65896 kupisiewicz dydaktyka ogólna 8

198 Dydaktyka ogólna

Opracowanie wyników nauczania badanych za pomocą kartkówki i testów dydaktycznych wymaga czasu, w związku z czym uczniowie otrzymują oceny rezultatów własnej pracy w najlepszym razie na następnej lekcji, a niekiedy nawet po tygodniu od chwili jej napisania. Ten stan rzeczy jest sprzeczny z zasadą natychmiastowej oceny odpowiedzi uczniów, szeroko stosowaną w nauczaniu programowanym. Aby uniknąć tej sprzeczności, stosuje się maszyny egzaminacyjne, które umożliwiają natychmiastową ocenę wyników nauczania uzyskanych zarówno przez poszczególnych uczniów, jak i przez całą klasę. Na tym też polega między innymi duża przydatność maszyn egzaminacyjnych w pracy nauczyciela.

W dziedzinie kontroli i oceny okresowych i rocznych planów dydaktycznych najczęściej stosowanymi sposobami określania wskaźników ich realizacji są sprawdziany oraz testy o charakterze praktycznym i teoretycznym. Od sprawdzianów i testów odnoszących się do bieżącej kontroli i oceny wyników nauczania różnią się one pod względem zakresu materiału objętego zawartymi w nich pytaniami i zadaniami. O ile bowiem przedmiotem kontroli i oceny bieżącej jest materiał realizowany podczas pojedynczych lekcji lub niewielkich jednostek metodycznych,

0    tyle kontrole okresowe i roczne służą sprawdzaniu znacznie obszerniejszych treści, bo przerabianych w ciągu danego okresu czy też całego czasu nauki. Szczególnie ważne są rezultaty kontroli całorocznej, gdyż na ich podstawie decyduje się o promowaniu lub niepromowaniu uczniów do następnej klasy. Rozstrzygnięcia te nie są oczywiście podejmowane wyłącznie na podstawie ocen uzyskanych przez danego ucznia w ostatnim sprawdzianie lub teście wiadomości, niejako zamykającym i*oczny cykl pracy. Decyzja dotycząca promowania powinna bowiem opierać się nie na jednym teście, lecz na na wszystkich poprzednich sprawdzianach i testach, a ponadto na wszechstronnej - a więc dokonywanej nie tylko na podstawie wyników sprawdzianów i testów dydaktycznych -ocenie całorocznej pracy każdego ucznia.

Kolejna różnica między sprawdzianami i testami służącymi do kontroli bieżącej a testami i sprawdzianami umożliwiającymi okresową

1    roczną ocenę stopnia wykonania planów dydaktycznych polega na tym. że w przypadku kontroli rocznej uwzględnia się, w zakresie dotyczącym umiejętności praktycznych, materiał znacznie obszerniejszy niż przy kontroli bieżącej. Równocześnie, bez względu na rodzaj ocenianego planu pracy dydaktyczno-wychowawczej, umiejętności te bada się w powiązaniu ze stanowiącą ich podstawę teorią. Jest to niezbędne z punktu widzenia podstawowych założeń opisywanego w niniejszym podręczniku systemu dydaktycznego, w tym szczególnie zasady operatywności nabywania przez uczniów wiedzy.

Sprawdzian 12

1.    Wymień i opisz główne metody planowania dydaktycznego.

2.    Scharakteryzuj czynności wchodzące w zakres planowania rocznego, okresowego i lekcyjnego.

3.    Przygotuj plan i konspekt lekcji z wybranego przedmiotu nauczana, biorąc pod uwagę zarówno założone do osiągnięcia cele pracy dydaktyczno-wychowawczej, jaki i jej warunki.

4.    Wśród wymienionych narzędzi bieżącej kontroli i oceny wyników ■ auczania podkreśl linią ciągłą narzędzia zapewniające natychmiastową ocenę odpowiedzi uczniów, a linią przerywaną - te, które takiej oceny nic upewniają:

a)    testy dydaktyczne,

b)    kontrola ustna,

c)    sprawdziany pisemne,

d)    maszyny dydaktyczne,

c) prace sprawdzające umiejętności praktyczne.

Bibliografia

Ozbekhan H. The Emerging Methodology of Planning. „Fields within Fields" 1973/74, nr 10.

Sośnicld K. Poradnik dydaktyczny. Warszawa 1963, PZWS.