62254 skanuj0048 (15)

489

14.9. Oporność na leki

14.9.3.    Inne czynniki wpływające na lekooporność

Im lek jest skuteczniejszy, tym częściej jest zalecany, co stwarza ogromne możliwości nabycia oporności przez szczepy bakteryjne. Wyjściowe penicyliny były powszechnie stosowane w leczeniu ludzi, ale znalazły także zastosowanie w weterynarii. Preparaty przeciwbakteryjne dodawano też do pasz dla zwierząt, aby zwiększyć przyrost ich wagi, co najbardziej wpłynęło na powstanie leko-opomych szczepów bakterii. Szokujący jest fakt, że wiele pierwotnych szczepów bakterii niszczonych penicyliną V lub penicyliną G jest teraz opornych na te penicyliny. Niemniej jednak, te dwa leki są ciągle bardzo skuteczne w leczeniu biednych narodowości Afryki, które stosują znacznie mniej leków, nie ma więc mowy o ich nadużywaniu.

Nie wszystkie bakterie jednakowo łatwo nabywają oporności. Gronkowiec złocisty na przykład jest znany ze zdolności nabywania lekoopomości w związku z łatwością transdukcji, natomiast mikroorganizmy wywołujące kiłę wydają się nie być w stanie nabyć oporności i ciągle są podatne na pierwotnie stosowane leki.

14.9.4.    Sposób na przyszłość

Zdolność bakterii do nabywania lekoopomości jest ciągłym wyzwaniem dla naukowców i niezwykle ważne jest kontyuowanie poszukiwania nowych leków przeciwbakteryjnych. Zasadniczą sprawą w tej niekończącej się batalii jest określenie potencjalnych nowych miejsc działania, a nadzieję na przyszłość daje w tym względzie genomika. Przykładem możliwych nowych miejsc działania są enzymy określane jako syntazy aminoacylo-tRNA. Jest to stara grupa enzymów odpowiedzialnych za przyłączanie aminokwasów do ich tRNA (patrz rozdz. 7). Ponieważ są to stare enzymy, występuje w nich godna rozważenia rozbieżność w sekwencji między ludzkimi i bakteryjnymi enzymami; dlatego też możliwe jest ich selektywne hamowanie. Syntaza izoleucylo-tRNA jest jednym z takich enzymów, o którym wiadomo, że jest hamowany przez mupirocynę (Bactroban) (rys. 14.79), klinicznie użyteczny antybiotyk wyizolowany z pałeczki Pseudo-monas fluorescens, który działa przeciwko MRSA. Prowadzi się także badania naukowe w kierunku inhibitorów syntazy tyrozyno-tRNA gronkowca złocistego.

Rysunek 14.79. Mupirocyna