89024 IMG 30

podczas ćwiczeń, przyspieszenie akcji serca o 20-25 uderzeń na minutę stanowi wskazanie do zmniejszenia ich intensywności, a dalszy jej wzrost nawet do kh przerwaniu. Przeciw wskazania do ćwiczeń to temperatura ciała powyżej 37*5^aC, ogólny tub miejscowy stan zapalny oraz miejscowe powikłania pooperacyjne. Przeciwwskazania te nie dotyczą ćwiczeń oddechowych i skutecznego kaszlu.

Specjalnego postępowania wymagają chorzy nieprzytomni. Szczegółowe Zasady i metody ich rehabilitacji opisano w rozdziale 7: Rehabilitacja w neurochirurgii.

1.4.2. Rehabilitacja w przypadku pooperacyjnych powikłań płucnych

W przypadku wystąpienia pooperacyjnej niedodmy płuc należy prowadzić bardzo intensywną rehabilitację obejmującą:

•    wysoką pozycję ułoźeniową (siedzącą lub półsiedzącą);

•    inhalacje;

•    ćwiczenia oddechowe ze szczególnym zwróceniem uwagi na wydech z oporem;

•    pozycje drenażowe zależnie od umiejscowienia niedodmy. Każda pozycja powinna być powtarzana kilka razy dziennie, jednorazowo przez 3-4 min. W tym czasie wydzielina spływa do głównych oskrzeli, co ułatwia jej odkrztuszenie;

•    uklepywanie klatki piersiowej;

•    ćwiczenia skutecznego kaszlu.

W większości przypadków dzięki opisanemu postępowaniu uzyskuje się u powietrzni en ie płuc w ciągu 6—12 godz.. a czasami nawet po kilkunastu lub kilkudziesięciu minutach. Brak poprawy w ciągu 1-2 godz. po rozpoczęciu ćwiczeń wymaga mechanicznego odsysania oskrzeli za pomocą cewnika, a w przypadku nieskuteczności tego zabiegu należy wykonać odessanie wydzieliny przez wziernik dooskrzelowy (bronchoskop).

1.4.3. Rehabilitacja w przypadku pooperacyjnych powikłań naczyniowych

Pooperacyjna zakrzepica żył głębokich jest przeciwwskazaniem do wykonywania jakichkolwiek ćwiczeń z wyjątkiem ćwiczeń oddechowych i skutecznego kaszlu. Wiąże się to z ryzykiem oderwania się skrzepimy w wyniku zwiększonego przepływu krwi, a następnie zatorem ości płucnej.

1.4.3.1. Metody zapobiegania pooperacyjnej zakrzepicy żył głębokich

W zapobieganiu pooperacyjnej zakrzepicy żył głębokich uwzględnia się czynniki jej patogenezy i metody, które umożliwiają przyspieszenie odpływu krwi, zmniejszenie jej lepkości oraz zabezpieczenie śródbłonka naczyniowego przed uszkodzeniem:

a) farmakologiczne, b) fizykalne.

Do pierwszych należą heparyny drobnocząsteczkowe. obecnie stosowane są rutynowo, które znacznie zmniejszyły częstość tych powikłań. Równie skuteczne jest wykorzystanie metod fizykalnych. Można je podzielić na:

•    czynne,

•    bierne.

Do pierwszych należą opisane już czynne ćwiczenia kończyn dolnych, zwłaszcza przećiwzakrzepo we oraz szybka pionizacja. Metody bierne obejmują:

•    bierne ćwiczenia zginania podeszwowego i grzbietowego stóp w zakresie 30° w tempie 15 na min;

•    bandażowanie kończyn dolnych;

•    elastyczne pończochy o zmniejszającym się dośrodkowe ucisku 20 mm

Hg;

•    uniesienie kończyn dolnych powyżej poziomu serca, które powoduje podwojenie szybkości odpływu krwi żylnej (ryc. 1.12);

•    elektrostymulacja mięśni łydki;

•    zewnętrzna przerywana kompresja pneumatyczna pod ciśnieniem 30-50 mm Hg, prowadzona od zabiegu do czasu rozpoczęcia chodzenia.

Zakrzepica żył głębokich może mieć swój początek już w okresie przed-operacyjnym lub śródoperacyjnym. W związku z tym zaleca się rozpoczęcie stosowania metod zapobiegania chorobie bezpośrednio po przyjęciu chorego do szpitala i kontynuowanie ich przez cały czas jego pobytu na oddziale, nie wyłączając operacji, zwłaszcza długotrwałej, z dużą utratą krwi.

Pończochy o kształcie odpowiadającym kończynie dolnej powinny wywierać ucisk zwiększający się w kierunku obwodowym, od 8 mm Hg na udzie, przez 14 mm Hg na poziomie kolana, do 18 mm Hg w okolicy stawu skoko-

49