61705 skanuj0016 (332)

I 2» cha rak ter toj grupy. Im więcej osób reprezentujących zespół po-slaw biernych, tym grupa bardziej bezwładna, tym płytszy charakter jej działalności, tym prostsze spełniane funkcje. I odwrotnie, im więcej w grupie ludzi o dyspozycjach do czynnych zachowań, im więcej indywidualistów i społeczników, tym grupa bardziej żywa, zakres jej działania głębszy, a spełniane funkcje bardziej złożone. Powyższa typologia została zbudowana na podstawie wypowiedzi młodzieży ze środowisk normalnych, tj. nie zagrożonych przestępczością, albowiem postawy owej grupy nie dadzą się zmieścić w tym schemacie. Ponieważ jednak problematyka tych środowisk została już w miarę dokładnie zbadana, zanalizowana i opisana, podczas gdy o młodzieży „normalnej”, tj. idącej zwykłą drogą, wiemy stosunkowo mniej, tej ostatniej poświęcimy kolejne rozdziały pracy.

6. STOSUNEK DOROSŁEGO SPOŁECZEŃSTWA DO ŚRODOWISK MŁODZIEŻOWYCH JAKO DETERMINANTA CHARAKTERU GRUP MŁODZIEŻOWYCH

Dotychczas wspominaliśmy o postawach młodzieży w stosunku do środowiska rówieśniczego i wskazywaliśmy, że pomiędzy charakterem tych postaw’ i charakterem grup młodzieżowych wydaje się istnieć pewna zależność. Jednakże grupy młodzieżowe nie działają w społecznej próżni. Tłem tej działalności jest zorganizowane, żyjące normalnym życiem społeczeństwo dorosłych. Dzielnica jest wszakże zamieszkała w większości przez dorosłych, którzy obsadzili placówki kulturalne, usługowe i administracyjne. Również szkoła, chociaż przeznaczona jest dla młodzieży, prowadzona jest przez dorosłych, którzy oprócz przekazywania wiedzy narzucają młodym ludziom bardzo wiele wzorów zachowań w celu „lepszego” przygotowania ich do dorosłego życia. Naturalnie trudno sobie wyobrazić przekazanie wspomnianych tu funkcji w ręce samej młodzieży, tym niemniej można — z pewną przesadą — zaryzykować pogląd, iż zespół działań skierowanych przez dorosłe społeczeństwo ku młodzieży ma na celu możliwie szybkie i skuteczne włączenie

tej młodzieży w społeczeństwo dorosłych poprzez pozbawienie jej atrybutów młodości. Działania te, w większości sformalizowane i uregulowane poprzez akty normatywne bądź uchwały wysokich instancji, mają na celu dobro ogólnospołeczne, dobro dorosłych. Postulatywna sfera tych aktów i uchwał odnosi się do ideologicznych bądź wychowawczych efektów propagandowej działalności. Jest to prawidłowość występująca w rozmaitych społeczeństwach bez względu na ustrój społeczny. Jest ona wynikiem organizacji współczesnych społeczeństw, które nastawione są na produkcję dóbr i wytwarzanie nowych wartości. Tym celom podporządkowuje się również wychowanie młodzieży. Jednakże akty normatywne nie są w stanie uregulować nastawienia żywych ludzi dorosłych do młodej generacji. A nastawienie to bywa rozmaite. Od charakteru tego nastawienia, od codziennego stosunku dorosłych jako rodziców, nauczycieli, urzędników, działaczy i sąsiadów zależy, jakim nurtem popłynie życie społeczne młodych. Nastawienie owo dotyczyć może zarówno ogólnych form tego życia, jak też szczegółowych jego aspektów. Oto kilka relacji młodzieży poświęconych omawianemu zagadnieniu.

Wiele dorosłych osób (włączając rodziców) uważa, że człowiek młody to człowiek zły, dziewczyna ładna — to dziewczyna niemoralna, wesoła — głupia itd. [...] Chciałabym bardzo, żeby ci wielce szanowni, wiekowi ludzie, chcieli w młodzieży doszukiwać się także człowieka. Oni uważają, że tylko „sędziwy wiek” predystnuje do miana pełnego człowieczeństwa (karta A 8, wiek 18 lat, córka profesora WAT).

Chciałbym jeszcze zająć się sprawą oceny naszego środowiska — młodzieży ogólnie. Uważam, że żyjemy w trudnym okresie, że nasz charakter jest szybko „naciskany” z różnych stron, przez to trudno jest nam wybrać właściwą drogę. Mówi się, że mamy dobre warunki bytu itp. — zgoda, lecz to nie wszystko. Krzywdzące jest np. stwierdzenie, że my nie potrafilibyśmy zachować się tak, jak młodzież w czasie wojny. To jest sprawa chwili i dziś nie można w zasadzie bezpodstawnie oceniać nas w ten sposób [...] I myślę, że nieprawdą jest, że młody człowiek XX wieku jest wypaczony, on stara się być sobą (karta A12, wiek 18 lat, syn inżyniera).

!> — B. Misztal, Grupy...