IMG47

grupy dzieci. Proces wspomagania rozwoju umysłowego dziecka prowadzony w ramach zajęć dydaktyczno-wyrównawczych musi przebiegać w specjalny sposób i ma:

» być korzystnie dopasowany do rzeczywistych potrzeb i możliwości rozwojowych dziecka;

» honorować prawidłowości rozwojowe;

» objąć szerokim zakresem funkcjonowanie dziecka;

» być procesem intensywnym, ale przyjemnym zarówno dla dziecka, jak i dorosłego.

Nie ulega wątpliwości, że efekty prowadzonych zajęć dydaktyczno-wyrównawczych w dużej mierze zależą od dobrej współpracy nauczyciela z rodzicami. Rodzic musi wyrazić zgodę na prowadzenie zajęć z dzieckiem i o ile jest to możliwe, uczestniczyć w zajęciach. Dzięki temu będzie mógł utrwalać w domu to, co było kształtowane w przedszkolu. Jeżeli obecność rodzica jest niemożliwa, wówczas nauczyciel powinien pokazać zrealizowane w danym dniu ćwiczenia rodzicowi tak, aby mógł on wykonać je z dzieckiem w domu. Nauczycielka po każdorazowym przeprowadzeniu diagnozy (wstępnej i ostatecznej) ma obowiązek poinformować rodziców o przebiegu rozwoju dziecka; jego sukcesach i kłopotach. Ponadto powinna włączać rodziców do działań wspierających osiągnięcia rozwojowe dzieci i łagodzących trudności, na jakie dzieci napotykają.

Programu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych nie można opracować przed diagnostycznym poznaniem rozwoju umysłowego dziecka. Najpierw musi być przeprowadzona diagnoza, podczas której nauczyciel oceni szanse edukacyjne dziecka, a dopiero potem przystąpi do konstruowania programu. Jak już wspominałam, ma on być dopasowany do konkretnego dziecka, grupy dzieci, które mają podobny poziom rozwoju umysłowego i podobne potrzeby edukacyjne.

Program dydaktyczno-wyrównawczy musi zawierać dokładnie to, czego dziecko potrzebuje, aby sprostać wymaganiom edukacji szkolnej. W każdym programie należy umieścić pakiety ćwiczeń, których celem jest:

* intensywne wspomaganie dziecka w rozwijaniu umiejętności społecznych i kształtowanie podatności na uczenie się pod kierunkiem dorosłego;

»> kształtowanie odporności emocjonalnej na sytuacje trudne, a także rozwijanie zdolności rozumnego zachowania się w sytuacjach wymagających wysiłku intelektualnego.

Jeżeli dziecko potrafi się już porozumiewać z dorosłymi i sensownie funkcjonować w sytuacjach zadaniowych, można przystąpić do wspomagania rozwoju czynności intelektualnych, a więc np. lepszej orientacji w przestrzeni, przewidywania skutków czynności, ustalania związków przyczynowo-skutkowych, porządkowania, grupowania i formułowania uogólnień. Następnie należy dziecko wspierać w lepszej koordynacji wzrokowo-ruchowej i motorycznej, w rozwijaniu umiejętności porozumiewania się z innymi, kształtowaniu spostrzegawczości, umiejętności matematycznych, a także w przygotowaniu do czytania i pisania.

Konstruowanie programu zajęć dydaktyczno-wyrównawczych nie jest trudne - buduje się go z pakietów (gry, zabawy, ćwiczenia, sytuacje edukacyjne) obejmujących najważniejsze obszary kompetencyjne.

Pakiety dobiera się stosownie do wyników diagnozy (zabawy i sytuacje zadaniowe sprzyjające intensywnemu wspomaga, niu rozwoju umysłowemu i kształtowaniu ważnych umie. jętnośd znajdują się w publikacji E. Gruszczyk-Kolczyńskioj i E. Zielińskiej Zajęcia dydaktyczno-wyrównaioczc dla dzieci. kUrr rozpocznę naukę w szkole. Edukacja Polska, Warszawa, 2009). Konstruując program, należy kierować się następującymi zależnościami. Jeżeli dziecko:

» nie potrafi uważnie słuchać: trzeba w programie umieścić pakiet (gry, zabawy, ćwiczenia, sytuacje edukacyjne) wspomagający dzieci w uważnym słuchaniu;

» ma kłopoty z porozumiewaniem się z dorosłymi i rówieśnikami: należy w programie umieścić pakiet wspomagający dziecko w rozwoju mowy i kształtowaniu umiejętności porozumiewania się z dorosłymi i rówieśnikami;

» jest mało sprawne ruchowo i ma słabą koordynację ruchową: trzeba w programie umieścić pakiet (gry, zabawy, ćwiczenia) wspomagający dbałość o zdrowie i rozwój fizyczny ze szczególnym uwzględnieniem sprawności rąk;

» ma kłopoty z liczeniem, dodawaniem i odejmowaniem: należy do jego programu wpisać pakiet (zabawy, gry, ćwiczenia, zajęcia i sytuacje edukacyjne) wspomagający kształtowanie umiejętności matematycznych;

» nie jest dobrze przygotowane do nauki czytania i pisania: trzeba w programie umieścić pakiet zabaw i ćwiczeń kształtujących gotowość do tych czynności.

Każda nauczycielka przedszkola na co dzień korzysta z literatury pedagogicznej, w tym metodycznej, w której opisane są liczne zabawy, ćwiczenia, gry. W codziennej pracy organizuje też sytuacje z różnych obszarów edukacyjnych, dzięki którym dziecko nabywa doświadczenia i w ten sposób przyśpiesza swój rozwój umysłowy. Najważniejszą rzeczą jest diagnoza i dysponowanie dużą liczbą pakietów ćwiczeń możliwych do zastosowania w trakcie prowadzenia zajęć dydaktyczno-wyrównawczych.*

Artykuł został napisany w oparciu o publikację E. Gruszczyk-Kolczyńska, E. Zielińska, Zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze dla dzieci.

które razpocsng naukę ^u> szkole. Podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz zabawy i sytuacje zadaniowe sprzyjające intensywnemu wspomaganiu rozwoju umysłowego i kształtowaniu ważnych umiejętności. Edukacja Polska, Warszawa. 2009. książka do nabycia w sklepie BlizejEdukacji.pl

ah**9«L UWtaiwta mmmś.    ■‘r

* "W* «!>«*• dl Mato. tfyofe JJf?

proow wydmom I baalrmi.    ^

mafOeMO pmdukołati w ukrnv    ®