74970 IMG46 (9)

MYENOS 242

MYENOS 242

wszystkich wielkich uroczystościach bogów. Uczestniczyły w zaślubinach Tetydy i Peleusa, Harmonii i Kadmosa, i in. Każdej z nich przypisywano jakąś przygodę miłosną: z Kalliope czyniono matkę Orfeuszaj itd. mb

111406. Od XXIV60: Ho. Tk 35 a; 915; k Hem Mm 429; Apo!L\ I89a.;Pi.P.3,SSn.;Schol inN.3,16:P*uł12,5;IX29.2n.;EMai 834; D. S.IV?;Plu.Q*ctmv. VIII716 Fi Sen-. in Vcrg. EcL VII21. Par. P. Boyud, Lt Culie m Muses, Psris 1936.

MYENOS (Mór}voę)-eponim góry o tej samej nazwie. Był synem Telesfora i Alfesiboi. Macocha oskarżyła go oszczerczo przed ojcem, mówiąc, że zapałał do niej występną miłością. Myenos schronił się w górach, ale gdy ojciec wraz z całą służbą ścigał go, I rzucił się w przepaść, mb fc-Pfu. De M-S. 3.

MYC DON (Móy5rav)-1. W Iliadzie jest wzmianka o Mygdonie, który rządził częścią Frygii, a mianowicie krainą położoną nad brzegami rzeki Sangarios. Gdy pewnego razu Amazonki napadły na jego ziemie, Priam udzielił mu pomocy. Z wdzięczności Mygdon poszedł walczyć w obronie Troi, gdy Grecy oblegali to miasto.

Był on ojcem herosa Korojbosa (-» Korojbos 2.).

2. Inny Mygdon był bratem -» Amykosa i podobnie jak on królem Bebryków. Został pokonany przez Heraklesa sprzymierzonego z Lykosem, z którym Mygdon prowadził wojnę. W jego kraju zdobytym przez Heraklesa heros ten założył miasto Herakleję Pontyj-ską. mb

i.ll 01185 ł i schol.; EusL in OŁ X 552; E Rh. 539; Sen-, in Verg.

Am D 341; Pius. X 27,1; Ps.-Plu. De firn. 12,1. 2. Apd. BibL 0 5,9; Schol. in A. R. 0 786.

MYKENEUS (Muicnveuę) - heros, założyciel i epo-nim miasta Myken. Uchodził w niektóry ch wersjach (co wyraźnie Pauzaniasz podaje w wątpliwość) za wnuka Foroneusa i za syna Spartona. mb

Paus. II16,4; Eust. in Horn. IL II369; Schol. in E. Or. 1239; Steph.

Byt s.v. Muojto

MYLAS (Moknę)- jeden z Telchinów, który uchodził za wynalazcę młyna. Nadał też swe imię jednej z gór na wyspie Rodos, mb

Steph. Byz. s.v. Muisnia rapa; Hesych. s.v.

MYLES (Mókąę) - heros lakoński, wynalazca młyna (-» My las). Wedle wersji lakońskiej był synem króla Lakedemonu Leleksa i Peridii. Rodzeństwem jego byli Polykaon, Bumolchos i Terapne. Miał syna Eurotasa. Inne wersje pomijają w ogóle Mylesa, a Eurotasa czynią wprost synem Leleksa (tab. 6). mb Paus. ni I. i; nr 1, l;ni 20,2; Schol. in E Or. 615.

MYRIKE (Mupttci)) - Tamaris była córką króla Cypru, Kinyrasa. Została przemieniona w krzew tama-ryszku. Należy porównać opowieść o -» Myrze inaczej zwanej Smyrna, która również była córką Kinyrasa. mb

Hesych. i».

MYRINA (Móprva)-Amazonka, która stojąc na czele swego plemienia odniosła wiele wspaniałych zwycięstw. Wydała wojnę Atlantom, zamieszkującym krainę położoną nad brzegiem Oceanu, skąd, jak poda

wano, wywodzili się bogowie. Przy pomocy armii Amazonek liczącej trzy tysiące piechoty i dwadzieścia tysięcy jazdy zdobyła wpierw ziemie położone wokół miasta zwanego Keme, następnie i samo miasto. Wtedy Hwszystkich młodych mężczyzn wycięła w pień, kobiety i dzieci wzięła do niewoli, a miasto zburzyła doszczętnie. Inni Atlanci przerażeni tym, co się stało, poddali się. Myrina postąpiła wtedy z nimi wspaniałomyślnie, zawarła sojusz przyjaźni, wybudowała w miejsce zburzonego nowe miasto, które nazwała Myrina, i oddała je wziętym do niewoli Atlantom oraz tym wszystkim, którzy zechcieli tam się osiedlić. Wtedy Atlanci zwrócili się do Myrine, by pomogła im w wojnie z gorgonami. Podczas pierwszego starcia, które było bardzo zażarte Myrina odniosła zwycięstwo, ale wiele spośród gorgon uszło cało. Później, pewnej nocy, gorgony wzięte do niewoli i przebywające w obozie Amazonek zawładnęły bronią swych strażniczek i zabiły wiele z nich. Ale Amazonki rychło przywróciły ład w swych szeregach i dokonały rzezi buntowniczek. Myrina uczciła uroczyście swe poddane, które poległy w walce, i wzniosła im grób złożony z trzech kopców równej Iwysokości. W epoce historycznej były one nadal znane pod nazwą Grobów Amazonek. Pomimo tej porażki gorgony zdołały odzyskać swą dawną potęgę i później, jak podawano, Perseusz, a następnie Herakles musieli z nimi walczyć.

Czyny wojenne przypisywane Myrinie nie kończyły się na tych dwu wojnach. Później, po podboju prawie całej Libii wkroczyła do Egiptu, gdzie wówczas panował Horus, syn Izydy, i zawarła z nim układ przyjaźni. Następnie przedsięwzięła wyprawę przeciw Arabom; spustoszyła Syrię i posuwając się ku północy napotkała wysłanników Cylicyjczyków, którzy dobrowolnie jej się poddali. Przebyła, wywalczając przejście z bronią w ręku, masyw gór Taurus, przeszła przez Frygię i doszła w okolice Kaikos, kresu swej zbrojnej wyprawy.

W końcu Myrine zginęła z ręki króla Mopsosa, Traka wygnanego ze swej ojczyzny przez króla Lykurga. Opowieść ta jest tworem „historycznym” i nie stanowi mitu w ścisłym tego słowa znaczeniu, jest raczej interpretacją elementów mitycznych tak dobranych, że tworzą opowiadanie prawie jednolite (-* gorgony), gdzie obok mitów można mówić o pracy „racjonalizującej” mitografów euhemerystów.

Myrina, królowa Amazonek, jest wymieniona w Iliadzie, ale Myrina było jej imieniem „wśród bogów”, a jej imię ludzkie brzmiało Batieja. Mówiono, że była żoną króla Dardanosa (tab. 7); byłaby zatem córką Teukrosa.

Opowieści o tej bohaterce, w większości późno poświadczone, uległy wyjątkowemu pogmatwaniu. mb

AD 814 i schol.; Tzet. in Lyc. 243; Str. XIII3,6, p. 623; D. S. III 54

IL

MYRMEKS (MuppTł^)- dziewczyna ateńska, która dzięki swym dobrym obycząjom i zręczności rąk zyskała sobie uznanie i przyjaźń bogini Ateny. Ale Myrmeks przechwalała się, że wynalazła pług (w istocie jego wynalazczynią była Atena). Tak więc, aby ją ukarać, bogini przemieniła ją w mrówkę, szperaczkę, wyrządzającą szkody plonom. Później Zeus przemienił ją ponownie w istotę ludzką, jak zresztą całe plemię mrówek (-»Ajakos). mb

Serv. in Vav Am. IV 402.

MYSKELOS

243

MYRMIDON (Móppi8(bv)- przodek i heros epo-nim Myrmidonów (ludu tesalskiego, którym rządził Achilles), syn Zeusa i Eurymcdusy. Był ojcem - Aktora i Antifosa, których miał z Pejsidike, jedną z córek Eola (tab. 8). Poprzez swą córkę Eupolemię był dziadkiem Argonauty Ajtalidesa.

Wedle innej wersji Myrmidonbył synem Diopletesa i wnukiem Perieresa. Przez swą żonę Polydorę był zięciem Peleusa. mb

Scrv. in Verg. Am. II7: Schol. in //. XVI177.

MYRRA (Muppa) - córka króla Cypru Kinyrasa. Mit o jej występnej miłości i przemienieniu w krzew mirry - Adonis. Niekiedy zwano ją -* Smyrna, mb

-. Adonis.

MYRSOS (Mupcoę)- heros opowieści podanej jedynie przez Nonnosa w Dionizyjskich opowieściach. Był jednym z synów Aretosa, który wbrew swej woli występował przeciw Dionizosowi. Myrsos miał braci, Lykosa, Glaukosa i Perifasa oraz Melaneusa. Wszyscy byli niemi. Podczas wesela Aretosa, w chwili gdy narzeczona Laobie miała właśnie, zgodnie z obyczajem, złożyć ofiarę Afrodycie, maciora wydała na świat z głośnym kwikiem nie pomiot prosiąt, lecz pomiot ryb. Zapytany potajemnie wieszczek oznajmił, że to zapowiada Aretosowi i Laobii tyleż niemego potomstwa. I tak się stało w rzeczywistości, ale gdy Dionizos odniósł zwycięstwo, obdarował dzieci Aretosa mową. mb

Nonn. XXVI2S0 n.

MYRTILOS (Muprftoę)-był przedstawiany w wersjach udramatyzowanych mitu -* Pelopsa jako woźnica Ojnomaosa, który zdradził swego pana. Usunął on mianowicie z koła jego wozu zawleczkę i zastąpił ją kołkiem z wosku. Pomógł w ten sposób Pelopsowi odnieść zwycięstwo nad Ojnomaosem, inaczej bowiem nie mógłby pokonać jego świętych koni.

Myrtilos był synem Hermesa i Faetusy, jednej z córek Danaosa, lub też Klymene. Podawano różne motywy jego zdrady: bądź to miłość do Hippodamei bądź, że był przez nią pozyskany albo też przekupiony przez Pelopsa. Po odniesionym zwycięstwie i uprowadzeniu Hippodamei Pelops zabił Myrtilosa zrzucając go do morza (Myrtilos, wedle niektórych autorów, był eponimem Morza Myrtojskiego, które opływa wybrzeże południowe Attyki).

Umierając Myrtilos przeklął Pelopsa i jego ród, co stało się zaczątkiem nieszczęść, które spadły na jego potomków (tab. 2). Istnieją dwie główne wersje o śmierci Myrtilosa: albo to, że usiłował on posiąść Hippodameję, albo Pelops zabił go, by nie dać mu ustalonej zapłaty za jego zdradę. Po jego śmierci

Hermes umieścił swego syna na niebie. Jest to gwiazdozbiór (Woźnicy) Auriga. mb

Schol. in /MI 104; in S.EL SOS; in A.R. 1752; S. niczach. tragedia Oenomaur, El. 508.; E Or. 988 n. i schol. ad 990; 998; Hyg. Fab. 84; A tir. II13; D.S. IV 73; Ps.-Ov. IbU 369 n.; Apd. Ep. II6a; Paus. VIII14,10 n.; Serv. in Verg. Georg. Ili 7.

MYRTO (MupT(ó)-to imię, które nosiła między innymi heroinami również córka Menojtiosa. Była ona zatem siostrą Patroldosa. Miała z Heraklesem córkę Eukleję (-* Makaria). Eukleja zmarła jako dziewica i często łączono ją z Artemidą w licznych sanktuariach w Beocji i w Lokrydzie. mb

Plu. ArlsL 20.

MYSKELOS (MumcE^oę) - założyciel miasta Kro-tony w Italii. Istnieje wiele podań dotyczących jego osoby. Wedle najstarszej wersji Myskelos był Achajem pochodzącym z Rypes i pragnął założyć kolonię w Wielkiej Grecji. Apollon rozkazał mu za pośrednictwem wyroczni delfickiej założyć Krotonę. Ale gdy Myskelos przybył do Italii, zobaczył istniejące tam miasto Sybaris, powrócił, by zapytać boga, czy konieczne jest zakładanie nowego miasta w tej samej okolicy. Na to wyrocznia mu odpowiedziała: „Myske-losie o przykrótkich plecach (był on bowiem nieco garbaty), działając wbrew woli boga będziesz zbierał tylko łzy; przyjmij dar, który ci ofiarowano”. Myskelos usłuchał.

Inna wersja, przekazana przez Owidiusza, mówi, że Krotona została założona dzięki interwencji Heraklesa, który niegdyś został ugoszczony przez herosa Krotona w czasie jego powrotu z wyprawy na Geriona. W podzięce za gościnność Herakles obiecał mu, że w przyszłości powstanie miasto noszące jego imię. Zwrócił się więc we śnie do Argijczyka Myskelosa, nakazując mu założyć kolonię w Wielkiej Grecji. Ale w owym czasie prawo Argos zabraniało opuszczania na stałe kraju. Myskelos początkowo nie przywiązywał wagi do snu. Herakles powrócił i groził mu strasznymi karami. Myskelos zdecydował się postąpić wbrew prawu. Postawiono go jednak przed sądem i głosowanie sędziów wypadło dla niego niepomyślnie. Wszyscy wrzucili do urny czarne kamyki, co oznaczało skazanie go na śmierć. Wtedy Myskelos błagał Heraklesa, by go ratował z opresji, w jaką przez niego wpadł. I stał się cud, wszystide kamyki czarne zamieniły się w białe i Myskelos został uwolniony. Pozwolono mu wyruszyć i założyć kolonię, i w ten to sposób osiadł w miejscu, gdzie powstała Krotona. mb

FHGII, p. 14 fiagm. 4 (Hippys z Region); Sir. VI1,12, p. 262; D.S. fragm. VIII17; Ov. Met. XV 12 n.; por. J. Bćrard, Colonisation, s. 164 a