88572 Picture
7 (2)

28

cd. tabeli 2

Wartościowość
pierwiastka	1 lenek
	As,03	arsenu (III)
	N,Oj	azotu (III)
III	PA	fosforu (III)
	Al,Oj	glinu
	Cr,03	chromu (III)
	Fe,0,	żelaza (III)
	NO,	azotu (IV)
IV	SnO,	cyny (IV)
	PbO,	ołowiu (IV)
	SO,	siarki (IV)
	Sb,Os	antymonu (V)
v	N,0,	azotu (V)
	P,05	fosforu (V)
	IĄ	jodu(V)
	BrOj	bromu (VI)
VI	CrO,	chromu (VI)
	SO,	siarki (VI)
VII	ci2o7	chloru (VII)
	Mn,07	manganu (VII)

Źródło: opracowanie własne na podstawie (12|.

Tabela 3

Wzory i nazwy systematyczne wybranych wodorotlenków i ich hydroksosoli

Wartościowość pierwiastka	Wodorotlenek		Kation		Sól, hydroksosól, np. chlorek
I	NaOH nh4oh	sodu amonu	Na* nh; 4	sodu amonu	NaCI, NH4CI
II	Mg(OH),	magnezu (II)	Mg^2* Mg(OH)*	magnezu (II) hydroksomagnezu (II)	MgCI, Mg(OH)CI
	Pb(OH),	ołowiu (II)	Pb^2* Pb(OH)*	ołowiu (II) hydroksoołowiu (II)	PbCl, Pb(OH)CI
lii	Al(OH)3	glinu	Al^3* Al(OH)^2* AI(OH),*	glinu hydroksoglinu dihydroksoglinu	AlCIj Al(OH)CI, AI(OH),G
	Cr(OH)3	chromu (III)	Cr^1* Cr(OH)^2* Cr(OH)*	chromu (III) monohydroksochromu (III) dihydroksochromu (III)	CrCIj Cr(OH)CI, Cr(OH),CI
IV	Sn(OH)4	cyny (IV)	Sn^4* Sn(OH)^3* Sn(OH)^2* Sn(OH)*	cyny (IV) monohydroksocyny (IV) dihydroksocyny (IV) trihydroksocyny (IV)	SnCIj Sn(OH)CI, Sn(OH),ĆI, Sn(OH)jcf

Źródło: opracowanie własne na podstawie [ I2|.

Kwasy beztlenowe i tlenowe oraz odpowiednie sole obojętne i wodorosole zebrano w tabeli 4. Kwas składa się z kationu (-ów) wodoru oraz anionu reszty kwasowej. Wartościowość reszty kwasowej odpowiada liczbie atomów wodoru, które zostały odłączone w reakcji dysocjacji danego kwasu. Kwasy wielowodoro-tlenowe mogą tworzyć reszty kwasowe, zawierające w swojej cząsteczce niezdy-socjowane jony wodoru, np. anion wodorosiarczanowy (IV) HSO’. Takie reszty kwasowe w połączeniu z kationem metalu (lub kationem amonu) tworzą sole kwaśne, czyli wodorosole, A1(HS0₄)₃ - wodorosiarczan (VI) glinu.

Związki kompleksowe przedstawiono w tabeli 6. Są to związki składające się z atomu centralnego oraz z ligandów. Ligandami mogą być (w nawiasach podano ich nazwy):

-jony proste, np. Cl’ (chloro-), I" (jodo-), O²’ (okso-), S²’ (tio-),

-jony złożone, np. OH’ (hydrokso-), CN’ (cyjano-), SCN’ (tiocyjaniano-), -cząsteczki elektrycznie obojętne, np. NH₃ (amina-), H_zO (akwa-).

Tabela 4

Wzory i nazwy systematyczne kwasów i ich soli

Kwas		Anion		Sól, wodorosól
HCI	chlorowodorowy	ci-	chlorkowy	chlorek
HCN	cyjanowodorowy	CN-	cyjankowy	cyjanek
HBr	bromowodorowy	Br	bromkowy	bromek
HI HF	jodowodorowy	I-	jodkowy	jodek
	fluorodorowy	F-	fluorkowy	fluorek
H:S	siarkowodorowy	s^:- HS-	siarczkowy wodorosi arczkowy	siarczek wodorosiarczek
HBrOj	bromowy (V)	CIO;	bromianowy (V)	bromian (V)
HClOj	chlorowy (VII)	CIO;	chloranowy (VII)	chloran (VII)
HCIO,	chlorowy (V)	CIO;	chloranowy (V)	chloran (V)
HCIO,	chlorowy (III)	CIO;	chloranowy (III)	chloran (III)
HCIO	chlorowy (I)	cio-	chloranowy (I)	chloran (I)
HOCN	cyjanowy	OCN-	cyjanianowy	cyjanian
H,C03	węglowy	CO;- HCO;	węglanowy wodorowęglanowy	węglan wodorowęglan
H,Cr04	chromowy (VI)	CrO;- HCrO;	chromianowy (VI) wodorochromianowy (VI)	chromian (VI) wodorochromian (VI)
H,Cr,07	dichromowy (VI)	Cr2Oj"	dichromianowy (VI)	dichromian (VI)
HMn04	manganowy (VII)	MnO;	manganianowy (VII)	manganian (V' 11)