88166 skanuj0013

publicznemu. W RFN szacuje się je na 70 000—140 000 przypadków rocznie. Postuluje on niebagatelizowanie przez policję zgłoszeń o przestępstwie również i wtedy, gdy dotyczy to małżeństw.

Barwin i Belisle (1982) podają,, że licżba zgwałceń wykazuje w USA i Kanadzie tendencje wzrostowe. W USA najwięcej gwałtów przypada na Los Angeles — 51,1 na 100 000 kobiet, następnie Nowy Jork -— 23,7 na 100 000, a w San Diego jest ich już tylko 9,8 na 100 000 kobiet. Na 451 zbadanych przypadków zgwałceń w 89,4% przypadków doszło do penetracji pochwy, a w około 7% przypadków do zmuszania do pobudzania narządów płciowych mężczyzny. W badanej populacji następstwami zgwałceń było: 9 przypadków ciąży, 63 przypadki chorób wenerycznych, 53 przypadki zaburzeń emocjonalnych.

W nowszych opracowaniach dotyczących ofiar zgwałceń coraz więcej uwagi poświęca się odległym następstwom przestępstwa. Barwin (1982) podaje, że u około 1/9 ofiar zgwałceń rozwija się zespół zaburzeń emocjonalnych {the rape trauma syndromie). Naaelson (1982) na podstawie badań 41 kobiet przeprowadzonych w okresie 1—2,5 roku po zgwałceniu stwierdza, że u 41% występuje lęk przed ponownym zgwałceniem, u 32% — zaburzenia emocjonalne, u 22% — zaburzenia seksualne, a u 41% — reakcje depresyjne. Autorzy postulują konieczność wprowadzenia psychoterapii dla ofiar gwałtów, zarówno krótkotrwałej bezpośrednio po przeżyciu przestępstwa, jak i późniejszej, podtrzymującej. Temu problemowi był poświęcony specjalny międzynarodowy kongres, który odbył się latem 1984 roku w Szwecji, gdzie również postulowano specjalne formy psychoterapii dla ofiar zgwałceń oraz zastosowanie środków abortywnych w przypadku ciąży powstałej w wyniku zgwałcenia.

Rada|il983), analizując osobowpść sprawców zgwałceń, stwierdza, że częste są u nich zaburzenia seksualne (zwłaszcza impotencja i wytrysk przedwczesny), problemy małżeńskie i generalizowana wrogość wobec kobiet. Podobne przyczyny prowadzące do gwałtów stwierdza Kanin (198*3). Michael i Zumpe (1983), analizując 50 000 gwałtów z danych FBI, sugerują, iż możliwe jest, że do przestępstwa prowadzi mechanizm neuroen-dokrynny. Opierają oni tę hipotezę na rozkładzie częstotliwości gwałtów i miejsca ich dokonania.

Solola (1983), analizując 621 przypadków zgwałceń, podaje, że w 200 przypadkach zostały one dokonane w mieszkaniu ofiar, w 102 — w miejscach publicznych, w 95 — w samochodzie, w 94 — w mieszkaniu sprawcy. W 55% przypadków nie było urazów fizycznych, w 23% przypadków doszło do urazów pozage-nitalnych, a w 15% — do urazów genitalnych. Stwierdził on następujące formy zgwałceń: stosunek w pochwie — 70,2%, stosunek oraz oralizm — 16,1%, stosunek i analizm — 2,4%, analizm — 1,9%, oralizm — 1,3%, analizm i oralizm — 1,1%, wszystkie powyższe formy — 1,4%.

Soutoul (1983) w swej publikacji przedstawia wiele informacji o przestępstwie zgwałcenia. Stwierdza on, że w związku z rosnącą liczbą przestępstw tego typu należy upowszechnić wśród lekarzy różnych specjalności wiedzę na ten temat. Uważa, że około 90% zgwałceń nie trafia do sądów. Gwałt definiuje następująco: akt penetracji seksualnej jakiegokolwiek rodzaju w wyniku zaskoczenia lub przymusu. W definicji podkreśla się brak' przyzwolenia ze strony ofiary. Autor wyróżnia następujące rodzaje przyzwolenia ze strony kobiety:

przyzwolenie prawdziwe, czyli świadomy udział w akcie seksualnym bez poczucia winy,

—    przyzwolenie impulsywne, czyli akt seksualny akceptowany w danym momencie, kiedy impuls pozwala na przełamanie woli, a później dopiero pojawia się poczucie żalu i winy, poniżenia,

—    przyzwolenie bierne, kiedy kobieta nie pragnie aktu, ale nie stawia oporu, có jest rozumiane jako zgoda.

Ten ostatni rodzaj przyzwolenia budzi najwięcej wątpliwości w rozprawach sądowych. Innym problemem jest sprawa przyzwolenia w aktach gwałtu zbiorowego, kiedy to ofiara wyraziła zgodę na akt z jednym partnerem, ale nie wyraziła zgody na akt z innymi.

Soutoul rozróżnia następujące formy gwałtu:

. — gwałt kazirodczy; negatywne następstwa dla psychiki stwierdza się zwłaszcza u ofiar w wieku poniżej 12 roku życia, później trudno je ustalić;

—    gwałjfc zbiorowy; z badań wynika, że najczęściej nie powoduje obrażeń fizycznych, rzadko dochodzi do ciąży — autor sugeruje, że być może przyczyną tego są stosunki przerywane, jakie często praktykują sprawcy tej formy gwałtu;

—    gwałt indywidualny; może być on wynikiem sytuacji przypadkowej lub może być dokonany z premedytacją — w tych przypadkach częste są urazy fizyczne i zgony, a tragiczne następstwa często wynikają ze skłonności sadystycznych sprawcy, zamroczenia alkoholowego itp.;

—    gwałt w czasie snu; należy takie przypadki traktować z rezerwą, częste bowiem bywają cechy histerii i halucynacji u rzekomych ofiar tej formy gwałtu;

—    gwałt w czasie narkozy i hipnozy; należy takie przypadki traktować z rezerwą, albowiem gwałt w hipnozie nie jest możliwy, z wyjątkiem sytuacji, kiedy ofiara uprzednio zażyła dużą dawkę alkoholu lub narkotyków;

83