OBCIĄŻENIA TRENINGOWE
1. Obciążenia treningowe - jest to wielkość pracy określonego rodzaju i intensywności, jaką wykonał zawodnik w danym ćwiczeniu, jednostce treningowej, cyklu/w nich to skupia się całe bogactwo różnorakich reakcji i procesów w obrębie poszczególnych funkcji i narządów uczestniczących w informacyjnym i energetycznym zabezpieczeniu pracy.
(obciążenia treningowe daje się charakteryzować przez dwa parametry. Pierwszy z nich to wielkość (objętość) pracy, ilościowa charakterystyka wysiłku. Drugi stanowi intensywność, składowa jakościowa wyrażająca stosunek mocy aktualnej - rozwijanej w danym zadaniu ruchowym - do mocy maksymalnej możliwej do rozwinięcia. Wykonaną pracę można scharakteryzować w sposób opisowy, np. powiedzieć, że ktoś przebiegł dystans 5 km z intensywnością 60% swoich możliwości lub wykonał w czasie 90min 100 rzutó^) Ujmując obciążenia treningowe (wielkość i intensywność) w takiej konwencji można je uznawać jako obciążenia zewnętrznie. Obciążenie zewnętrzne wywołuje określone reakcji ustrojowe, które można zapisać i ocenić jako obciążenia wewnętrzne. Za jego miarę można przyjąć np. koszt energetyczny wysiłku, bioelektryczną aktywność mięśni, częstość skurczów serca, częstość oddychania, wielkość wentylacji oddechowej, zużycia tlenu, szybkość narastania oraz poziom zwiększenia we krwi. Prostym wskaźnikiem bezpośrednio oceniającym odpowiedź organizmu na wysiłek jest częstość skurczów (HR), tzn. im wyższy jest jego poziom, tym większa intensywność wysiłku.J K
Tam gdzie jest praca, występuje i zmęczenie. A zmęczenie, polegające m.in. na wyczerpaniu substancji energetycznych pracującej tkanki czy narządu, jest bodźcem do późniejszej odbudowy z tzw. nadmiarem - efekt superkompen-j^sacji. Jest to podstawowa prawidłowość biologiczna pozwalająca podnosić stan wytrenowania. Ten fizjologiczny me-4 chanizm: praca=> zmęczenie =>kompensacja(odnowa) =>superkompensacja cechuje się dużą specyficznością. O poziomie i rodzaju zmian adaptacyjnych zachodzących w organizmie decyduje przede wszystkim wielkość oraz charak-: J^er stosowanych obciążeń.
Składowe obciążenia
v5 3 Z metodycznego punktu widzenia wszystkie obciążenia i ćwiczenia można podzielić na: wszechstronne (ogólnorozwo-^ jowe), ukierunkowane i specjalistyczne. Ich proporcje w kolejnych etapach cyklu treningowego są różne i służą osią-3 ? ganiu odmiennych celów. Wzrost poziomu sportowego w początkowych fazach powinien być powodowany przez j Itaki zestaw bodźców, w którym przewagę stanowią obciążenia i ćwiczenia wszechstronne (W). Po pewnym czasie,
£ gdy zauważamy symptomy zmniejszania się ich wpływu i4a dynamikę przyrostu wyniku, należy dać przewagę obcią-_>żeniom i środkom ukierunkowanym (U). Zapobiegnie to zmniejszaniu tempa poprawy osiągnięć. Jednak i ich oddzia-ływanie słabnie w miarę upływu czasu. Zmusza to do kolejnej zmiany struktury treningu, tzn. sięgnięcia po większą
liczbę bardziej intensywnych obciążeń i środków przygotowania specjalnego (S), a także po intensywniejsze metody. >
k oddziaływania W ]UXt l °t
n (W) - rozwijają potencjał ruchowy sporto
i/zględu na kierunek Oddziaływania
Obciążenia (środki) o charakterze wszechstronnym (W) - rozwijają pS^cjafruchowy sportowca/ ęc • Obciążenia (środki) o charakterze ukierunkowanym (U) - kształtują przede wszystkim funkcjonalne mechanizmy specjalistycznych wysiłków/fgłównie celowo dobrane ćwiczenia rozwijające cechy przygotowania sprawnościowego dla danej (lub przyszłej) specjalizacji • Obciążenia (środki) o charakterze specjalnym (S) - kształtują specyficzny zespół właściwości funkcjonalnych, sprawnościowych i ruchowych, zgodnie z zasadą postępującej adaptacji do wymogów startowych. jMieszczą się tu ćwiczenia startowe, specjalne ćwiczenia sprawności z odwzorowaniem wewnętrznej i zewnętrznej struktury ruchu ćwiczenia startowego, nauczanie, doskonalenie techniki w ćwiczeniach o pełnej strukturze ruchu Składow/obciążenia ze względu na strefy (źródła) zabezpieczenie energetycznego
Klasyfikacje obciążeń ze względu na kryterium intensywności przysparza szeregu trudności. Dotyczy to szczególnie rozgraniczenia strefy wysiłków beztlenowych kwasom lekowych i beztlenowych niekwasomlekowych. Wygodnie
Klasyfikacja ubuążeń zi
.
SŁfcWJ finUf StAAMJL>\jXXjJtLct A