skanuj8

24. Wzory społeczne. 1/

Wzór społeczny jest to zespół norm określających te właściwości, które winien wykazywać i te zachowania, które winien realizować każdy osobnik należący do danej grupy.

Wzory społeczne mogą być: ogóle (obejmujące wszystkich członków grupy), szczególne 9obejmujące niektórych członków grupy). Są również wzory przeciętne, wzory idealnie pozytywne oraz wzory negatywne. W grupie występują: wzory fizyczne ludzi (określające ich wygląd zewnętrzny), wzory stopy życiowej (wskazują na skalę zaspokajania potrzeb socjalno-ekonomicznych członków grupy), wzory obyczajowe (regulujące wzajemne odnoszenia się), wzory funkcji zawodowych (dotyczące wykonywania czynności zawodowych zgodnie z tzw. etyką zawodową), wzory zainteresowań kulturalnych (mówiące o aktywności jednostek w kulturze).

25. Kontrola społeczna.

Nad realizacja ról przez członków w grupie czuwa system kontroli społecznej.

>    Mechanizm kontroli:

-    psychospołeczny- wskazujący na posłuszeństwo wobec przyjętych norm i wartości

-    materialnospołeczny- przymus zewnętrzny stosowany przez otoczenie, środowisko, instytucje.

>    Zwyczaje i obyczaje:

Na pograniczu obu mechanizmów kontroli społecznej funkcjonują zwyczaje i obyczaje. Zwyczajami są takie powtarzające się zachowania ludzi w danej grupie, w których odchylenia od

nich lub niewykonanie ich nie budzi żadnych ocen negatywnych, nie wywołuje żadnych sankcji (np. chodzenie do kawiarni). Obyczajem jest takie powtarzające się wśród jednostek w grupie, środowisku zachowanie, którego niewykonanie powoduje sankcje dezaprobaty (np. nie ustąpienie miejsca starszemu człowiekowi). Obyczaj nakazuje szanować tradycje i symbole grupy. Nieliczenie się z obyczajami zagraża spójności grupy i dlatego spotyka się z negatywnymi sankcjami. Naruszanie obyczaju nie jest karane przez prawo, ale przez opinię i przez sankcje moralne.

26. Rodzaje grup społecznych.

W społeczeństwie istnieją różne rodzaje grup społecznych. Można wyróżnić grupy:

>    Grypy małe i duże,

>    Grupy pierwotne- to przede wszystkim małe zbiorowości ludzi, których łączy więź społeczno-psychiczna, emocjonalna, oparta na stycznościach bezpośrednich, zwanych „twarzą w twarz”. W grupach tych występuje silne zaangażowanie emocjonalne członków w sprawy grupy, ścisłe współdziałanie między członkami, prowadzące do integracji ich osobowości z całą grupą.

>    Grupy wtórne- są to zbiorowości osób zaangażowane do urzeczywistnienia określonych celów poprzez pośrednie styczności rzeczowe. Z reguły są to grupy duże, grupami takim są np. organizacje zawodowe, związkowe, polityczne.

>    Grupy formalne- inaczej celowe, zamierzone, zorganizowane są w sposób administracyjny na podstawie obowiązujących przepisów prawnych, schematów organizacyjnych, tworzone w celu realizacji różnych potrzeb swoich członków. Są to np. zespoły pracownicze, organizacje związkowe, społeczne.

>    Grupy nieformalne- spontaniczne, powstają obok obowiązujących norm prawnych. Tworzą je ludzie pod wpływem działania różnych motywów, w celu zaspokajania rozmaitych potrzeb społecznych i osobistych. Są to np. grupy koleżeńskie, gangi przestępcze, kliki pracownicze.

>    Grupy koleżeńskie- grupa ta, będąc równocześnie grupą pierwotna i nieformalną, ma ważne znaczenie w procesie socjalizacji jednostek. Wpływa na kształtowanie postaw i opinii swoich członków, ukierunkowuje proces podejmowania przez nich decyzji. Stawiane przez tę grupę cele doprowadzają do wytworzenie instytucji przywódcy, kierownictwa grupy, odpowiedniej organizacji, norm, sposobów zachowania i kontroli. Precyzuje ona zasady członkostwa w grupie i jej odrębności wobec innych grup.