164
164
Rysunek 8.78
Gąsienice strzygom choinówki Zerujące ne igłach sosny (tot B i Z. Schneider)
Rysunek 8.79
Wzgórek na szczytowei stronie IV segmentu odwłoka poczwarki strzygom choncwtd (wg Schnaidera i Śliwy. 1966)
walc. wśród których wyróżnia się gąsicmcznik czarny Cratich-neumon walor Scop. (= nigritarius Grav.), baryłek długowąsy Enuospilus (=Ophion) ramiJulus L.. kosoń laskonogi Banchus hostałor F. (= femoralis Thoms.) i sicrpoń /óhy Ophion lutus L.. Pozostałe ważniejsze pasoż.yly z lej rodziny to gą-sicmcznik pręgowany Rictuhneumon pachymerus Rat/., gąsicmcznik księżycowy Barich-neumon bilunulatus Grav„ zwężeń zbrojny Aphamstes armatu.s Wcsm. Większość wytnie-
Rysunek 8.80
Oprzędy gasieniczmkowatych - Ichneumo-ndae. pasozytuiacych na strzygom chot-nówce (lot B i Z Schnaider): A - sierpoO OpNon sp L. B - kosoń laskonogi Bart-chus hastatorF
nionych gąsienicznikowatych przcp<>-czwarcza mi; w ciele p<>c/warck strzygom. a jedynie kosoń, sicrpoń i baryłek opuszczają ciało gąsienic, które zeszły na przepoczwarczeme do ściółki i przcpoczwarc/ają się we własnych oprzędach o charakterystycznym kształcie (rys. 8.80). Pasożytami gąsienic są też męczclkowalc i Żele ulbiditarsiis Curt.) oraz rączycowate. mające duży udział w regulacji liczebności strzygom choinówki: rączyca łuskowata Ernesńa rudis Fali. oraz Winlhenia amoenu Mg. i Echinomyia niagnicomis Mg. Na poczwarkach strzygom pasożytuje bleskutka sicrcinka obrączkowana Erdoesina (=Pteromalus) alboannulala Ralz.. której larwy licznie wypełniają ciała żywicieli i w nich się przcpoczwarczają.
Do najważniejszych drapieżców strzygom choinówki należy mrówka rudnica i mrówka ćmawa. biegaczowatc, a zwłaszcza tęcznik większy, pluskwiaki różnoskrzydtc - zawa-dzik. wojnica, oraz biedronkowate (oczaikał i mszycznikowaie. Mniejsze znaczenie mają trzyszcze oraz drutowce (te ostatnie wgryzają się do poczwarek strzygoni' Strzygoma w różnych stadiach swego rozwoju stanowi zer ptaków leśnych, a je/, ryjów ki. my >z\. dzik oraz. borsuk wyżerają jej poczwarki.
Slr/ygonia choinówka występuje na obszarze prawic całej Europy i w umiarkowanej strefie Azji. aż po Japonię. Jej areał pokrywa się w zasadzie z rozmieszczeniem sosny pospolitej, która jest wyłącznym jej pokarmem.
Gospodarcze znaczenie ma strzygoma choinówka w środkowej i wschodnie; F.uropic. od Niemiec aż do Uralu, gdzie występowała wielokrotnie na ogromnych ohs/arach w silnych gradacjach. W Polsce pierwsza odnotowana gradacja tego gatunku miała mictwe w Borach Tucholskich w roku 1837. W lalach 1866-1868 występowała rn. s.>w l’ r rzu Zachodnim (1680 ha zniszczonych drzewostanów i. w !9I2-I914w Puszczy \i._--ist.-wskicj. w 1921-1924 w całej środkowej Europie, m.in. na Pomorzu w B . . I . skich. Puszczy Nadnotcckicj, w Puszczy Kurpiowskiej i Augustowskiej W Polsce zg: , wówczas 22 000 ha drzewostanów wyciętych przedwcześnie zrębami zupcin. ■ W 1931-1933 zagrożonych było 56 000 ha. w tym objętych żerem zupełm m > • W tach 1956-1957 gradacja strzygoni objęła du/c obszary w zachodniej i p* ói niej części kraju. Gradacja ta załamała się w wyniku znacznego uaktywnień i ś - •
leśnego. W latach 1968-1970 gradacja strzygom choinówki objęła po iaz pierwsz\ P czę Kampinoską.
Ogniska gradacyjnc tworzą się w litych, silnie zwartych drzewostan... h - - >
średnich klas wieku, rosnących na słabych siedliskach, szczególnie na wywszs.. u,