52124 P1520662

.......^1,1,11 i ‘nm w wi«wi-

= 21,147 kPa (159 nimHg)

Powietrze atmosferyczne jest mieszaniną gazów, składającą się z 20,93% tlenu, 0,03% dwutlenku węgla oraz 79% azotu. Pozostałą część stanowią gazy szlachetne nie uczestniczące w wymianie gazowej. Powietrze wydechowe zawiera znacznie mniej tlenu (16%), a więcej dwutlenku węgla (ok. 4,5%). Różnice ilości azotu w powietrzu wdechowym i wydechowym są nieznaczne.

Cząsteczki gazów przechodzą ze środowiska o ciśnieniu parcjalnym wyższym do środowiska o ciśnieniu niższym. Ciśnienie parcjalne jest to wartość wyrażająca w kPa (mmHg) ciśnienie, jakie wywiera składnik powietrza proporcjonalnie do jego zawartości w powietrzu i np. dla tlenu wynosi:

20,93% 101,08kPa 100%

Powietrze znajdujące się w pęcherzykach płucnych stanowi mieszaninę powietrza atmosferycznego i powietrza przestrzeni martwej. Ciśnienie parcjalne tlenu jest więc niższe i wynosi 13,6 kPa (102 mmHg). Prężność tlenu we krwi dopływającej tętnicą płucną do pęcherzyków płucnych wynosi ok. 5,3 kPa (40 mmHg). Różnica ciśnień wynosi ok. 8,4 kPa (63 mmHg) i powoduje dyfuzję tlenu z powietrza pęcherzykowego do przepływającej krwi. Utlenowana krew z zawartością tlenu o ciśnieniu parcjalnym ok. 13,3 kPa (100 mmHg) płynie żyłami do lewego przedsionka, a następnie z lewej komory na obwód. Ciśnienie parcjalne tlenu w tkankach wynosi od 2,7 do 5,3 kPa (20-40 mmHg), co w następstwie dysocjacji (rozpadu) oksyhemoglobiny i uwolnienia 0₂ umożliwia jego dyfuzję do płynu międzykomórkowego.

Największe stężenie dwutlenku węgla obserwujemy w tkankach, gdzie jego ciśnienie parcjalne wynosi 6,7-8 kPa (50-60 mmHg) i jest wyższe niż w naczyniach włosowatych przechodzących przez te tkanki. C0₂ na drodze dyfuzji przenika do krwi, następnie jest przenoszony z krwią do płuc, gdzie dyfunduje do światła pęcherzyków, z których w trakcie wydechów usuwany jest na zewnątrz. Rozkład ciśnień parcjalnych tlenu i dwutlenku węgla przedstawia tabela 5.1.

i

R-

■

Tabela 5.1. Różnice prężności gazów między powietrzem pęcherzykowym, krwią i tkankami

Gazy oddechowe	Prężność gazów w kPa
	powietrze pęcherzykowe	krew tętnicza	komórki i płyn międzykomórkowy	krew żylna
Tlen Dwutlenek węgla	14 | 5,3	13.3 5.3	2.7- 5,3 5.7- 8	5,3 6,1

131