30
cd. tabeli 4
Kwas |
Anion |
Sól, wodorosól | ||
H,Mn04 |
manganowy (VI) |
MnO;- HMnO: 4 |
manganianowy (VI) wodoromanganianowy (VI) |
manganian (VI) wodoromanganian (VI) |
HNO, |
azotowy (V) |
NO- |
azotanowy (V) |
azotan (V) |
hno2 |
azotowy (HI) |
NO; |
azotanowy (111) |
azotan (III) |
h3po4 |
(ortofosforowy (V) |
poj- hpo4- h2po4- |
fosforanowy (V) monowodorofosforanowy (V) diwodorofosforanowy (V) |
fosforan (V) monowodorofosforan (V) diwodorofosforan (V) |
h3po3 |
fosforowy (III) |
po33- HPOf- h,po3- |
fosforanowy (III) monowodorofosfora nowy (III) diwodorofosforanowy (III) |
fosforan (III) monowodorofosforan (Ml) diwodorofosforan (III) |
h;so4 |
siarkowy (VI) |
so4-- HSO- |
siarczanowy (VI) wodorosiarczanowy (VI) |
siarczan (VI) wodorosiarczan (V!) |
H,SO, |
siarkowy (IV) |
so|- HS03 |
siarczanowy (IV) wodorosiarczanowy (IV) |
siarczan (IV) wodorosiarczan (IV) |
H4Si04 |
(orto)krzemowy (IV) |
Si044- |
krzemianowy (IV) |
krzemian (IV) |
H,SiO, |
metakrzemowy (IV) |
Si032- |
metakrzemianowy (IV) |
metakrzemian (IV) |
Źródło: opracowanie własne na podstawie |7, )2|.
W nazwie związków koordynacyjnych, w tym jonów kompleksowych, podaje się nazwę i liczbę ligandów, używając jako przedrostków liczebników greckich, następnie atom centralny i jego wartościowość. Jony kompleksowe w postaci kationów przybierają końcówkę rzeczownika, np. jon [Ag(NH3)2]+ jest to kation diaminasrebra (I), natomiast aniony przyjmują końcówkę -owy, analogicznie jak aniony reszt kwasowych, np. |Fe(CN)6]3“- anion heksacyjanożelazianowy (111).
Substancje chemiczne rozpuszczone w wodzie (lub innym rozpuszczalniku polarnym) dzieli się na elektrolity i nieelektrolity. Kryterium tego podziału jest przewodnictwo prądu elektrycznego. Roztwory elektrolitów przewodzą prąd elektryczny wskutek tego, że ulegają dysocjacji elektrolitycznej (4, 5, 7, 12]. Nieelektrolity nie ulegają dysocjacji, czyli ich wodne roztwory nie przewodzą prądu elektrycznego. Do nieelektrolitów należą tlenki i wodorki niereagujące z wodą oraz większość substancji organicznych, np. metan, sacharoza, glukoza, alkohol metylowy, alkohol etylowy, aceton.
Dysocjacja jest to proces rozpadu cząsteczek związków na jony obdarzone ładunkiem dodatnim - kationy lub ładunkiem ujemnym - aniony. Dysocjacji ulegają kwasy nieorganiczne, wodorotlenki i sole. Wielkość przewodnictwa roztworów zależy od liczby zdysocjowanych cząstek w roztworze, która zależy od rodzaju elektrolitu.
Roztwory zdysocjowane prawie całkowicie określa się mianem elektrolitów mocnych, natomiast zdysocjowane częściowo (lub w niewielkim stopniu) nazywa się elektrolitami słabymi.
Podział elektrolitów na słabe i mocne wynika z wielkości charakterystycznych dla danego roztworu, czyli wartości stałej dysocjacji K oraz stopnia dysocjacji a.
Stała dysocjacji K. Jest to stała równowagi reakcji dysocjacji, którą można zapisać w ogólnej postaci jako reakcję:
- nieodwracalną dla elektrolitów mocnych, AB -» A* + B~,
- odwracalną dla elektrolitów słabych, AB ** A* + B~.
Stała dysocjacji jest to stosunek iloczynu ze stężeń jonów do stężenia formy niezdysocjowanej:
W przypadku elektrolitów dysocjujących wieloetapowo stała dysocjacji dla każdego z etapów ma inną, coraz mniejszą wartość. Stała dysocjacji zależy wyłącznie od rodzaju elektrolitu oraz od temperatury, a nie zależy od stężenia roztworu.
Stopień dysocjacji a. Jest to stosunek liczby cząstek zdysocjowanych n. (lub liczby moli jonów) do ogólnej liczby cząstek elektrolitu n0 (liczby moli danego elektrolitu):
ot = -Ł lub a = —100%.
*0 «0
Stopień dysocjacji osiąga wartości:
0<a< 1
lub wyrażone w procentach:
0% <a < 100%.
Stopień dysocjacji zależy od:
- rodzaju substancji rozpuszczonej,
- rodzaju rozpuszczalnika - ta sama substancja, np. NaOH, rozpuszczona w wodzie jest zdysocjowana prawie całkowicie, natomiast rozpuszczona w benzenie jest zdysocjowana tylko w 1%,