81398 IMG
47 (7)

M. Śladowski, T. Chomsmcha

Rozdział XIV Radiodiagnostyka stomatologiczna w aspekcie ergonomii pracy

Pierwsze zdjęcie zębów wykonano w 1896r., a czas ekspozycji trwał 25 minut. Kilkanaście lat później Amerykanie wprowadzili filmy fotograficzne, zastępując nimi używane wcześniej płyty szklane pokryte emulsjami światłoczułymi. Wraz -z rozwojem lamp rtg skracał się czas ekspozycji, jednak film fotograficzny pozostał do chwili obecnej.

Pierwszą alternatywą dla filmu było wprowadzenie czujnika CCD, wynalezionego przez Boyla i Smitha. Badania nad adaptacją i wykorzystaniem czujnika CCD w radiodiagnostyce stomatologicznej prowadził we Francji prof. F. Mouyen. Skonstruowano aparaturę diagnostyczną o nazwie Radiowizjograf (RVG). Dzięki pracom prof. Mouyena wewnątrzustny czujnik CCD zastąpił w radiodiagnostyce stomatologicznej film fotograficzny.

Inną alternatywą dla filmu, najbardziej korzystną z punktu widzenia ergonomii pracy zespołu stomatologicznego, było wprowadzenie na stałe do radiodiagnostyki stomatologicznej Systemu Radiografii Cyfrowej - Digora, bazującego na technologii płytek rejestrujących obraz. Polepszenie

Fot XIV. 1

możliwości diagnostycznych uzyskuje się w Digorze dzięki m.in. 2 krotnie większemu formatowi obrazu w porównaniu z większością czujników wewnątrzustnych CCD.

Rozważając oszczędność czasu i wydatek energetyczny pacjenta i zespołu stomatologicznego, system radiografii cyfrowej (Digital Orał Radiography) jest korzystny ze względu na zastąpienie filmu fotograficznego płytką rejestrującą, jako receptora obrazu (o tych samych wymiarach, czyli pokazujących tę samą powierzchnię diagnostyczną) eliminując całkowicie obróbkę chemiczną, co oszczędza czas zespołu i pacjenta oraz miejsce w gabinecie. Płytki rejestrujące posiadają identyczne wymiary, jak standardowe filmy fotograficzne (30*40 mm oraz 21x30 mmdozdjęćpedodontycznych) (fot. XIV 1)- Brak chemikaliów w pomieszczeniach jednostki leczniczej ma również wysoki aspekt ekologiczny. Dawka promieni X potrzebna dla uzyskania obrazu w radiografii cyfrowej jest zredukowana co najmniej _| o 90% w porównaniu z techniką konwencjonalną. Umieszczenie płytki rejestrującej w jamie ustnej pacjenta jest tak samo dokładne jak filmów rtg. Dzięki bardzo szerokiej dynamice systemu radiografii cyfrowej oraz płytek rejestrujących, zostaje wyeliminowany problem tzw. nieudanych zdjęć (prześwietlonych lub niedoświetlonych), a więc zaoszczędzony dodatkowo czas. W przypadku wykonywania zdjęć wewnątrzustnych techniką kąta prostego, z wykorzystaniem uchwytów, nie dochodzi do przekłamania, związanego z wydłużaniem otrzymanego obrazu, gdyż płytka rejestrująca nie ulega odkształceniom, tak jak standardowa błona fotograficzna. Podobnie jest w przypadku wykonywania zdjęć skrzydłowo-zgryzowych. O wiele większa sztywność płytki rejestrującej w porównaniu z filmem fotograficznym pozwala na dokładne oddanie rzeczywistych odległości i wymiarów. System radiografii cyfrowej przetwarza przy użyciu skanera laserowego zapis na płytce rejestrującej na obraz na monitorze komputera w bardzo szybkim czasie (ok. 14 s dla małych, 23 s dla dużych płytek). Zainstalowany odpowiedni program, pozwalający na manipulowanie obrazem (wymiarami, kontrastem, nasyceniem) oraz wykonywanie pomiarów, np. długości kanałów, czy też wielkości zmian patologicznych, wybitnie podwyższa możliwości diagnostyczne.