszystkie karpy i sadzonki, w dużych matecznikach, plantacjach i szkółkach - karpy i sadzonki w dwóch krzyżujących się rzędach drzew w kwaterach lub plantacjach. Wyznaczone do kontroli drzewa przygotowuje sie juz w hpcu przez oczyszczenie powierzchni gleby wokół karp i szyi korzeniowych. Opanowane karpę zaznacza się w czasie kontroli palikami, a opanowane drzewa farbą. Obecność rzemlika topolowca zdradzają wiórki długości do I cm. gromadzące się na ziemi przy karpach i strzałkach, obecność rzemlika osikowca i przezicmika topolowca - kuliste zgrubienia na pędach, wiórki wysypujące się z podkówkowalych nacięć na pędach (rzemlik). trocmki gromadzące sic u podstawy pni (przc/.iemik lopolowicc). okrągłe otwory o średnicy 0.7 cm w >z\i korzeniowej. w których znajdują się otwarte opr/ędy (pr/.ezicmik osowieć).
Kontrolę okresową przeprowadza się od 15 maja do końca czerwca, według zasad kontroli bieżącej, w dwóch krzyżujących się rzędach poszczególnych kwater
Profilaktyczne działanie w zakresie ochrony topoli koncentruje się na:
- właściwym wyborze siedliska pod uprawę topoli.
- właściwym doborze do miejscowych warunków przyrodniczych ikIihi.ii -.>|s-odznaczających się względnie najwyższą odpornością wobec szkodników i rób topoli.
- przestrzeganiu higieny upraw topolowych oraz sąsiadujących z nimi dziko r.>vu cych zarośli osikowych lub topolowych, szczególnie przez usuwanie dr ew ków opanowanych przez szkodniki.
- przestrzeganiu, by przy podkrzesywamu drzew i innych czynnościach gospel czych nic powstawały chropowate uszkodzenia, które mogą hyc mieiwem »k! nia jaj przez rzemlika topolowca.