59480 P4290205

PROF. DK H Ab.

ANDRZEJ CHWALBA

UNIWERSYTET JAGIELLOŃSKI

Jeśli chodzi o syntezy dziejów Polski wydmie w kraju po 1989 t. - bo ultĄ cezury przyjęli organizatorzy konferencji - to Jest ich co najmniej kilkanaście. Są to często prace opublikowane przez wydawnictwa uniwersyteckie. które nie prowadzą szerokiej dystrybucji, co powoduje, to opracowaniu tc. pomimo wysokiej wartości merytorycznej, raczej skuzanc są mi porażkę.

JAM oczywiste, te wydane dzieła obrazujące dzieje wXIX stuleciu mają różną wartość i opierają się na odmiennych założeniach metodologicznych; jedne nawiązują do bardzo dobrej publikacji sprzed lat, autorstwa Skowronka¹, w której dużo miejsca poświęcono historii dyplomacji, historii politycznej: inne czerpią z prac Rutkowskiego? lub KulP, w których nacisk polatano na historię gospodarczo-społeczną: są też wreszcie prace nawiązujące do inne-go wielkiego dzieła, jakim z pewnością był podręcznik Kieniewicza⁴. Oczywiście ten podręcznik nosi piętno czasów, w których powstał, ale nawet pamiętając, w jakim momencie został on wydany, trzeba stwierdzić, że. było to dzido z punktu widzenia historiografii europejskiej niezwykłe.

W przeczytanych przeze mnie dziełach jest sporo wątków, do których watro powrócić, a także pytań, które należy postawić.

Jedna z wielokrotnie powielanych opinii opiera się na stwierdzeniu, że rozbiory Polski były czymś absołumie wyjątkowym. Ale gdy przyjrzeć hę dokładniej tej sprawie, okazuje się, że pod koniec XVIII w. świat przyspieszył, my zaś ponieśliśmy pewną cenę lego. Zwróćmy też uwagę, że w rym okresie upadło wiele państw. Później miała pnedeż miejsce rewolucja

1    K Gronowski, J Skowronek HistcrtaPolski J795-/9M, Warszawa 1981.

2    J Rmfcownkt.HtmriapMpoiKnmPebkiUoMMrJ,WanżawaI9S3.

3    w Rola.Mrtorfa lo^odirtMftabfa w4ot*t poęowuarHo*_r: 1*64-1918. Warwawa 1947.

4    5 Kieniewicz, Huioria Pobki IT9S-i9l8, Warszawa 19W>

105