48419 strona (433)

ki wykonywania zabiegów przedstawiono sposoby zmniejszenia tego niebezpieczeństwa.

Wskazania

Ultrasonoterapia jest wskazana w przypadku stanów skurczowych towarzyszących chorobom nerwowo-mięśniowym i chorobom mięśni szkieletowych, takim jak: kontuzje sportowe (ryc. 4-5 i 4—6), zaburzenia bliznowacenia (ryc. 4-7), brodawki, torbiele ścięgien (ryc. 4-8). choroby stóp (ryc. 4-9). a ostatnio również w dwóch schorzeniach piersi kobiet: bólu i obrzęku związanym z karmieniem oraz stwardnieniu tkanki wokół implantów wprowadzonych w celu powiększenia piersi (F. G. Herhahn. dane niepublikowane, listopad 1984). Ultradźwięki rzadko stosuje się do zwalczania bólu jako takiego, jednak można je wykorzystać do tego celu podczas zabiegu ultra-fonoforezy (p. podrozdział „Ultrafonofore-za”).

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Przeciwwskazania do zabiegu ultrasonote-rapii są następujące:

1.    Okres wzrostu nasad kości długich, macica u ciężarnych, widoczne pod skórą wyniosłości kostne, choroby oczu. tkanka rozrodcza i obecność rozrusznika serca są źródłem szczególnych utrudnień i mogą stanowić przeciwwskazanie do zabiegu na-dźwiękawiania.

2.    Szczególne środki ostrożności należy przedsięwziąć u osób z zaburzeniami czucia. Podczas zabiegu nadźwiękawiania w kąpieli wodnej fizykoterapeuta powinien pamiętać o narażeniu własnych dłoni na duże dawki energii i ultradźwięków.

3.    Implanty metalowe i wszczepy chi-rurgiczne również mogą być źródłem problemów podczas nadźwiękawiania. Drgania o wielkiej częstotliwości mogą rozbić wiązania chemiczne lub klej mocujący te materiały. Granica styku metalu z tkanką jest ponadto idealnym miejscem wydzielania się ciepła, co prowadzi do oparzeń.

4. Niebezpieczeństwo zaburzenia procesów kościotwórczych w trakcie zrastania się złamań sprawia, że stosując ultradźwięki w miejscach świeżych złamań i wokół nich, należy zachować szczególną ostrożność. Niektórzy specjaliści uważają jednak, że ultradźwięki pobudzają tworzenie się tkanki kostnej. Przed podjęciem decyzji o nadźwiękawianiu miejsc świeżych złamań i ich otoczenia należy zapoznać się z literaturą fachową.

Parametry zabiegu

Moc urządzenia

Zalecana dawka w większości zabiegów to 0,5-1,0 W/cnr głowicy przetwornika. Głowica zwykle ma kryształowe „okienko” o powierzchni 5-10 cm², w związku z czym całkowita moc robocza powinna zawierać się w granicach 2.5-10 W. Taka moc wystarcza w większości zastosowań ultradźwięków, w tym nadźwiękawiania w kąpieli wodnej i ultrafonoforezy. Wyższe dawki (tzn. 1,5-2,0 W/cm²) nie wiążą się ze zwiększeniem skuteczności zabiegu; wykazano nawet, że są mniej korzystne niż niższe dawki.

Czas trwania zabiegu

Czas trwania zabiegu przy zalecanych dawkach waha się od 1 do 8 minut, w zależności od rodzaju stanu chorobowego, obszaru nadźwiękawianego i metody (bezpośrednia czy w kąpieli wodnej).

Większość producentów dołącza do urządzeń karty zawierające zalecenia dotyczące dawek. Z własnej praktyki wiem, że gdy ultradźwięki stosuje się bezpośrednio

74