51438 Werbalna2

112

3.3.1. Ukryty „tany" w tworzeniu Ja

Widu irorefytów badało sposoby tworzenia się ja, korzystając w ryg, _(ria / tóżtwłimh Ki lśnień Większość tych wyjaśnień fMKł/ieła jednak <JłW) wijińi^ założenia. Po pierwsze, najpierw reagujesz na siebie jak na obiekt, a iuuęp_n< tu,.-/w j.i U momencie. kiedy mówisz: „Powinienem zrobić to" allhi „y* powinienem robić lego", tworzyw Ja. ponieważ dokonujesz refleksji na tem,, swoich działań jako obiektu - własnego Ja. ł’o drugie, jesteś świadomy siebie , obiektu w święcie jedynie dzięki temu. że inni ludzie są świadomi twojej osoln , spostrzrgaj) (Wegner, Vatlacher, IU80). Druga myśl jest kluczowa dla zrozunuerm mli innych w tworzeniu Ja. Powiedzmy, że uważasz, iż jesteś inteligentny, jut nworołeś ten pogkjd na temat siebie? Jedną z odpowiedzi jest możliwość, u myślałeś na ten temat samodzielnie i doszedłeś do takiego wniosku. Jednak u odpowiedź wy maga kolejnych pytań dotyczących lego, gdzie wcześniej dowiedziałeś «ę. /r inteligcmja jest ważnym kryterium określenia obrazu samego siebie W miarę upływu czasu, kiedy dochodziło do interakcji z innymi ludźmi, ruzpo cnnając od twoich rodziców, którzy oceniali poziom twojej intefigencji. rinter-nahzDwałrś te kryteria i wykorzystałeś je do opisu samego siebie. Przez przyjęć* perspektywy imrnh, potrafiłeś stworzyć obraz własnego Ja, który mógł być następne przedmiotem twojej refleksji.

Waga innych dU tworzenia Ja była odnotowana przez Chaiśesa Honoru Gorjlćya (1922), który wprosi argumentował, że Ja jest Ja społecznym. Zgodnie i Ja społecznym, Ja powstaje przez interakcje z innymi i może być określam jedynie przez związki z innymi. Cooley wprowadził termin odzwierciedlonego Ją by udemanstrowu, jak nasz* związki z. innymi tworzą Ja. Ja odzwierciedlone zakłada. że ludzie wyobrażają sobie spostrzeżenia, jakie inni ludzie mają na ich iem.it, i ź.c właśnie ten akt spostrzegania Ja jako obiektu w oczach innych twom własne Ja. Odzwierciedlone Ja składa się z trzech podstawowych elementów: i 11 wyobrażenia siebie w oczach innej osoby, (2) wyobrażenia oceny siebie przez Inną owbę oraz (3) wynikającego / (ego uczucia dumy lub wstydu. Na przykład. Zastanów się tud pozytywnym przymiotnikiem, którego mógłbyś użyć do opisu samego siebie. W jaki sposób doszedłeś do poglądu, że ten przymiotnik jor pozytywny? Dlac/ego traktujesz siebie w ten sposób? Zgodnie z odzwicrcicdkimn) Ja Cootrya, gdy dochodziło do interakcji i ludźmi, wyobrażałeś sobie, jak »»ri;l tpoKnegA i oceniali twoje zachowania Pizymiotnik. który wybrałeś, wyłonił ńę| i przy jęcia persprktywy innych i określenia, wy myśleli cmi O tej cesze jako godnej pochwały lub wstydiL

Kola innych w tworzeniu się ja jest fundamentalna. Kim zatem są u inni. z W«smt jat budzą interakcje? Oflc perspektywy wykorzystujesz do okreśłanu siebie? Dwa typy -mnyth" wpływają tu tworzenie się Ją: .znaczący inni" i „oogół-turni mm*.

Rottfa* 3. ipoiwm>i

113

■ZiMU^cy Inni"

,jZiUic»|Cy inni** to ci ważni ludzie. klór /> kn/i.óttij.| iwojc życir Nj pr/ykUl, we wcMinym d/ietió.stwie matka i ojciec odgrywali /narKgcą rolę w twoim /ytiti. W szkole podstawowej i średniej, jego ważną r/ęścią 'tuli się rówieśnicy i nauczyciele. Kiedy źa« /ąlcś pracę, centralną rolę w twoim życiu mogli zajmować twój kierownik i współpracownicy. W trakcie całego życia spotykamy się ludźmi, którzy intci csują *»ę naszym samopoczuciem i dla których rozwijamy olbrzymi szacunek i wdzięczność, Kiedy tworzymy Ja, bierzemy pod uwagę sposób, jak ci .znaczący inni" nas postrzegają.

.Uogólniani Inni**

Myśl o .znaczących innych" zakłada, że ludzie rozwijają ja przez branie pod uwagę postaw ważnych dlii nich osób. r którymi są w interakcji w pracy lub w czasie wolnym. George Herłiert Mead (1975) stwierdza, ze dla rozwinięcia najpełniejszego poczucia Ja należy rozważyć postawy „uogólnionego innego'* — całej grupy społecznej lub społeczności, do której się należy. Znaczący mni“ u> określeni ludzie, którzy wpływają na twoje życie, tacy jak rodzice, partnerzy, przyjaciele i nauczyciele. .Uogólniony inny" natomiast stanowi ogólną klasę, kategorię lub grupę ludzi, których wykorzystujesz, aby oceniać swoje działania. Termin uogólniony inny zawiera społeczne zasady i wskazówki, które określają, jak należący do jakiejś szczególnej grupy społecznej ludzie powinni postrzegać sytuacje i działania. Na przykład, załóż, że jesteś ochotnikiem pracującym w schronisku zapewniającym pomoc i wsparcie molestowanym kobietom. Nowa kobieta przybywa do schroniska i przedstawia ci problem, z którym nigdy wcześniej nie miałeś do czynienia. Zadajesz sobie następujące pytanie: .Co ochotnik w tym schronisku powinien zrobić?" To pytanie przywołuje ..uogólnionego innego*. Zamiast zapytać, co jakaś konkretna osoba, ta kajak inny ochotnik lub koordynator ochotników, powinna zrobić, zapytałeś, co cała społeczność ochotników mogłaby zrobić. Kiedy zadajemy pytania, które przywołują „uogólnionego innego", zaczynamy koordynował nasze działania bardziej skutecznie, ponieważ kor/w.uu v ze wspólnej podstawy podzjrlanych założeń i przekonań.

3.3.2. Komunikacja a tożsamość osobista

Rozwój pojęcia Ja jest procesem społecznym, który obejmuje „znaczących" i „uogólnionych innych". Znaczenia i interpretacje, które tworzymy o nas i o innych. « skutkiem naszych interakcji z ludźmi. Mead (1975) uważa, że pojęcie Ja składa się z „ja" i „mnie". ,Ja" reprezentuje impulsywną i nieprzewidywalną część Ja. „Mnie" reprezentuje „uogólnionego innego" i wzory zachowania, które dzielimy z innymi, ja" służy jako siła napędowa do wykonania jakiegoś działania, ale jest szybko kontrolowane i ukierunkowane przezr „ranie". Na przykład, złośliwy