77927 P3109079

liczba osób pełniących funkcje kierownicze jest większa, gdyż należą do nich ob**l właściciela czy kierownika placówki handlowej - jego zastępcy, kierownicy działów branżowych, kierownicy stoisk, a nawet starsi sprzedawcy, jeżeli kierują pracą ze-spotu sprzedawców.

Do podstawowych obowiązków każdego pracownika należy sumienne oraz staranne wykonywanie pracy oraz lojalność wobec pracodawcy. Wynika z tego konieczność przestrzegania ustalonego czasu pracy i jak najlepsze wykorzystanie tego j czasu, przestrzeganie obowiązującego regulaminu pracy. Obowiązkiem pracownika jest również przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów prze- I ciwpożarowych oraz tajemnicy handlowej. Każdy pracownik jest zobowiązany przestrzegać zasad współżycia społecznego, co oznacza stosowanie się do określonych reguł zachowania się pracownika w jego kontaktach ze współpracownikami, przełożonymi lub innymi osobami, z którymi spotyka się w związku z wykonywaną pracą. Te reguły zachowania wynikają z ogólnie przyjętych zasad etyki zawodowej.

Struktura organizacyjna sklepu zależy głównie od jego wielkości oraz w pewnym stopniu od formy sprzedaży i asortymentu towarów. W małych sklepach detalicznych struktura organizacyjna jest stosunkowo prosta, gdyż tam właścicielowi lub kierownikowi sklepu podlegają bezpośrednio sprzedawcy i inni pracownicy. Nic ma tu ogniw pośrednich między kierującym a sprzedawcami. Kierujący wprost kieruje podległym mu personelem i odpowiada za całość pracy w sklepie.

Większe jednostki handlowe, np. spółdzielnie lub spółki handlowe, mają bardziej rozbudowaną strukturę organizacyjną uwzględniającą podział obowiązków i uprawnień poszczególnych komórek i stanowisk pracy oraz ich wzajemne powiązania i zależności. Kierownikowi sklepu mogą podlegać bezpośrednio pracownicy pomocni-czy I gospodarczy oraz kierownicy działów, a kierownikom działów - sprzedawcy, kasjerzy i pakować ze. Wyodrębnienie działów opiera się zazwyczaj na podziale branżowym. Kierownicy działów, stanowiący pośrednie ogniwo między kierownikiem sklepu a pracownikami wykonawczymi, mają uprawnienia do kierowania podległym im odcinkiem pracy I ponoszą odpowiedzialność za powierzone im towary.

Duże obiekty handlu detalicznego (np. domy towarowe) charakteryzują się znacznie rozszerzoną strukturą organizacyjną. Kierownikowi, oprócz komórek i stanowisk pracy o charakterze pomocniczym, mogą podlegać bezpośrednio kierownicy oddzielnych pięter lub sal sprzedażowych, tym z kolei kierownicy działów, a w skład działu mogą wchodzić sekcje towarowe I stoiska. Zespołem sprzedawców w takim układzie może kierować bezpośrednio brygadzista (starszy sprzedawca), a jeden dział lub kilka działów może być obsługiwane przez jedno stanowisko kasjera.

^powierzenie przez właściciela pracownikom sklepu swego mienia, nieraz bardzo dużej wartości, wymaga od nich wyjątkowej troski o to mienie, co jest podkreślooe szczególnym rygorem odpowiedzialności. Pracownicy punktów sprzedaży detalicznej ponoszą za powierzony im mąjątek odpowiedzialność materialną, polegającą na obowiązku pokrywania przez pracowników strat i niedoborów towarów przekraczających ustalone granice. Odpowiedzialność materialna ma z jednej miony pobudzać pracow-nika do zwiększenia noski o powierzone jego pieczy mienie, z drugiej zaś strony B

handlowego pokrvcie    i—•—•*»

r Odpowiedzialność materialna pracowników handlu może opierać się na zasadzie winy domniemanej lub winy udowodnionej. Odpowiedzialność na zasadzie winy domniemanej polega na tym. iż w razie powstania niedoboru towarów ponad ustalony limit pracownik, który za tc towary odpowiada materialnie, jest zobowiązany wyrównać niedobór, a przedsiębiorstwo handlowe wcale nie musi udowadniać, że niedobór ten został zawiniony przez pracownika. Sam fakt zaistnienia niedoboru zobowiązuje pracownika do zapłaty przedsiębiorstwu równowartości tego niedoboru, gdyż z góry przypuszcza się (czyli zachodzi domniemanie), że pracownik sprawujący opiekę nad powierzonym majątkiem nic wykonywał należycie swoich obowiązków i dlatego powstał niedobór. Pracownik może uwolnić się od wyrównania szkody tylko wtedy, gdy udowodni, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych i za które nie ponosi odpowiedzialności, np. zniszczenie wskutek powodzi, kradzież z włamaniem mimo właściwego zabezpieczenia sklepu.

Odpowiedzialność oparta na winie udowodnionej polega na tym. że pracodawca musi przedstawić dowody na to. iż szkoda powstała z winy pracownika wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania przez niego swych obowiązków. Jeżeli przedsiębiorstwo nie wykaże winy pracownika, to nie ma podstaw do żądania, by pracownik pokrył powstałe niedobory w powierzonym mu mieniu. Ten system odpowiedzialności stosuje się w większych sklepach, w stoiskach i działach domów towarowych i handlowych oraz w sklepach samoobsługowych, jeżeli inkasa gotówki dokonują kasjerzy w wydzielonych kasach.

W ramach odpowiedzialności na zasadzie winy domniemanej można wyróżnić indywidualną odpowiedzialność materialną oraz wspólną odpowiedzialność materialną całego zespołu sklepowego. Odpowiedzialność indywidualna jest stosowana wtedy, gdy mienie zostało powierzone jednej osobie i tylko ona odpowiada materialnie za powstałe niedobory. Osobami ponoszącymi odpowiedzialność indywidualną są zwykle kierownicy sklepu albo kierownicy działów i stoisk oraz kasjerzy. W sklepie o odpowiedzialności indywidualnej sprzedawcy nie odpowiadają materialnie na zasadzie winy domniemanej.

Odpowiedzialność wspólna polega na dobrowolnym przyjęciu przez pracowników sklepu wspólnej odpowiedzialności za powierzone im mienie. Warunkiem wprowadzenia w sklepie odpowiedzialności wspólnej jest zawarcie przez zespól pracowników z pracodawcą pisemnej umowy w tym względzie. W umowie musi być określony zakres odpowiedzialności poszczególnych pracowników, lecz zakres odpowiedzialności kierownika sklepu jest zazwyczaj wyższy. Jeżeli na przykład w umowie ustalono, że kierownik sklepu kierujący pracą 4 pracowników ponosi odpowiedzialność w 40%, a pozostali pracownicy po 15%. to w razie niedoboru B wysokości 400 zł. kierownik odpowiada do wysokości 160 zł. I poiiczrgółai pracownicy po 60 zl. Ze względu na kwestią wzajemnego yuifanii I możliwości kontroli, warunkiem dopuszczalności zawarcia umowy jest ogrwiiczoaa liczba pracowników zespo-łu. Wspólna odpowiedzialność może być wprowadzona tylko wówczas, gdy liczba pracowników sklepu jest niewielka.