81880 Image50 (6)

Forum Czytelników

wartość rezystora, będziemy mogli dowolnie kształtować wartość prądu zgodnie z zależnością I=1,25V/R. Rezystor o wartości pokazanej na schemacie, w części wyróżnionej na szarym tle, pozwala na ograniczenie prądu płynącego przez diodę lub diody do wartości ok. 20mA.

W prototypie zastosowano 4 ultrajasne diody LED, rozmieszczone w dwóch gałęziach. Dlaczego właśnie tak'’ Otóż, wyszedłem z założenia, że w czasie jazdy pod górę oczekiwać będziemy od naszego układu minimalnego obciążenia rowerzysty. Każda dioda zgłasza zapotrzebowanie na jakąś moc. Toteż, czym mniej ich świeci, tym lepiej. Również i jazda z prędkością 5-7 km/h nie wymaga bardzo dobrego oświetlenia drogi. Natomiast przy wyższych prędkościach prawidłowe ośw ietlenie jest na wagę złota. W prototypie trzy dodatkowe LED-y włączają się przy prędkości nieco ponad 9km/h i świecą dosyć jasno.

Prezentowany prototyp ukazuje pewne idee, które można dalej rozwijać we własnym zakresie. Napięcie przewodzenia każdej z zastosowanych tutaj LED wynosi ok. 3V. Włączenie w jakąkolwiek gałąź dodatkowej diody LED spowoduje, że zacznie ona funkcjonować dopiero, gdy w instalacji pojawi się. napięcie o 3V wyższe. Jak pokazuje charakterystyka dynama, stanie się to dopiero przy prędkości jazdy wyższej o jakieś' 3km/łi.

Muszę jednak podkreślić, iż rysunek 2 pokazuje charakterystykę dość specyficznego dynama, widocznego w tle wykresu. Należy pamiętać, że dynama różnych producentów mają odmienne charakterystyki, w /wią/ku z tym zalecam przed przystąpieniem do pracy dokonać pod tym kątem odpowiednich [Kiinia-rów wybranej przez siebie prądnicy i w ślad za tym dobrać wartości diod Teriera D7 w ograniczniku napięcia. Dobierając te elementy, należy wziąć pod uwagę dopuszczalną moc traconą na tranzystorach BF245C - wynosi ona ok. 0.36W Ponadto powinno wziąć się pod uwagę, że nasze tranzystory są zaimpregnowane i mają pogorszone warunki odprowadzania ciepła. I tylko / lej prostej przyczyny w instalacji testowej zastosowano diody o napięciu Zenera równym 18V

Dla przypomnienia - czerwone diody D5. D6, zamontowane w tylnej lampie, świecą podczas jazdy roweru, natomiast czerwona dioda D7 - miga podczas postoju.

Montaż i uruchomienie

Elektronikę montujemy na płytce uniwersalnej lub w „pająku” np. we wnętrzu oryginalnej lampki tylnej. Natomiast z przepalonej żaró-weczki rowerowej 6V/2,4W o szerokim kołnierzu usuwamy szklaną bankę. Usuwamy również resztki kleju / wnętrza trzonka, a e musimy czynić to ostrożnie, aby nie uszkodzić pudstawki izolacyjnej. Teraz z kolei w trzonku umieszczamy diody prostownicze, kondensator tantalowy oraz ograniczniki prądu. W prototypie ponad nimi została umieszczona 1 dioda LED o średnicy 5mm, a wokół niej wianuszek złożony / 3 LED-ów o średnicy 3mm. Całość zaimpregnowano masą plastyczną. Po pewnym tr/asie potrzebnym do nabrania przez masę plastyczną odpowiedniej wytrzymałości

Rys. 2 Wykres zmian napięcia na kondensatorze C1 im funkcji prędkości jazdy przy zasilaniu instalacji z dynama 6V/2,4W.

0    4 C 12    16    20    24    28

Prydkość jazdy (ruvr«r MT6 26“) [Kita/)«|

mechanicznej prototyp układu był gotów do osadzenia w miejscu standardowej żarówki rowerowej - bez żadnych przeróbek. Zawsąp czynię lak. pozostawiając sobie furtkę na wypadek, gdyby elektronika zawiodla. Wtedy nie pozostaje nic innego, jak wkręcić zwykłą żarówkę, którą ze sobą wożę. Największe obawy towarzyszą mi w górach, przy stromych zjazdach, kiedy prędkości oscylują wokół 50km/łi. Tak się składa, żc do tej pory na trasie układ elektroniczny nie odmówi! współpracy.

Robert Buchta

Wykaz elementów

Rezystor/

R.................................62 U

ri.............................lo.mi

R2.R3..........................1MO

R4 .........................330fi

R5............................ m

Kondensatory

C1...........................10pF/25V

C2 ..........................100pl725V

C3...........................1pF/l6V

C4.........................47DpF/tOV

CS.........................13pF/10V

Półprzewodnik

DZ1.DZ2......dioda Zenera 13W3W np. BZW03C18

01-D8.........dioda BAVP18 (najlsoiej EAT46)

T1-T5 ..............................BF245C

T6...............................BC157B

T7............................... BC147B

LCD1-LED3............E0 biaa 3mm min. 3cd

LED4................LED biała 5mm ok. 5:d

LED5.LCD6..... LED ;zerwcna 5nrn - min. 2,5cc

LED7 ............_EDczD'wona3mm min. 2,5:j

Pozostałe

Bat...............bateia SR48 Itb podobna (1,5V)

G ...................dyramo (lutai 6V/2,4W)

V\i.................mini3xroAywyłq:znik

Zapraszamy do sklepów na Wolumenie!

Ol - 91 2 W arsza w a , ul. Wolumen 53

pawilon

44 RCS ELEKTRONIK rezystory, kondensatory, elementy SMD

tel.: [phone]

pawilon 50 ZBYROMEX części RTV, głośniki, transformatory, akcesoria Gl

tel .[phone]

pawilon 84 F.H.STEMPS potencjometry, silniki, paski napędowe

tel.: [phone]

Elektronika dla Wszystkich

Kwiecień 2005

59