165
W najprostszym typie oprawki szybko mocującej (rys. 5.123) moment obrotowy wrzeciona przenosi się za pośrednictwem kołka umieszczonego w korpusie oraz rowka przebiegającego wzdłuż średnicy wymiennej tulei. Wysuwaniu się tulei zapobiegają kulki wpadające w rowek pierścieniowy wyżłobiony na jego obwodzie, po ściągnięciu w dół pierścienia włączającego.
Inaczej jest podczas ustalania narzędzi frezar-skich względem uchwytu lub przyrządu. Z poprawnym osadzeniem freza we wrzecionie frezarki łączą się 3 zadania:
• ustawienie go w środku osi obrotu (środkowanie),
• zachowanie geometrycznej osi freza w czasie pracy, tj. małego bicia promieniowego ostrzy,
• przenoszenie momentu obrotowego.
Wrzeciono każdej frezarki poziomej lub pionowej ma przewiercony w środku przelotowy otwór, zakończony od strony stołu gniazdem stożkowym. Gniazdo to może być dwojakiego typu:
• o małej zbieżności, metryczne (1:20) lub Morse‘a
■ o dużej zbieżności (7:24) (rys. 5.124).
W gniazdach o małej zbieżności zakleszczenie w stożku jest znaczne, tak że mogą one spełniać
Rys. 5.123. Oprawka szybko mocująca 1 - korpus, 2 - kołek, 3 - wymienna tuleja, 4 - kulki, 5 - pierścień
4 otwory w płaszczyznach nachyl, pod 45'
2 klocki zabierakowe
Rys. 5.124. Końcówka przednia wrzeciona frezarki