Urabialność i konsystencja jest to zespół cech określających właściwości mieszanki betonowej, od których zależy łatwość wypełniania formy i zdolność zachowania kształtu po rozformowaniu zaraz po zagęszczeniu. Konsystencję mieszanki betonowej bada się metodą Ve-Be lub metodą stożka opadowego. Metodę pierwszą należy stosować do mieszanek betonowych o konsystencji plastycznej i mieszanek gęstszych, metodę stożka opadowego — do mieszanek ciekłych.
Metoda Ve-Be
Miarą konsystencji jest czas, liczony w sekundach, potrzebny do ułożenia w naczyniu za pomocą wibracji określonej ilości mieszanki.
Przyrządy. Stół wibracyjny o częstotliwości drgań 50 ± 5 herców i amplitudzie 0,5 mm. Naczynie cylindryczne o średnicy wewnętrznej 230±10 mm i wysokości 200±5 mm z blachy stalowej o grubości 3 ± 0,5 mm. Forma w postaci ściętego stożka o średnicy dolnej 200 mm i Kornej 100 mm i wysokości 300 mm. z blachy grubości me mniejszej niż 1,5 mm, z uchvyytami. Ruchome urządzenie zaopatrzone z jednej strony we wsyp, z drugiej strony w przesuwny pręt z płytą z przezroczystego materiału o średnicy 225 ± 5 mm.
Przygotowanie próbki, Próbkę o objętości co najmniej 8 litrów pobiera się z mieszanki betonowej nie później niz po upływie 30 min od chwili zmieszania składników z wodą.
Wykonanie badania. Do naczynia cylindrycznego przymocowanego do płyty wibracyjnej wstawia się formę stożkową, opierając na niej wsyp. Formę wypełnia się mieszanką betonową w trzech warstwach, zagęszczając każdą warstwę 25-krotnym zagłębieniem pręta. Następnie odsuwa się wsyp, wygładza powierzchnię mieszanki, zdejmuje formę stożkową i na stożku mieszanki opiera się płytę z prętem. Potem uruchamia się wibrator, notując czas z dokładnością 1 s. Wibrowanie trwa do chwili notowanej w sekundach aż cala spodnia powierzchnia płytki zetknie się z mieszanką betonową. Czas w sekundach jest miarą konsystencji.
Metoda stożka opadowego
Miarą konsystencji jest opad stożka uformowanego z mieszanki betonowej. Opaci jest mierzony w centymetrach.
Przyrząd: forma w kształcie stożka ściętego jak w metodzie Ve-Be. Oznaczanie: formę stożkową ustawioną na posadzce wypełnia się mieszanką betonową, którą zagęszcza się jak w metodzie Ve-Be. Formę ostrożnie ściąga się pionowo w górę. Stożek z mieszanki ulega deformacji, zmniejszając swą wysokość. Gdy opadanie stożka zatrzyma się zupełnie, mierzy się w centymetrach wysokość opadu w największym miejscu stożka, Oznaczanie gęstości pozornej mieszanki betonowe Przyrząd: Cylinder metalowy.
Oznaczanie: Do cylindra wkłada się taką ilość mieszanki, żeby po zagęszczeniu wykazała objętość nie mniej niż 8 dm3. Zagęszczanie wykonuje się na stoliku wibraćyjnym tak długo, aż na powierzchni mieszanki wystąpi zaczyn cementowy, jednak nie dłużej niz 1,5 min. Następnie wykonuje się pomiar objętości (V) w dm3 z dokładnością nie mniejszą niż 0,3% oraz pomiar masy w kilogramach z dokładnością nie mniejszą niż 0,2%. Masę próbki G określa się z różnicy masy próbki wraz z cylindrem i masy samego cylindra. Wynik oznaczania jest średnią arytmetyczną wyników co najmniej dwóch kolejnych próbek. Gęstość pozorną liczy się ze wzoru: pp=G/V.
Oznaczaniejp£Qwatośęi zagęszczon^jjnlesząjLkjJętoiLowej
Porowatość mieszanki betonowej po zagęszczeniu oznacza się metodą, doświadczalną, jeżeli skład mieszanki i gęstości pozorne składników me są dokładnie znane. Gdy wielkości te są znane stosuje się metodę doświadczalno-obliczemową.
Metoda doświadczalna. Po zagęszczeniu mieszanki o objętości nie mniejszej niż 8 dm3 w cylindrze wykonuje się pomiar objętości V. Następnie do cylindra wlewa się odmierzoną ilość wody (Aw) o objętości I dm3. Mieszankę betonową miesza się z dolaną ilością wody za pomocą pręta i wibruje do chwili, gdy przestaną się z tej mieszaniny wydobywać pęcherzyki powietrza. Po czym ponownie mierzy się objętość Vk. Porowatość liczy się: ji.=(v+A*-Vk)/y*ioo
Metoda doświadczalno-obliczeniowa polega na obliczeniu fjorowatości wg wzoru: