78659 P1020615

114

ANnn«tn>IH' MTAHldy

il/uił.H/<* pochodła i7t‘łtn iw / RffifjSę (/lonkcttU¹' J» miwłl    /Rnniit i Mdliii

u i..i, » ntniełStfOM« (nłyiini i 'nm.ii / mA/vih wadtw si»oł(H7nvth lul) *    . ~    i rl/U >„

I    „ ..Łł/rw n.lll.lt /I Wlnll/(l Il/H, /t*

1992; Bułlurd 1990). Istotnie. mektorzv i«w

’    ,    , ■ _w „,„>»« /cristwte tak prominentny, |

cnwminmentuli/m siał się w spoin *    .

. .u* •, mmrt nowa formę tożsamości osoljo-

stanowi < cntrama wartośt. a nawci m «    ,    *    .    ,    ,    „    ■■

wej (Krmpton fiat. 1995: 4). Takie te*V potw»erd» badanie ggf pa w USA * n>ku 1990. kiedy to 73% respondentów u/nało s.ę za „enwironmentalistów" (l)unlap i Scarre 1991.    )•

łecznego” (lub DSM) amerykańskiego indywidualizmu, wolności, obfitości, wzrostu i dobrobytu (Dunlap i Van Liere 1984).

0’Riordan (1976) zaproponował podobne rozróżnienie między orientacją „ekocentryczną” z zespołem wartości charakteryzowanych przez poczucie ostrożności, holizmu, egalitaryzmu i przystosowania a bardziej dominującym „technocentrycznym” postrzeganiem świata, charakteryzowanym przez optymizm i wiarę w skuteczność zarządzania oraz przez hierairhiczność i redukcjonizm. Niedawno brytyjski oddział MORI wyprowadził pojęcie nowego typu społecznego: „deep greens". Tacy „głęboko zieloni” akceptują pogląd, że „powinniśmy chronić środowisko za wszelką cenę, nie bacząc na względy gospodarcze” i stanowią aż 5 min osób, tj. 12% dorosłej populacji Brytyjczyków (Worcester 1994: 2).

Co jednak oznacza uznanie się za enwironmentalistę? W latach 70. Dunlap i Van Lierc (1978) twierdzili, że zainteresowanie środowiskiem odzwierciedla w Ameryce nowy pai adygmat lub sposób widzenia świata, niwjęodny z dominującymi amerykańskimi war-rościami i przekonaniami. Ten „nowy paradygmat środowiskowy (lub NEP) obejmował takie idee. jak granice wzrostu, ochrona środowiska, zrównoważona gospodarka i delikatność przyrody, które wszystkie byłv przeciwstawne do „dominującego paradygmatu spo

Jak się wydaje, od lat 70. następowały' nie tylko te zmiany postaw, ale też zmiana charakteru działań i osobistych zachowań w sferze ochrony środowiska. Tę zmianę z kolei odzwierciedlają nowe postawy konsumenckie, preferencje wyborcze i akcje obywatelskie. Badanie przez NOP opinii publicznej w roku 1993 starało się ustalić te zmiany za pomocą pytań o 26 możliwych działań osobistych, obejmujących także działąnia w gospodarstwie domowym, jako konsumenci i w kategoriach unikania pewnych działań. Ankieta podaje, że Brytyjczycy zgłaszają, iż regularnie zbierają makulaturę (48%), oszczędzają w domu prąd i gaz (33%), nie stosują pestycydów' w ogrodzie (57%), kupują produkty przyjazne środowisku (28%)

B——    M

i ograniczają opalani® się /c w/_RM« ,_u m £S|gM HI litowaniem ultrafioletowym (47%) Utepariinmi i «»«• SS5 H roent 1094: 143).

()<1 roku 1989 brytyjskie MORI wprowadziło lulka fonyih S pów społecznych, m.in. „zielony komunu-rn" m toku MKM około ■I09( brytyjskiej populacji) i „działacz na rzecz ffl    lokirło

28'/?). lakie typologie rozwijano w wyraźnym triu wskiycu m/ nych typów zachowań i odczuć w stosunku do śtodowiska n.i nt/r-str/cni lat i /.badania, jak te różne typy wfóp|j n| | wirkurm, płcią oraz pozycji) społeczno-ekonomiczną. W dość' podoimy sposób tak w przypadku brytyjskie li trendów w zakresie poziomu deklarowanego zainteresowania środowiskiem MORI stwierdziło. /■ zielony konsumpcjonizm i środowiskowy aktywizm gwałtownie wzbieiak liczbowo w latach 1988-1990, osiągnęły szczyt około roku 1991, nieco osłabły, a potem ustaliły się na jednym poziomie w\ oku sic do połowy lat 90. (Upsall i Worcester 1995: 8).

Typologię „działacza na rzecz środowiska” ustalano za pomocą kwestii wyznaczających skalę działań, które wskazują na zaintrrrso-wanie sprawami środowiska, jest 11 działań, a odsetek działaczy środowiskowych (określonych jako ci, którzy podjęli co najmniej pięć działań z listy, takich jak piesze wędrówki na łonie przyrody, członkostwo w jakiejś grupie działającej na rzec z, środowiska, uczestnictwo w kampaniach na rzecz środowiska, finansowe wspieranie organizacji ochrony przyrody) wzrósł otl roku 1988 ponad dwukrotnie. Wydaje się, że pośród tych „zielonych" działaczy najc zęściej występują przedstawicielki brytyjskiej klasy średniej w średnim wieku (Worcester 1995: 73). Tę samą typologię wykorzystano także w sponsorowanych przez Greenpeace International porównawczych badaniach opinii publicznej w 22 krajach; celem tych badań było „uzyskanie cłla potrzeb swojego marketingu obiektywnych danych o własnym [Greenpeace] wizerunku w różnych krajach, w których działa” (Upsałl i Worcester 1995: 3). Badania ustaliły pozytywną korelację aktywizmu środowiskowego z pracownikami sektora usług i negatywną z pracownikami sektora produkcji. Ponadto, po podziale typu na aktywniejszych „działaczy kampanijnych" oraz mniej udzielających się „przyjaznych sprawom środowiska” (EF) wyniki najwyraźniej potwierdziły pogląd, że bardziej skłonni do angażowania się w działania przyjazne sprawom środowisku są członkowie zamożniejszych i lepiej rozwiniętych społeczeństw niż społeczeństw uboższych: