75296 IMGU40

Mimochodem zauważę, że zdrajca Janowski, który zresztą j indywidualnie miał kolegów adwokatów na sumieniu, niedlu. go cieszył się życiem w nowym gestapowskim towarzystwie, wpadł w takie towarzystwo, zapewne nie da się ujawnić. Nato-miast wiadomy jest jego smutny koniec. Interweniując w sprawie aresztowanych w gestapo, kazał sobie płacić słone honoraria i w ich pobieram u nie był ostrożny. Do jednej z matek, która żąda. ła od niego zwrotu honorarium, odezwał się: „a cóż pani myślj mnie gestapo nie kosztuje?”. Matka, której gestapo zwolniło syna przed interwencją Janowskiego, poskarżyła się Niemcom. Gestapowcy nie znosili, aby ktoś obcy zarabiał na nich. Aresztowali j rozstrzelali pana Janowskiego²”.

Ale wróćmy do zasadniczego tematu.

Aresztowanie kolegów było pierwszym bolesnym terrorystycznym uderzeniem niemieckim w polską adwokaturę, tym boleśniejszym, że niewielu z aresztowanych pozostało przy życiu.

Po uruchomieniu sądów polskich władze niemieckie postanowiły reaktywować i adwokaturę. Dziekanem komisarycznej Rady Adwokackiej został mianowany adwokat Wendorff. Do wykonywania licznych funkcji Izby Wendorff zaprosił kolegów z Okręgowej i Naczelnej Rady Adwokackiej, tworząc ciało doradcze.

Głównym jednak zadaniem Wendorffa było usunięcie z adwokatury kolegów Żydów. Sprawa ta dla Niemców w tym czasie

1940 r., ponieważ w tym samym miesiącu Jerzy Janowski został aresztowany i osadzony na Pawiaku.

²⁸ Jerzy Janowski (1908-1940), adwokat. Urodził się w Warszawie. W latach 1927-1932 studiował na Wydziale Prawa UW. Po odbyciu aplikacji. w drugiej połowie lat 30. prowadził praktykę adwokack i w Warszawie. Jesienią

1939    r. zmienił narodowość polską na białoruską. W środowisku adwokatury był podejrzewany o współpracę z gestapo, m.in. o spowodowanie aresztowali w stołówce znajdującej się w siedzibie Rady Adwokackiej w Warszawie. Zatrzymany przez gestapo w kwietniu 1940 r. za przestępstwa pospolite (m.in. namawiał swoich klientów do deponowania kosztowności i pieniędzy u niego, po czym donosił na nich do gestapo, przywłaszczając sobie pieniądze). 21 czerwca

1940    r. został rozstrzelany w Palmirach.

była delikatnej natury. Jeszcze Stany Zjednoczone Ameryki zachowały neutralność, jeszcze Hitler zabiegał o ich względy. Chodziło o to, aby usunięcia kolegów Żydów dokonali sami Polacy. Lecz koledzy adwokaci pod przewodnictwem swego kochanego nieodżałowanej pamięci zmarłego [dopisana ręcznie błędna data śmierci: 26 grudnia 1940 r. — powinno być: 26 grudnia 1941 r.l Leona Nowodworskiego²⁹ wykazali hart ducha. W powołaniu się na konwencję haską na żądanie wykluczenia kolegów Żydów odpowiedzieli, że zmiany strukturalne w organizacjach społecznych w czasie wojny nie są przewidywane i że uchwał w sprawie wykluczenia kolegów Żydów nie powezmą.

Głosujący koledzy Leon Nowodworski, Jerzy Czerwiński'" i [luka w rękopisie - M.G.l pozbawieni zostali prawa do wykonywania praktyki adwokackiej. Pozbawienie świetnych prawników

^M Nowodworski Leon (1889-1941), adwokat. Przed wojna dziekan Rady Adwokackiej w Warszawie, działacz ruchu narodowego, redaktor naczelny „Palestry". We wrześniu 1939 r. współorganizator cywilnej obrony Warszn wy. W konspiracji członek Głównej Rady Politycznej przy Służbie Zwycięstwu Polski oraz dyrektor Departamentu Sprawiedliwości Delegatury Rządu RP na Kraj. Od października 1939 był dziekanem Okręgowej Izby Adwokackiej w Warszawie. W styczniu 1940 r., po zniesieniu przez władze niemieckie pol-skiego samorządu adwokackiego, został członkiem Beiratu - Radę Przybocz-nej powołanej przez władze okupacyjne do reorganizacji adwokatury war-szawskiej. W lutym, wraz z niemal wszystkimi członkami Beiratu. sprzeciwił się usunięciu z palestry warszawskiej adwokatów pochodzenia Żydowskiego, za co w kwietniu został skreślony przez władze niemieckie z listy adwokatów Zmarł w Warszawie.

³⁰ Jerzy Czerwiński (1904-1944), adwokat. Urodził sic w Warszawie W l.u.u li 1922-1926 studiował na Wydziale Prawa UW. W 1931 i /ostał wpisany iw lNv adwokatów warszawskich. W 1938 r. powołano go do Rady Adwokackiej, w której pełnił funkcję sekretarza. Należał do ONR Alu Był podponn /niklem te/ 36. pp Legii Akademickiej, we wrześniu 1939 r. jako dowódca kompanii tego pułku uczestniczył w obronie Warszawy. Za sprzeciw woticc usunM w / palestry warszawskiej adwokatów pochodzenia żydowskiego u kw letnlu i umUi skreślony przez władze niemieckie / listy adwokatów w kori.spiiai jl d/laial w Delegaturze Rządu. Aresztowany pr/ez gestapo 16 marca i'    ¹ «*ttl uwię/lo

ny na Pawlaku. W drugiej połowie 1943 i wywieźli>no go iki oho/u koiMflttni cyjnego Auschwit/.-Iłirkenan. gdzie 9 wrze ni i l')H r /o-.ial lo/.sir/claoy

41