60646 skanuj0577

176 Rozdział 6

Si = Qi: Q

gdzie:

Sj - udział produkcji /-tego przedsiębiorstwa w produkcji ogółem, q, - wielkość produkcji /-tego przedsiębiorstwa,

Q - wielkość produkcji ogółem danego przemysłu.

Wskaźnik służy uszeregowaniu przedsiębiorstw od największych do najmniejszych.

Struktura sektora i liczba konkurentów mają duży wpływ na walkę konkurencyjną w sektorze. Przy silnej koncentracji warunki konkurencji są zachwiane, sektor jest zdominowany przez jedną lub kilka dużych firm, w sytuacji odwrotnej na rynku działa wiele firm o podobnych udziałach.

Koncentracja w licznych sektorach gospodarki zachodzi z dwóch głównych powodów: ekonomii skali i konkurencji w sektorze. Jeśli wyroby jednych przedsiębiorstw bardziej spełniają oczekiwania klientów niż innych, wtedy rynek nagradza ich większą sprzedażą. W konsekwencji rośnie ich produkcja, a zarazem zwiększa się koncentracja w sektorze. Do zwiększenia koncentracji dochodzi również w przypadku łączenia się i przejęć firm¹.

Następnym czynnikiem zidentyfikowanym przez Portera jest groźba pojawienia się nowych produktów (producentów). Największa groźba pojawienia się nowych produktów istnieje w sektorach młodych, w fazie wzrostu, gdzie klienci nie przyzwyczaili się jeszcze do określonych wzorców i łatwo im będzie „porzucić” daną markę. Im rynek jest atrakcyjniejszy, tym groźba wejścia nowych aktorów większa. Atrakcyjność sektora określają: obecna wielkość sektora, przyszła wielkość sektora i dynamika sprzedaży w poszczególnych latach oraz obecna i przewidywana rentowność sektora. Potencjalni producenci będą mieli lepszy dostęp do sektora, im słabsze (niższe) będą bariery wejścia. Ważnym czynnikiem jest też możliwość represji ze strony producentów sektora -jeśli producenci będący już w sektorze są w stanie skutecznie bronić dostępu przez walkę cenową czy zamykanie kanałów dystrybucji, to mniejsza jest groźba pojawienia się nowych rywali¹².

Wyjątkowe znaczenie dla nowych uczestników sektora mają bariery wejścia i wyjścia z sektora. Są wszelkiego typu przeszkody (konkurencyjne, biurokratyczne, technologiczne) utrudniające dostęp do przedsiębiorstw w sektorze i jednocześnie chroniące podmioty tworzące sektor. Do najważniejszych barier wejścia zaliczamy:

1

Por. W. Majerkiewicz, Czy bać się koncentracji na rynku?, http://www.nbportal.pl/, 1.06.2007 r.

^1_ A. Stabryła, Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, PWN. Warszawa 2005.