54407 skanuj0003 (88)

ZARYS WIEDZY O TURYSTYCE

e)    podróż w świat wyobraźni (Urbain),

f)    formę samospełnienia i dowartościowania (Braun),

g)    nowy środek konsumpcji (Ritzer),

h)    konsumpcję wizualną (Urry),

i)    konflikt interesów gości i gospodarzy (Nash),

j)    dialog i spotkanie kultur (Przecławski),

k)    komercjalizację i oswajanie obcości (Podemski),

l)    formę transgresji (Turos).

Różna jest wartość poznawcza i status metodologiczny prezentowanych koncepcji. Zwykle tłumaczą one tylko fragment zjawiska turystyki. Wynika to z faktu koncentracji wyłącznie na niektórych czynnikach, np. motywach, skutkach bądź mechanizmach aktywności turystycznej (Winiarski, Zdebski, 2008). Obszar prezentowanych koncepcji nie jest jednak zamknięty i może być dalej rozbudowywany i eksplorowany.

J. Urry (2007) twierdzi, że mianem turystyki można nazwać kilka podstawowych właściwości i cech społecznych. Mają one związek z różnymi naukami i dziedzinami życia. Najciekawsze z nich to:

1)    Turystyka jest sposobem spędzania czasu wolnego. Turystyka pozwala dostrzec, że w społeczeństwach nowoczesnych praca i czas wolny stanowią odrębne i uporządkowane sfery praktyki społecznej. Bycie turystą jest jednym z kryteriów bycia „nowoczesnym” i wiąże się z wielkimi przemianami współczesnego świata.

2)    Turystyka polega na docieraniu w różne miejsca w celu zatrzymania się w nich na jakiś czas.

3)    Cele podróży i miejsca pobytu to lokalizacje inne niż miejsca zamieszkania i pracy. W podróży turystycznej zawsze towarzyszy intencja powrotu do domu.

4)    Zwiedzane miejsca nie mają bezpośredniego związku z pracą zarobkową i zwykle stanowią odskocznię od pracy lub nauki.

5)    W odpowiedzi na masowe zainteresowanie turystyką powstaje sieć infrastruktury i usług turystycznych.

6)    Kryterium wyboru miejsc do oglądania stanowią doznania intensywnie przeżywane w marzeniach. Marzenia te konstruowane są podczas przygotowań do wyjazdu lub znacznie wcześniej dzięki wielu czynnikom, takim jak literatura, media, rodzina i inne.

7)    Turysta kieruje uwagę na otoczenie, które odróżnia się od tego, co widzi na co dzień.

8)    Spojrzenie turysty obejmuje wrażenia i znaki, a turystyka polega na kolekcjonowaniu znaków, doznań i wrażeń.

Słowo „turystyka” w języku polskim po raz pierwszy oficjalnie zostało użyte w 1847 roku przez Ksawerego Łukaszewskiego. Ale jak słusznie twierdzą niektórzy badacze, już wcześniej używano tego słowa w języku polskim. Jednym z pionierów był Ludwik Pietrusiński, który użył określenia „touriysta” w swoich drukowanych wspomnieniach w 1845 roku (Dudek, 2008). Polskie elity z pierwszej połowy XIX wieku prawdopodobnie znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono używały słowa „turystyka”. Wymienia się między innymi daty 1830 i 1844 rok (Dudek, 2008). Etymologia słowa jest jednak o wiele starsza. W języku łacińskim słowo „tourus” oznacza ruch obrotowy, okrężny i odnosi się do zmiany miejsca pobytu. W dzisiejszym rozumieniu wywodzi się od francuskiego słowa tour, z czasem przyjęło się ono także w innych