74745 scan8 (2)

to natomiast walka podejmowana w obronie islamu i muzułmanów, którą każdy jest zobowiązany podjąć, jeśli religia lub jej wyznawcy są zagrożeni przez „niewiernych”.

DŻINY - tym terminem w islamie określa się demony; są istotami rozumnymi, potrafią przybierać różne formy cielesne, wykonywać różne prace; przed islamem dżiny były ucieleśnieniem wrogich człowiekowi sił przyrody.

FILARY WIARY MUZUŁMAŃSKIEJ - obowiązki muzułmanina: wyznawanie wiary w jedynego Boga (szahada), modlitwa (sałat), post (sawm), jałmużna (zakat), pielgrzymka (hadż).

FSB - Federalna Służba Bezpieczeństwa, spadkobierczyni KGB. W każdej republice ma swoje lokalne oddziały.

FUNDAMENTALIZM ISLAMSKI - nurt polityczny w ramach islamskiego reformizmu, który, w przeciwieństwie do islamskiego modernizmu, dąży do reformy islamu poprzez powrót do jego początków, postrzeganych jako złoty wiek islamu, i oczyszczenia islamu z elementów sprzecznych z radykalnie pojmowanym monoteizmem. Synonimem terminu fundamentalizm islamski jest pojęcie salafizmu. Termin „wahhabizm” jest w niniejszej książce używany w cudzysłowie, ponieważ nie odzwierciedla złożonego charakteru fundamentalizmu islamskiego na Kaukazie, będąc narzędziem propagandy rosyjskiej, synonimem terroryzmu.

GAZAWAT ~ turecki termin będący synonimem dżihadu.

GIAUR - pogardliwe określenie „niemuzułmanina” używane w językach tureckich, zapożyczone z języka perskiego. W dawnej Turcji stosowane głównie w odniesieniu do chrześcijan (Greków, Ormian, Asyryjczyków itd.). Synonim arabskiego „kafir” - niewierny.

HADIS - z arabskiego „relacja”, „sprawozdanie”; w islamie mianem hadisów określa się opowieści relacjonujące fakty z życia proroka Mahometa (jego wypowiedzi, czyny itd.); hadisy zostały spisane około 200 lat po śmierci Mahometa; hadisy tworzą sunnę (tradycję), która jest jednym z najważniejszych źródeł szarijatu.

ICZKERIA - kraina na wschodzie Czeczenii, przy granicy z Dagestanem. Obecnie leży na terytorium rejonu wiedeńskiego i nożaj -jurtowskiego.

IMAM - z arabskiego „ten, który stoi na przedzie”, „przywódca”. Najczęściej używa się tego terminu w odniesieniu do imamów konkretnych meczetów, tzn. osób przewodniczących modlitwie piątkowej i wygłaszających kazania. Czasami jednak (jak w przypadku XIX-wiecznego Kaukazu) imamami określano także przywódców państw muzułmańskich (np. imam Szamil).

IMAN - wiara muzułmańska.

KADI - sędzia muzułmański, który wydaje wyroki opierając się na szarijacie (prawie islamskim). Jego status jest dużo wyższy od imama, który jedynie przewodzi modlitwie i rytuałom związanym z pogrzebem, ślubem itd. W jednych krajach muzułmańskich kadich mianowali władcy, w innych była to funkcja wybieralna. W wielu muzułmańskich krajach (w tym na Kaukazie) kadi pełnili także funkcje polityczne, będąc nierzadko głowami państw.

KAFIR - z arabskiego: niewierny.

KAŁMUCKI CZAJ - rodzaj herbaty z mlekiem, popularny napój śniadaniowy w wielu miejscach na północno-wschodnim Kaukazie - przyjął się nie tylko w stepie, ale i w górach. Zaparzany z zielonej herbaty z dodatkiem ziół stepowych bądź wysokogórskich oraz mleka i (zwykłe) soli.

KIZIAK - suszony nawóz krowi mieszany ze słomą i formowany w kostki, używany powszechnie na Kaukazie w charakterze opału.

KOJSU - z awarskiego: rzeka.

237