83629 IMG03 (5)

Rysunek 8.242

Przeziernik topolowiec (2 Dominika 1 Starzyka. 1983) A gąsienica. B - przekroi podłużny przez uszkodzony topoli

khoc mc nwna wvkluc/yc u chłodniejszym klimacie generacji dwuletnio Pod koni /asiedlonyth pędów /imujił wówczas larwy III stadium.

\\y wrogów naturalnych pr/e/iermka topn. łowca należy dzięcioł pstry większy ora/ paso/yty jw/warek / rodzin gąsiemc/nikowatych iSch-lia u shu tii Grav.. I.is.sonom \cto.\u Pourcr.i. męc/cl-kowatych i blcskotkowatych.

Pr/e/iernik topolowiec jest hard/o groźnym szkodnikiem s/kólek. mateczników 1 plantacji topolowych. osiki, spotykany także na wierzbie iwie. Pod wpływem żerowania gąsienic drzewa źle rosną. pędy stają się podatne na złamanie, a wnikające przez uszkodzenia grzyby (szczególnie Val.su sor-dida N.T.) powodują usychanie topól. W uszkodzeniach rozwijają się też choroby bakteryjne powodujące zrakowacenia pni. Szczególnie cierpią od przcziemika drzewa rosnące na uboższych glebach w miejscach suchych, nasłonecznionych.

Przezicmik osowieć - Atrgeńa apiformis Cl. Ku 1 mi nacja rójki przypada na przełom czerwca i lipca, a trwa ona przez miesiąc. Motyle żyją kilka dni. latają ociężale, blisko powierzchni ziemi, brzęcząc w sposób przypominający osy lub pszczoły. Jaja składane są w dolnych częściach pni. przy czym samica wyrzuca jc z odwłoka bezładnie, pojedynczo lub po kilka na powierzchnię kory. a nawet na glebę. Ogółem samica składa do 1800 szt. jaj. Gąsienice wylęgają się po 3-4 tygodniach i przedostają do szyi korzeniowej 1 korzeni drzewa, gdzie wgryzają się pod korę. Żer pod korą jest płatowaty, trociny są częściowo wyrzucane na zewnątrz żerowiska. Stopniowo chodnik zagłębia się coraz bardziej w drewno. Na korzeniach chodniki przybierają podłużny kształt i mogą dochodzie do 20-30 cm. Na młodych topolach gąsienice żerują głęboko w drewnie szyi korzeniowej. Chodniki są rozmieszczone w strefie drewna między 20 cm nad powierzchnią i 100 cm pod pow ierzchnią ziemi. Na grubszych drzewach może żerować równocześnie kilkadziesiąt gąsienic. Gąsienice przechinlzą 7 linień i trzykrotnie zimują (rys. 8.243). Ostatniej jesieni sporządzają w chodnikach lub obok chodników w ziemi twarde, brunatne opr/.ędy. Jeśli opr/.ęd jest w drewnie, to gąsienica wygryza chodnik wyjściowy prowadzący pod samą pi»-wicr/chnię korowiny. / której pozostaje tylko bardzo cienka warstwa. Przcpoczwoiczcnie następuje na wiosnę, a poczwarka wysuwa się z otworu wylotowego na 2/3 długości ciała (rys K.244). Po 3-4 tygodniach pojawiają się motyle, które wędrują po pniu w górę drzewa. Generacja jest więc 3-lctnia. choć nic można wykluczyć w cieplejszych okresach pogody generacji dwuletniej.

Wrogowie naturalni przcziemika osowca, a do nich należą nieliczne gatunki rączyc 1 gąfricmc/ników (Pharnolobus sp.), są mało efektywni.

Przc/icmik o u .wice jest bardzo pospolitym szkodnikiem w plantacjach 1 zadrzewić-

mach topolowych, zasiedla zwłaszcza topole balsamiczne i zarośla osikowe. Preferuje miejsca nasłonecznione, suche, drzewa nic odznaczające się dobrym wzrostem oraz zadrzewienia topolowe bez podszytu. W wyniku zeru mlinlc drzewka, majac nic zabliźnione uszko-

Rysunek 8.243    Rysunek 8.244

Przeziemik osowieć Aegeha apitormis Cl. Żer gąsienic przeziermka osowca, wdoczne cprzedy (z Dominika i Starzyka. 1983): A - gąsieni- z poczwarkami oraz wysunięte z żerowiska egzuw irr ca. B - poczwarka    poczwartcowe (z Dominika i Starzyka 1983)

dzenia kory. łyka i drewna, giną. na starszych drzewkach usychają gałęzie i całe korons Z czasem wydziela się posusz, zwłaszcza żc następuje infekcja grzybów

Trociniarka czerwicą - Cossus cossus L. Rójka przypada na czerwiec : lipiec i odbywa się po zmroku. W dzień motyle przebywają na pniach dr/ew. posiadaj n cznc ubarwienie (por. Entomologia Ics'na T. I. sir. 40). Jaja są składane kupkami p- ' -50 szt. w szczelinach kory w dolnej części drzew. Samica składa ogółem około " choć niektórzy badacze uważają, żc płodność tego gatunku może wynosić 12W. a nawę: 2000 jaj (Woroncow 1962. Brauns 1975). Gąsienice żerują gromaJme. poc/ąikow. korą. potem. po pierwszym przezimowaniu, w drewnie. Gruzcłkouatc odchody i tr»v:n.\ m wyrzucane na zewnątrz. Chodniki w drewnie są kręte, pojedyncze i skierowane k» ,v osi pni a, w przekroju owalne. Całe żerowisko pachnie octem. W drewnie gąsienic po raz drugi. W jednym drzewie może żerować od kilku Jo kilkudziesięciu ejM, , M one, zwłaszcza w starszych stadiach rozwojowych, przechodźic z drzewa na dr/ew. -wówczas dzięki swej buraczkowej barwie łatwe do zauważenia fYzq\v/w.ir. . pujc w maju w oprzędach z wiórków i przędzy, w szczelinach kory dolin* i ./o. w ziemi (rys. 8. 245. 8.246). Wyląg motyli następuje po 5-4 tygodniach (kw , dwuletnia, choć nic wyklucza się dłuższego rozwoju.

Do wrogów naturalnych łruciniarki należą sowy, nietoperze. J/jęciob. p.i>