IMG13 (10)

Rysunek 8.177

Rysunek 8.178

Episyrphusbaltealus De Geer. larwa (z Wnuka, 1978)

Bzygowate Syrphidae: Syrphusribe„ L. (wg Pławilszczikowa. 1968)

Schizophora charakteryzują się dobrze uformowanym szwem czołowym. dzielą się natomiast na bczhiseczkowc - Acalyptrata i łuseczkowe-Calyptrala. U gatunków należących do grupy rodzin Scliizopliora -Aca-lyptrata przezmianki nie są przykryte płatkiem skrzydłowym. Należą tu m.in. rodziny: plujkowate - Calliphoriilae. gzowatc - Oestridae. rączyco-wate - Tachinidae (= Larvaevoridae) i muchowate - Muscidae. Do mu-chowatych. do podrodziny śmietek należy śmictka modrzewiowa - La-siomma laricicola Karl., znaczny szkodnik nasion modrzewia. Larwa lego gatunku, charakteryzująca się ostrymi wyrostkami umieszczonymi na końcu czoła, żeruje w rdzeniu szyszek, a przepocz.warcza się w glebie.

□ Rodzina: Bzygowate - Syrphidae

Owady tu należące mają różny kształt i ubarwienie. Na odwłoku występują przeważnie żółte plamy (rys. 8.177). Doskonale latają i potrafią podobnie jak bujankowate zawisnąć' nieruchomo w powietrzu. Postacie dorosłe spotykane są często na kwiatach, gdyż żywią się wyłącznie pyłkiem i nektarem. Larwy bzygowatych mogą być roślinożerne (minują łodygi i liście), saprofagiczne (odżywiają się próchnem, rozkładającymi się roślinami zielnymi. gnijącą korą drzew, ekskrementami), zoofagicznc (należą tu pasożytnicze bzygowate żyjące w gniazdach społecznych błonkówek - trzmieli, os). Liczne są formy drapieżne odżywiające się mszycami, rzadziej większymi owadami (rys. 8.178). Do tej ostatniej grupy należą bzygi: Syrphtu nigritarius Zctt.. wyżerający jaja i larwy rynnicy. oraz Syrphus coroUnt F.. żyjący w koloniach mszycy Pineus sirohi Hlg., oraz szereg innych gatunków.

J Rodzina Trawiszkowate - Agromyzidae

Są to ciemno ubarwione, z żółtym rysunkiem, małe i bardzo małe muchówki, których ciało nie przekracza kilku milimetrów długości. Odżywiają się sokiem roślin zlizywanym ze zranionych miejsc. Bardzo wiele gatunków tej rodziny minuje liście różnych roślin (rys. 8.179). inne odżywiają się miazgą. Samice tych ostatnich nacinają pokladcłkicm nie zdrewniałe pędy różnych dr/cw, a szczególnie brzozy, olchy, wierzb, i w naczyniach roślin składają jaja Larwy wygryzają długie, wąskie chodniki w miazdze. Po wyrośnięciu opuszczają drzewo i przepoczwarzają się w glebie. Następne pokolenie najczęściej zasiedla to

Rysunek 8.179

Miny wygryzane w liściach przez larwy tra-wiszkowatych Agromyzidae (wg Nunber-ga. 1964): A - Agromyza alni-betulae Hend., mina w liściu olchy, 8 - Agromyza albitarsis Meig.. mina w liściu osiki

samo drzewo. Żer powoduje drobna plamistość drewna, co może mieć znaczenie w produkcji cennych sortymentów dla przemysłu sklejkowego i meblarskiego, a także prętów wiklinowych. które tracą wytrzymałość na zginanie. W pewnych sytuacjach powstają szkody fizjologiczne - giną zaatakowane zrzezy topolowe. Do

znanych u nas gatunków należą plamkówki (miniarki) - Dizygomyyi combii Hend.. występująca na olszy i wiklinie, oraz Dizygomyza carbonaria Zctt.. żerująca na brzozie (rys. 8.180) oraz plamkówka osinówka - Dizygomyza tremulae Kang. na topolach i osice.

□ Rodzina: Chylkowate- Lonchaeidae

Należą tu blonkówki o zróżnicowanej biologii. Są wśród nich formy drapieżne, żyjące m.in. pod korą drzew w chodnikach komików, oraz roślinożerne, wyżerające nasiona i powodujące powstawanie wyrośli. Owady dorosłe wyróżniają się małym, metalicznie błw-

A    B

Rysunek 8.180

Żer larw plamkówek w drewnie (wg Nun-berga. 1964): A - Dizygomyza cambii Hend na przekroju poprzecznym gałęzi brzozy. B - Dizygomyza caibonana Zen na przekroju podłużnym drewna olchy

czącym ciałem i przezroczystymi lub plamistymi skrzydłami. Larwy walcowate, proste, z przodu zwężone, z tyłu ścięte, żóhobrunamc z prześwitującymi przez skórę organami wewnętrznymi. W chodnikach komika drukarza występuje Pullop-tera usta Meig., a pod odstającą wilgotną korą różnych drzew Lonchaea collini Hackm. (rys. 8.1SI > Szkodnikiem nasion jodły jest chyłka zielona -Earomyia viridana Meig.. której larwy zerują wzdłuż rdzenia szy szki, od jej wierzchołka ku nasadzie.

□ Rodzina: Rączycowate - Tachinidae (= Larvaavonoae)

Ogólną budową przypominają nieco muchę domową, ale są silniej i inaczej oszc/cconc, często są większe lub mniejsze, bywają barwniejsze iry s 8.182). Pod asze/cconą tarczką (scutclluinl znai duje się mocno rozwinięta zatarczka tposlsculcl lumk Jaja białe, żółtobiałc, owalne w zarysie w\ dłużone, zaostrzone, od góry wypukłe od dołu wklęsłe. Larwy typu czerwia, bez puszki głowo