57128 sryle w arch5

Romanizm 145

Neuss, św. Kwiryn, po 1209. Bazylika emporo-wa, sklepiona, system wiązany, z trójkoncho-wym chórem. Masyw zachodni (u góry) i chór (u dołu) odznaczają się bogatą, późnoromańską artykulacją.

U góry i w środku: Canterbury, chór katedry, 1175. Sklepienie sześciopolowe, tuki półkoliste i ostre, przemienność podpór.

U dołu: Ripon, katedra. Tryforium i galeria na wysokości okien.

1180-1208; Casamari, zaczęty 1217) oraz w Toskanii (S. Galgano, zaczęty 1227). Formami stylu przejściowego odznaczają się też kościoły S. Andrea w Vercelli (zaczęty 1219) i eklektyczna bazylika św. Antoniego w Padwie 144*).

Niemcy

W Niemczech architektura stosunkowo długo posługiwała się repertuarem romańskich form stylowych. Do połowy XIII w. powstawały budowle romańskie, choć często wykorzystywano elementy typowo gotyckie, jak choćby łuki ostre, oraz wzorowano się, szczególnie w Nadrenii, na rozwiązaniach architektonicznych kościołów francuskich. Normandz-ka konstrukcja szkieletowa po raz pierwszy pojawiła się w Saksonii (po 1209, Magdeburg). Katedra w Laon służyła jako wzór niemieckim kościołom w Limburgu (czterokondygnacyjna nawa główna), Bambergu (wieże), Naum-burgu i zapewne Wurzburgu. W ostatniej, „barokowej” fazie stylu romańskiego ściana zachodnia z dwiema flankującymi ją wieżami łączy się w bogato artykułowaną fasadę, okna otrzymują wykrój wachlarzowy, czterolistny lub kluczowy. Stosowane są tradycyjne konstrukcje sklepień krzyżowo-żebro-wych w układzie wiązanym.

Bazylika emporowa

-    System wiązany

-    sklepienia krzyżowo-żebrowe

-    tryforium rzadko spotykane

-    stosowane również założenia trójkon-chowe

-    okna czterolistne, kluczowe, wachlarzowe, okulusy i rozety

-    głowice pączkowe

-    prezbiteria zamknięte półkoliście lub poligonalnie, z bogatą artykulacją architektoniczną

-    fasady zachodnie z bogatą dekoracją architektoniczną

-    krypty

-    czasami lektoria z bujną dekoracją rzeźbiarską.

Kościoły halowe wznoszone są przede wszystkim w Westfalii.

Anglia

W Anglii styl przejściowy („Transitio-nal”) występuje pomiędzy 1175 a 1200. Jest on punktem wyjścia do wczesnego, angielskiego gotyku („Early English”). Szczególnie niezwykłe są ostrołuki obramowane półkolistymi łękami, przy równoczesnym wykorzystaniu norman-dzkiej galerii na wysokości okien.