skanuj0371

moment obrotowy jest przenoszony przez śruby. Oblicza się je na ścinanie wg wzoru

=

8 M_max n- d\- D₂n

(14.10)

w którym:

di — średnica śruby w przekroju narażonym na ścinanie,

D₂ — średnica rozstawienia śrub, n — liczba śrub.

W innej wersji konstrukcyjnej stosuje się śruby luźno osadzone w otworach. W tym przypadku sprzęgło przenosi moment obrotowy przez tarcie, wywołane dociskiem tarcz przez śruby. Siła tarcia musi być co najmniej równa sile wynikającej z przenoszonego momentu obrotowego. Zakłada się przy tym, że działa ona na średnicy rozstawienia śrub. Można wówczas

zastosować warunek M_max

Mn

D₂

a stąd po przekształceniu

j2i >

2 M

D₂- fi -n

(14.11)

Wartość naprężeń rozciągających w śrubach oblicza się wg wzoru 14.9. Sprzęgła kołnierzowe są dobierane wg wartości podanych w normach, a po sprawdzeniu naprężeń rozciągających w śrubach ustala się rodzaj materiału na śruby.

Omawiane sprzęgła wymagają przy demontażu rozsunięcia tarcz. Jeżeli jest to niedogodne, wówczas zamiast wytoczeń w tarczach stosuje się dwudzielną przekładkę środkującą (rys. 14.6a). Rzadziej stosuje się kołnierze stanowiące jedną całość z wałem, przy czym mogą być one odkute (rys. 14.6Ó), przyspawane lub osadzone skurczowo na wale.

Rys. 14.6. Sprzęgło kołnierzowe: a) z przekładką środkującą, b) stanowiące całość z wałem

b)

-H-

Sprzęgła samonastawne. Umożliwiają one łączenie wałów i przenoszenie momentu obrotowego w przypadkach, gdy osie wałów nie pokrywają się (rys. 14.7 a, c) lub gdy podczas pracy występują przesunięcia osiowe jednego z wałów (rys. \4Jb). Niewspółosiowość wałów może występować zarówno wskutek błędów montażowych, jak i w wyniku odkształceń w czasie pracy (np. ugięć wałów).

24* 371